Η έκρηξη της τιμής του αερίου αναζωπυρώνει την απειλή της ενεργειακής κρίσης, θέτει υπό αίρεση την τάση ομαλοποίησης της αγοράς κατά τους τελευταίους μήνες και ανοίγει νέες προκλήσεις για την Ευρώπη εν όψει του επόμενου χειμώνα.

Η εκτίναξη των τιμών του ευρωπαϊκού αερίου έπειτα από μεγάλο διάστημα αποκλιμάκωσης αποδίδεται αφενός στην απόφαση της Ολλανδίας να κλείσει το κοίτασμα Χρόνινγκεν, το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Ευρώπη, και αφετέρου στις προσωρινές διακοπές της ροής από τρία εργοστάσια της Νορβηγίας. Πρόσθετη ώθηση στις τιμές δίνουν και οι καύσωνες στη Γερμανία, που ρίχνουν σχεδόν στο μηδέν την παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών και ανεβάζουν τη ζήτηση.

Χθες τα futures του αερίου στο ολλανδικό χρηματιστήριο (TTF), που δίνουν και την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς, έφθασαν να κάνουν ενδοσυνεδριακό άλμα έως και 20%, φθάνοντας στα 49 ευρώ ανά MWh. Τελικά, έκλεισαν με άνοδο 6,18%, στα 40,5 ευρώ - επίπεδο σχεδόν διπλάσιο από τα 23 ευρώ στα οποία βρισκόταν η τιμή του αερίου στις αρχές Ιουνίου.

Την Τρίτη η τιμή του αερίου είχε κάνει ένα ακόμη άλμα κατά 20%, με το νέο αυτό ανοδικό σπιράλ που ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα να διακόπτει βίαια το πτωτικό σερί των τελευταίων δυόμισι μηνών.

Το κόστος του αερίου, εν μέσω της διαδικασίας ταχείας απεξάρτησης της Ευρώπης από τις ρωσικές προμήθειες, έχει υποχωρήσει πάνω από 90% σε σχέση με το ιστορικό ρεκόρ του Αυγούστου του 2023, όταν είχε ξεπεράσει τα 340 ευρώ ανά MWh. Η πορεία αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές δεξαμενές αποθήκευσης βρίσκονται σε επίπεδα πληρότητας άνω του 70%, τροφοδότησε εκτιμήσεις για οριστικό τέλος της κρίσης και ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν την Κομισιόν να κηρύξει το τέλος των ενεργειακών επιδοτήσεων.

Ωστόσο, η εικόνα της τελευταίας εβδομάδας δείχνει ότι το πρόβλημα παραμένει ενεργό, οι δε προειδοποιήσεις των μετεωρολόγων για καλοκαίρι με παρατεταμένους καύσωνες και μεγάλες ξηρασίες προϊδεάζουν για περαιτέρω αύξηση της ζήτησης και των τιμών.

Διακοπή ροής

Η νέα άνοδος των τιμών του αερίου ξεκίνησε από την παράταση των δυσλειτουργιών και της διακοπής της ροής από τρία μεγάλα κοιτάσματα της Νορβηγίας. Η εκτίναξη των δύο τελευταίων ημερών, όμως, ήρθε μετά τις πληροφορίες ότι η Ολλανδία σκοπεύει να κλείσει οριστικά από την 1η Οκτωβρίου το κοίτασμα Χρόνινγκεν. Οι ίδιες πληροφορίες λένε πως η επίσημη απόφαση θα ληφθεί και θα ανακοινωθεί από την ολλανδική κυβέρνηση εντός του μήνα, το θέμα του Χρόνινγκεν όμως συζητείτο επί μακρόν, καθώς η εκμετάλλευση του κοιτάσματος έχει ενοχοποιηθεί για πρόκληση σεισμών σε μια εκτεταμένη οικιστική περιοχή. Επιπλέον λόγος που οδηγεί στην απόφαση για διακοπή της εκμετάλλευσής του είναι ότι έχει εξορυχθεί σε μεγάλο βαθμό με παλαιά τεχνολογία και η αποληψιμότητά του έχει φθάσει το 80%, έναντι 30% με 40%, που είναι ο μέσος όρος στα κοιτάσματα.

«Η μείωση της παραγωγής φυσικού αερίου του Χρόνινγκεν ήταν ο κύριος λόγος για την αύξηση του μεριδίου αγοράς της Ε.Ε. στο ρωσικό φυσικό αέριο από 30% σε 45% στο διάστημα μεταξύ 2013 και 2019» επισημαίνει ο Ζιλ βαν ντεν Μπέουκελ, ειδικός σε θέματα ενέργειας στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών της Χάγης και προσθέτει: «Το κλείσιμο του κοιτάσματος δεν είναι καλό νέο για τις τιμές της ενέργειας και την ασφάλεια του εφοδιασμού».

Την ίδια ώρα, όπως σημειώνει το Bloomberg, η ζήτηση ανεβαίνει και λόγω των αυξημένων αναγκών για ψύξη στη Γερμανία, που αντιμετωπίζει ασυνήθιστες για την εποχή υψηλές θερμοκρασίες.

(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")