Αυτόν τον Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του ACER (Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας), δημοσίευσε μια μελέτη που αναλύει τη συμφόρηση στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου. Ένα από τα σημεία που αναλύθηκαν ήταν το εικονικό σημείο διασύνδεσης των Πυρηναίων (VIP Pirineos) μεταξύ της Ισπανίας και της Γαλλίας, το οποίο περιλαμβάνει τους αγωγούς 

φυσικού αερίου Irún (Χώρα των Βάσκων) και Larrau (Ναβάρα). Η Enagás στην Ισπανία και η Teréga στη Γαλλία μελετούν επί του παρόντος τη δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητας από την Ισπανία προς τη Γαλλία κατά επιπλέον 20 GWh. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναλυθεί η ζήτηση στην κατανάλωση φυσικού αερίου στις δύο αυτές χώρες τα τελευταία χρόνια για να καθοριστεί αν είναι αναγκαία ή όχι η αύξηση αυτής της δυναμικότητας. Τόσο η Ισπανία όσο και η Γαλλία έχουν μειωμένη κατανάλωση φυσικού αερίου το 2023 σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα έτη. Από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2023, η Ισπανία κατανάλωσε 12,46 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, 15% λιγότερο από ό,τι τους πρώτους πέντε μήνες του 2022. Η Γαλλία ήταν σε παρόμοια κατάσταση, καταναλώνοντας 13% λιγότερο από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2023 (17,21 δισ. κυβικά μέτρα) από τα 19,69 δισ. κυβικά μέτρα που καταναλώθηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2022.

Αναλύοντας τις καμπύλες ζήτησης, διαπιστώνεται ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου στη Γαλλία κορυφώνεται κατά τους χειμερινούς μήνες και στη συνέχεια αρχίζει να μειώνεται, πέφτοντας στο χαμηλότερο επίπεδό της από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο. Η ίδια συμπεριφορά επαναλήφθηκε τα δύο τελευταία έτη. Η Ισπανία, από την άλλη πλευρά, δεν παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις στην κατανάλωση φυσικού αερίου μεταξύ των μηνών. Αυτές οι μεταβολές στη ζήτηση είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν την κατεύθυνση της ροής φυσικού αερίου μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας.

Άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την κατεύθυνση της ροής του φυσικού αερίου είναι οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, η ζήτηση φυσικού αερίου, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τα γεωπολιτικά ζητήματα, η συντήρηση των υποδομών, οι απεργίες, καθώς και παράγοντες όπως η ιβηρική εξαίρεση.

Οι εξαγωγές ενέργειας της Ισπανίας προς τη Γαλλία ήταν τρεις φορές υψηλότερες το 2022 σε σχέση με το 2021, κυρίως λόγω της Ιβηρικής εξαίρεσης, η οποία μείωσε την τιμή του φυσικού αερίου που εξάγει η Ισπανία σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές των μέσων ενημέρωσης, δύο μήνες μετά την έναρξη ισχύος της ιβηρικής εξαίρεσης, η Γαλλία αύξησε τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από την Ισπανία κατά σχεδόν 200% και μείωσε επίσης τις εξαγωγές της κατά περίπου 95%.

Η χωρητικότητα των αγωγών φυσικού αερίου μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας έχει επηρεαστεί από διαταραχές τους τελευταίους μήνες. Λόγω ενός συμβάντος στις 8 Φεβρουαρίου που σχετίζεται με ηλεκτρικούς μετασχηματιστές που τροφοδοτούν συμπιεστές, η ονομαστική δυναμικότητα του αγωγού VIP Pirineos μειώθηκε σε 195 GWh/ημέρα και στις δύο κατευθύνσεις.

Ωστόσο, στις 5 Μαΐου 2023, η VIP Pirineos ανέκτησε το 100% της μέγιστης δυναμικότητας εξαγωγής φυσικού αερίου προς τη Γαλλία, φθάνοντας τις 265 GWh/ημέρα, σύμφωνα με την Enagás και σύμφωνα με την Entsog (το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου), στις 13 Μαΐου 2023, οι εξαγωγές της Ισπανίας προς τη Γαλλία έφθασαν στην υψηλότερη ημερήσια τιμή του τρέχοντος έτους, στις 261,47 GWh.

Μια άλλη τιμή ρεκόρ σημειώθηκε τον Απρίλιο του 2023, όταν η Ισπανία εξήγαγε τον υψηλότερο όγκο φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς τη Γαλλία (6,52 τεραβατώρες), ξεπερνώντας την κορυφή που είχε καταγραφεί τον Μάιο του 2022 (5,90 TWh). Η αύξηση αυτή οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στις απεργίες στη Γαλλία, οι οποίες οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής και των εισαγωγών φυσικού αερίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι ιστορικά οι μήνες κατά τους οποίους εξάγονται οι μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου στη Γαλλία.

Το κλίμα εξακολουθεί να επηρεάζει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην ήπειρο. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών αυτό το καλοκαίρι, αναμένεται να υπάρξουν περιορισμοί στην παραγωγή σε ορισμένα πυρηνικά εργοστάσια στη Γαλλία, σύμφωνα με τον φορέα εκμετάλλευσης πυρηνικών εγκαταστάσεων EDF. Ωστόσο, ενδέχεται να μην υπάρξουν σημαντικές συνέπειες και η παραγωγή αναμένεται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του δικτύου.

Είναι ζωτικής σημασίας η ανάλυση της ιστορικής κατανάλωσης φυσικού αερίου και των προβλέψεων για τη μελλοντική ζήτηση, προκειμένου να καθοριστεί η σκοπιμότητα των έργων υποδομής φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με τη Eurostat, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε κατά 17,7% την περίοδο από τον Αύγουστο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023, σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωση φυσικού αερίου για τους ίδιους μήνες μεταξύ 2017 και 2022. Και, όσον αφορά τη μελλοντική ζήτηση, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) μείωσε την πρόβλεψή του για τη ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη το 2023, λόγω της χαμηλότερης κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ενέργειας και της ταχείας επέκτασης της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ο ΙΕΑ αναμένει ότι η ευρωπαϊκή ζήτηση φυσικού αερίου το 2023 θα μειωθεί κατά 7% σε ετήσια βάση στα 489 δισ. κυβικά μέτρα, αντί για 5% όπως προβλεπόταν προηγουμένως.

Εάν η ζήτηση φυσικού αερίου στη Γαλλία και την Ισπανία συνεχίσει να μειώνεται με αυτόν τον ρυθμό τα επόμενα χρόνια, υπάρχε λόγος να αυξηθεί η ικανότητα διασύνδεσης;

Ν. Παλ.