Η πρόσφατη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) με την οποία απέρριψε την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εταιρείας ENELCO, για την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, σε τοποθεσία πλησίον της Χαιρώνειας, στην Βοιωτία, αποτελεί μία άνευ προηγουμένου προσβολή για την κυβέρνηση αφού διαλύει κάθε ίχνος σοβαρότητας και αξιοπιστίας του υποτιθέμενου σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Μιας χώρας η κυβέρνηση της οποίας μάλιστα αρέσκεται να υποστηρίζει ότι η Ελλάδα συμμετέχει στον σκληρό πυρήνα των προηγμένων Ευρωπαϊκών κρατών, λόγω ευρωζώνης αλλά και κυρίως ως αποτέλεσμα της προσαρμογής του Ελληνικού δικαίου με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Και ναι μεν το μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής νομοθεσίας μπορεί κατά γράμμα να έχει προσαρμοστεί στην κοινοτική νομοθεσία αλλά οπωσδήποτε δεν συμβαδίζει με το πνεύμα και τις σύγχρονες διοικητικές πρακτικές και αξιόπιστο σύστημα διοίκησης των περισσότερων Ευρωπαϊκών κρατών. Γιατί πως αλλιώς να εξηγήσουμε την τραγελαφική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με την επένδυση της εταιρείας ENELCO για την κατασκευή μεγάλης ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας συνδυασμένου κύκλου 450 MW και κόστους άνω των 300 εκ. ευρώ. Όπου στην ENELCO συμμετέχουν κατά 75% η Ιταλική εταιρεία ηλεκτρισμού ENEL και κατά 25% ο όμιλος Κοπελούζου και η Ρωσική Gazprom, καθιστώντας έτσι το έργο αυτό μία σημαντική άμεση ξένη επένδυση (FDI) σε μία εποχή που σπανίζουν στην χώρα μας οι ξένες επενδύσεις σε βιομηχανικές υποδομές.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή για να δούμε πόσο ανοργάνωτο, ασυντόνιστο και αφερέγγυο αποδεικνύεται τελικά το κράτος με μια κυβέρνηση η οποία στην καλύτερη περίπτωση αδιαφορεί για να μην πούμε ότι καθεύδει. Στις 15 Ιουλίου εφέτος, η ENELCO υπέγραψε σύμβαση με τον ΔΕΣΜΗΕ για την λειτουργία της ανωτέρω μονάδας σε 12ετή βάση για την εγγυημένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από τον ΔΕΣΜΗΕ. (Αυτό προέκυψε κατόπιν πλειοδοτικού διαγωνισμού στον οποίο είχε λάβει μέρος η Enelco). Η σύμβαση μάλιστα προβλέπει αυστηρές ρήτρες σε περίπτωση που η μονάδα δεν είναι έτοιμη να λειτουργήσει 27 μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Της ανωτέρω σύμβασης είχε προηγηθεί άδεια χωροθέτησης (2001) και έγκριση περιβαλλοντικών όρων (2003) οι οποίοι μάλιστα είχαν επικαιροποιηθεί πρόσφατα (2007),καθώς και δύο εγκρίσεις ΠΠΕΑ για τα συμπληρωματικά έργα διασύνδεσης του σταθμού με τα δίκτυα μεταφοράς ηλκετρικής ενέργειας και φυσικού αερίου (για τα οποία μάλιστα είχε επίσης γνωμοδοτήσει θετικά η αρμόδια τοπική εφορία αρχαιοτήτων). Της δε τελευταίας απόφασης του ΚΑΣ είχε προηγηθεί αυτοψία στην περιοχή εγκατάστασης της μονάδας από 5μελή επιτροπή, η οποία με ψήφους 4 υπέρ και 1 κατά γνωμοδότησε υπέρ της επένδυσης. Έτσι παρά τη θετική κρίση της συγκεκριμένης επιτροπής, το ΚΑΣ αντέστρεψε την παραπάνω απόφαση και τώρα γνωμοδοτεί προς το ΥΠΕΧΩΔΕ για την απόρριψη της περιβαλλοντικής μελέτης και ολόκληρου του έργου!
