Ρόλο-«κλειδί» στην απεξάρτηση της Ευρώπης από την Κίνα αναμένεται να έχει η Ελλάδα, αφού είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που μπορούν να υποστηρίξουν ένα σχέδιο απεξάρτησης σε ό,τι αφορά την προμήθεια σε σπάνιες γαίες και κρίσιμες ύλες

Tο αίτημα της Κομισιόν προς τη Mytilineos, να προχωρήσει στην παραγωγή γαλλίου, ενός μετάλλου με στρατηγική σημασία για την παραγωγή μικροτσίπ και άλλων τεχνολογικών προϊόντων, αλλάζει το γεωστρατηγικό προφίλ της εταιρείας. Σημειώνεται πως η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της Κίνας για περιορισμό των εξαγωγών γαλλίου και γερμανίου.

Η ζήτηση για γάλλιο οφείλεται στην ανάγκη για τα τελικά προϊόντα που χρησιμοποιούν αυτό το μέταλλο, αφού είναι απαραίτητο για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάνελ, τσιπ υπολογιστών και τηλεοράσεων. Ως εκ τούτου, οι αυξημένες πωλήσεις ηλιακών πάνελ αυξάνουν ανάλογα τη ζήτηση γαλλίου.

Με την Κίνα, λοιπόν, να ελέγχει πάνω από 85% της παραγωγής και να ετοιμάζεται να σταματήσει τις εξαγωγές, υπάρχει ανησυχία γύρω από το γεγονός πως εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ και την ΕΕ μπορεί να χάσουν κάθε πρόσβαση στο γάλλιο τα επόμενα χρόνια. Η Huawei έχει ήδη καταθέσει 2.000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με το γάλλιο, που είναι περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Η δεινή κατάσταση του τομέα των μετάλλων της Ευρώπης καθιστά δύσκολο για τις εταιρείες να επενδύσουν στην παραγωγή γαλλίου χωρίς κρατική υποστήριξη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσέγγισε τη Mytilineos και της ζήτησε να διερευνήσει την παραγωγή γαλλίου ως υποπροϊόντος στη μονάδα που διαθέτει για τη μετατροπή του βωξίτη σε αλουμίνα, την πρώτη ύλη για το αλουμίνιο, στον Άγιο Νικόλαο της Βοιωτίας.

Σημειώνεται πως το γάλλιο δεν εξορύσσεται -λαμβάνεται ως υποπροϊόν της εξόρυξης και επεξεργασίας άλλων μετάλλων, κυρίως αλουμινίου, ψευδαργύρου και χαλκού. Ωστόσο, η σημαντικότερη πρωτογενής πηγή για το γάλλιο είναι ο βωξίτης. Περίπου το 90% της σημερινής πρωτογενούς παραγωγής γαλλίου εξάγεται από βωξίτη κατά την παραγωγή της αλουμίνας. Η τρέχουσα παγκόσμια πρωτογενής παραγωγή γαλλίου υπολογίζεται σε πάνω από 400 μετρικούς τόνους, εκ των οποίων πάνω από 200 τόνοι πρέπει να είναι «υψηλότατης καθαρότητας» για να χρησιμοποιηθούν σε ηλεκτρονικά συστήματα, ενώ η ζήτηση αναμένεται να κινηθεί ανοδικά τα επόμενα χρόνια. Πέραν της Ευρώπης, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαρτώνται σήμερα κατά 100% από ξένες πηγές για το γάλλιο. Το 2022 η Κίνα εξήγαγε 94 μετρικούς τόνους γαλλίου, σημειώνοντας αύξηση 25% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Λόγω της σχεδόν αποκλειστικής παραγωγής του από την Κίνα, αλλά και των περιορισμένων ποσοτήτων που διατίθενται για συγκεκριμένες χρήσεις, η τιμή του γαλλίου δεν διαπραγματεύεται καθημερινά σε χρηματιστήρια, ενώ κατά κανόνα αφορά κιλά και όχι τόνους.

Ρόλο στη δυνατότητα της εταιρείας να ανταποκριθεί στο αίτημα της ΕΕ έχει και η ήδη σχεδιαζόμενη επέκταση στη βιομηχανική μονάδα παραγωγής αλουμίνας. Το υφιστάμενο εργοστάσιο αλουμίνας και αλουμινίου έχει ετήσια δυναμικότητα παραγωγής 900.000 τόνους σε αλουμίνα και 185.000 τόνους σε πρωτόχυτο αλουμίνιο. Όπως έχει δηλώσει ο επικεφαλής της Mytilineos και πρόεδρος της Eurometaux (εκπροσωπεί τον ισχυρό κλάδο των μη σιδηρούχων μετάλλων στην Ευρώπη), Ευάγγελος Μυτιληναίος, «όσον αφορά το γάλλιο, η Κομισιόν απευθύνθηκε αμέσως στις εταιρείες παραγωγής αλουμίνας, εκ των οποίων το Αλουμίνιον της Ελλάδος είναι το μόνο εργοστάσιο στην Ευρώπη που δουλεύει σήμερα με 100% παραγωγή, για να διαπιστώσει τη δυνατότητα να παράγουμε όσο γάλλιο μπορούμε». Δημοσίευμα του Bloomberg επισήμανε πως αμέσως μετά την ανακοίνωση της Κίνας, η τιμή του γαλλίου έφτασε τα 326 δολάρια το κιλό, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 27%.

Ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος, Θεόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε ότι ελπίζει πως η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει κόμβος για την παραγωγή κρίσιμων ορυκτών στην Ευρώπη, εν μέρει χάρη στη δυνατότητα της Mytilineos να παράγει γάλλιο από βωξίτη. Ο κ. Μυτιληναίος μίλησε και για τις αναγκαίες επενδύσεις που θα κάνει η εταιρεία για να παράγει γάλλιο, υπογραμμίζοντας πως έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της Ευρώπης.