Η ένωση των Σερβικών Δήμων συμφωνήθηκε κατ΄ αρχάς κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου με την υποστήριξη της ΕΕ το 2013, προτού κριθεί αντισυνταγματική από το ανώτατο δικαστήριο του Κοσόβου το 2015. Η ένωση θα επέτρεπε στους Σέρβους τη συλλογική αυτοδιοίκηση στους περισσότερους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της εκπαίδευσης, του πολεοδομικού σχεδιασμού και της οικονομίας, καθώς οι Σέρβοι του Κοσόβου δεν αναγνωρίζουν την εξουσία διακυβέρνησης της Πρίστινα.
Το θέμα αυτό παραμένει ένα από τα επίμαχα σημεία σε όλες τις διαπραγματεύσεις με τη Σερβία, με τις ΗΠΑ και την ΕΕ να επιμένουν σε αυτό, ενώ το Κόσοβο υποστηρίζει ότι και η Σερβία δεν έχει επιμείνει σε διάφορες διατάξεις και ότι, αν και χαίρεται να δημιουργήσει μια ένωση, αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα.
Μετά από εβδομάδες αυξημένων εντάσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου λόγω των διαδηλώσεων στο βορρά, ο Ράμα παρουσίασε την Πέμπτη ένα σχέδιο για την ένωση.
«Χθες, διαβίβασα στον Πρόεδρο Μακρόν και τον Καγκελάριο Σολτς, οι οποίοι είναι οι δύο νονοί της γαλλογερμανικής πρότασης, ένα σχέδιο της σύνδεσης, για το οποίο ενημέρωσα τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, καθώς και την αμερικανική πλευρά», δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Είπε ότι το σχέδιο έχει προετοιμαστεί εδώ και καιρό και περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να το παρουσιάσει.
«Πρόκειται για ένα σχέδιο που προετοιμάστηκε από τους υψηλότερου επιπέδου Αμερικανούς και Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες για μεγάλο χρονικό διάστημα, και έγινε ακριβώς για την περίπτωση που θα ερχόταν αυτή η μέρα- αυτή η μέρα που τα μέρη δεν είναι σε θέση να συμφωνήσουν ούτε καν για το ποιος πρέπει να γράψει αυτό το κείμενο και δεν συμφωνούν πλέον για το τι πρέπει να περιέχει το κείμενο», είπε.
Ο Ράμα είπε ότι το έγγραφο θα παραμείνει εμπιστευτικό και δεν προσποιείται ότι είναι η ιδανική λύση. Ωστόσο επισήμανε ότι είναι ένα έγγραφο του υψηλότερου διεθνούς επιπέδου που λαμβάνει υπόψη όλους τους λόγους για τη δημιουργία της ένωσης και τη θέση της στη Δημοκρατία του Κοσόβου, σύμφωνα με το σύνταγμα.
«Εύχομαι και ελπίζω ότι αυτό το υλικό θα είναι χρήσιμο για να πάει ο διάλογος σε άλλο επίπεδο και να κάνει τα μέρη να μιλήσουν για συγκεκριμένα πράγματα, πράγματα που σχετίζονται με την επιτυχή ολοκλήρωση του διαλόγου και όχι να μιλούν στον εαυτό τους και για τον εαυτό τους», πρόσθεσε.
«Η κατάσταση γίνεται ανησυχητική και δεν μπορώ να παραμείνω θεατής βλέποντας το Κόσοβο να συρρικνώνεται και να συρρικνώνεται στα μάτια εκείνων που το δημιούργησαν ως κράτος», δήλωσε ο Ράμα.
Ο Ράμα επίσης εξέφρασε την ανησυχία του για την κατάσταση στο Βορρά και τις δηλώσεις των διεθνών εταίρων. Τόνισε ότι το Κόσοβο θα πρέπει να αποδεχθεί τις διεθνείς προτάσεις, καθώς υπάρχει κίνδυνος να χάσει την κυριαρχία του.
«Ανησυχώ για τους τελικούς τόνους των συμμάχων, οι οποίοι μπορεί να επιφέρουν ανυπολόγιστες συνέπειες σε πολλές πτυχές, ξεκινώντας από τη συνέπεια της αύξησης του αριθμού των στρατευμάτων στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς αυτή σημαίνει μείωση της κυριαρχικής ικανότητας του Κοσόβου» είπε.
Ο Ράμα πρόσθεσε ότι ο βορράς κινδυνεύει επίσης να ενσωματωθεί πλήρως στη θεσμική ζώνη του Κοσόβου, αντί να περάσει στον έλεγχο ξένων, αναφερόμενος πιθανότατα στη Σερβία.