Ουσιαστικά το ίδιο το ΚΑΣ, υπό την πίεση τοπικών συμφερόντων και με την εντελώς ανεδαφική αιτιολογία της «πιθανής οπτικής όχλησης» από τον αναξιοποίητο αρχαιολογικό χώρο της ακρόπολης του Πανωπέος, μερικά χιλιόμετρα μακριά, ανατρέπει προγενέστερη θετική γνωμοδότηση δικής της Επιτροπής, και πλήττει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της κυβέρνησης και της πολιτείας γενικότερα. Δηλαδή, έρχεται το ΚΑΣ δρώντας εντελώς αυθαίρετα και τορπιλίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης για επενδύσεις από ανεξάρτητους παραγωγούς και την ενίσχυση μέσω αυτών του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας. Η συμπεριφορά αυτή του ΚΑΣ πρέπει να προβληματίσει πολύ σοβαρά την κυβέρνηση γιατί για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται στην πράξη ότι η αδειοδοτική διαδικασία για οποιαδήποτε σοβαρή επένδυση στην χώρα μας πάσχει ανεπανόρθωτα αφού αποφάσεις οργάνων, επιτροπών και κρατικών υπηρεσιών βάσει των οποίων στηρίζονται και υλοποιούνται οι επενδύσεις δισεκατομμυρίων μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανατραπούν, από τοπικά ή άλλα μικροσυμφέροντα και με την κάλυψη μιας ανεξάρτητης και υποτιθέμενης αξιόπιστης αρχής όπως το ΚΑΣ.
Δυστυχώς το σουρεαλιστικό αυτό σκηνικό το έχουμε ξαναδεί σε αρκετά άλλα έργα όπου εμπλέκονται αδειοδοτήσεις για αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκούς σταθμούς, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανίες στρατηγικής σημασίας. Όμως με αυτήν την λογική και πρακτικές που θυμίζουν ολοκληρωτικά καθεστώτα δεν μπορούμε να έχουμε απαιτήσεις για μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις όπως ο πολυδιαφημισμένος πετρελαιαγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, ή ο IGI ή ο South Stream ή μεγάλα αιολικά πάρκα στο νησιωτικό χώρο. Και άρα δεν πρέπει η κυβέρνηση να σχεδιάζει μακροχρόνια ενεργειακή στρατηγική. Με αυτά τα μυαλά ουδεμία εγγύηση μπορεί να δοθεί για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας την επόμενη 10ετία και το πλέον πιθανό είναι ότι πολύ σύντομα θα αντιμετωπίσουμε σοβαρό ενεργειακό έλλειμμα.
Έτσι ως κοινωνία δεν μπορούμε να έχουμε απαιτήσεις για επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος και μάλιστα σε ανταγωνιστικές τιμές εάν μικρές ομάδες και μεμονωμένα άτομα για λόγους όχι και τόσο διαφανείς μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανατρέπουν ολόκληρους σχεδιασμούς και επενδύσεις εκατομμυρίων. Για να καταδείξουμε το πρόβλημα πρέπει να αναφέρουμε ότι μόνο στον τομέα ηλεκτροπαραγωγής και μόνο από ανεξάρτητους παραγωγούς έχουν προγραμματισθεί επενδύσεις 5.0 δισεκ. ευρώ μέχρι το 2011. Πολύ φοβούμεθα ότι η κυβέρνηση για μια ακόμη φορά αδυνατεί να αντιληφθεί την ζημιά που δημιουργείται στη χώρα μας από την ασάφεια, τη χαλαρότητα και ταυτόχρονα την χωρίς λόγο πολυπλοκότητα της όλης αδειοδοτικής διαδικασίας. Για αυτό εάν πραγματικά επιθυμούμε επενδύσεις που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής υποδομής της χώρας θα πρέπει να αναθεωρηθεί πλήρως το επενδυτικό νομικό πλαίσιο, ιδιαίτερα στον ευαίσθητο ενεργειακό τομέα, από τη λειτουργία του οποίου εξαρτάται η εύρυθμος λειτουργία όλης της οικονομίας.