Όμως η πρόταση αυτή δεν έχει τύχει καλής υποδοχής από όλους στο Κόσοβο. Ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Vetevendosje Άρμεντ Μουτζά κατηγόρησε τον Ράμα για εγγύτητα με τη Σερβία και τον πρόεδρό της Αλεξάνταρ Βούτσις.
«Στέλνοντας έναν χάρτη για την ‘Ένωση’ στο Βερολίνο και το Παρίσι, ο Ράμα το μόνο που κάνει είναι να εκθέτει και να ενισχύει τη σύνδεσή του με τον Βούτσιτς. Ο Έντι Ράμα πρέπει να πιαστεί κάπου για έγκλημα και διαφθορά, εφόσον αναγκάζεται να το κάνει αυτό στον εαυτό του δημοσίως μπροστά σε ολόκληρο το αλβανικό έθνος», δήλωσε ο Μουτζά.
Εν τω μεταξύ, ο πρωθυπουργός Άλμπιν Κούρτι δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι έχει προτείνει στους μεσολαβητές ένα σχέδιο οράματος της ένωσης με βάση το κροατικό μοντέλο.
«Εμπνεύστηκα από το μοντέλο της Κροατίας για τις εθνικές μειονότητες για τρεις λόγους. Πρώτον- η Κροατία αναδύθηκε από τον πόλεμο κατά τη βίαιη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, όπως και το Κοσσυφοπέδιο. Ο δεύτερος- επειδή η Κροατία αποτελεί παράδειγμα επιτυχίας μιας χώρας-μέλους στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ο τρίτος λόγος είναι ότι η Σερβία έχει ήδη συνάψει συμφωνία με την Κροατία για σχέσεις καλής γειτονίας, η οποία περιλαμβάνει επίσης τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων», δήλωσε.
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Μπεσνίκ Μπισλίμι αντέδρασε, δηλώνοντας ότι η Σερβία χρησιμοποιεί τη σύνδεση όχι για να ενσωματώσει τους τοπικούς Σέρβους στο Κόσοβο, αλλά ως «δούρειο ίππο» για να καταστήσει τη χώρα δυσλειτουργικό κράτος και να συνεχίσει το σχέδιο διαίρεσης της χώρας.
«Το Κόσοβο έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τη διεθνή κοινότητα για τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους η Σερβία επιμένει στο σχηματισμό της Ένωσης Δήμων με σερβική πλειοψηφία. Η ένωση δεν είχε ποτέ σκοπό να ενσωματώσει τους ντόπιους Σέρβους στο Κόσοβο, αλλά να είναι σαν «Δούρειος Ίππος» του Βελιγραδίου για να καταστήσει τη χώρα δυσλειτουργική, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για το διαχωρισμό», έγραψε ο Μπισλίμι στο Twitter.
Το Κόσοβο φιλοξενεί αρκετές περιοχές με σερβική πλειοψηφία. Ενώ υπάρχουν τέσσερις στο βορρά, υπάρχει επίσης η Gracanica και αρκετοί θύλακες στην περιοχή Gjilan. Οι Σέρβοι στα μέρη αυτά ζουν ειρηνικά μαζί με τους Αλβανούς και δεν υπήρξαν διαμαρτυρίες ή παρόμοιες σκηνές αναταραχής σε αυτές τις περιοχές που βρίσκονται πιο νότια.
Αλλά στη μέση του ταραγμένου βορρά, βρίσκεται το συγκρότημα ορυχείων Trepca, το οποίο φιλοξενεί τουλάχιστον 60,5 εκατομμύρια τόνους μεταλλεύματος, καθώς και εκατομμύρια τόνους μολύβδου, ψευδαργύρου και αργύρου. Οι δύο κυβερνήσεις παλεύουν εδώ και καιρό για το ποιος ελέγχει τα ορυχεία, με τη Σερβία να απορρίπτει τις επανειλημμένες προσπάθειες του Κοσόβου να αναλάβει τα ορυχεία.
Οι πολιτικοί του Κοσόβου επιμένουν εδώ και καιρό ότι η ένωση θα οδηγήσει σε μια δομή τύπου Republika Srpska, όπως στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, και θα ανοίξει το δρόμο για την ενσωμάτωση του βορρά και των προσοδοφόρων ορυχείων του στη Σερβία.
Η γερμανική και η γαλλική πρεσβεία στα Τίρανα δεν θέλησαν να σχολιάσουν το σχέδιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Ένας εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, ωστόσο, επιβεβαίωσε ότι είχαν λάβει ένα τέτοιο έγγραφο, αλλά ότι το περιεχόμενό του παραμένει εμπιστευτικό.
Όσον αφορά τη Γαλλία, πηγή με βαθιά γνώση των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων δήλωσε ότι η Γαλλία υποστηρίζει το δικό της σχέδιο ρυθμού και δεν θα σχολιάσει περαιτέρω το θέμα.
(από euractiv.gr)