Η σφοδρότητα της ρωσικής στρατιωτικής επίθεσης εναντίον της Γεωργίας, το περασμένο Σαββατοκύριακο, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα ότι η Μόσχα είναι αποφασισμένη να μην εκχωρήσει τον έλεγχο της πλούσιας σε πετρέλαιο περιοχής στην Κασπία.
Η Γεωργία διαθέτει ανεπαρκή ίδια αποθέματα ενεργειακών πόρων, ωστόσο, από το έδαφός της διέρχονται οι μεγάλοι διεθνείς αγωγοί μεταφοράς αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου της Κασπίας στις αγορές της Δύσης. Οι σιδηρόδρομοί της μεταφέρουν, επίσης σημαντικούς όγκους πετρελαίου της περιοχής στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.
Ο λεγόμενος ενεργειακός διάδρομος της Δύσης δια μέσου του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας που κατασκευάστηκε με την ισχυρή πολιτική βούληση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, χαλάρωσε τον ασφυκτικό έλεγχο της Ρωσίας στις ενεργειακές εξαγωγές μιας από τις ελάχιστες εναπομείνασες περιοχές στον πλανήτη που δεν έχει υποστεί υπερεκμετάλλευση των πετρελαϊκών αποθεμάτων της.
Έχοντας αποκληθεί «Ο αγωγός της Ειρήνης» από τους Δυτικούς εμπνευστές του, τη δεκαετία του ΄90, ο αγωγός, με συνολική χωρητικότητα 1 εκατ. βαρελιών πετρελαίου ημερησίως Μπακού, Τιφλίδα, Τσειχάν (BTC) που άρχισε να λειτουργεί το 2006, άνοιξε ένα νέο δρόμο μεταφοράς πετρελαίου υψηλής ποιότητας στην Μεσόγειο που ανταγωνίζεται ευθέως τον ρωσικό «μαύρο χρυσό».
Ο παράλληλος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου του Νότιου Καυκάσου προς την Τουρκία, απελευθέρωσε το Αζερμπαϊτζάν και την Γεωργία από την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο και έδωσε τη δυνατότητα για μια νέα διαδρομή μεταφοράς ενέργειας στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης.
Ωστόσο, η σύγκρουση στην Γεωργία θα πλήξει την εμπιστοσύνη όσον αφορά στην ασφάλεια των αγωγών, κάτι που ενέτεινε η ανάληψη της ευθύνης από την πλευρά των Κούρδων αυτονομιστών ανταρτών, για την έκρηξη σε τμήμα του αγωγού ΒTC που διέρχεται το έδαφος της Τουρκίας και που είχε ως αποτέλεσμα να διακοπεί η μεταφορά αργού πετρελαίου, αποστερώντας τις διεθνείς αγορές από ποσοστό σχεδόν 1 % των παγκόσμιων προμηθειών.
Ο Κάαν Ναζλί, ο διευθυντής του τμήματος αναφυόμενων αγορών στην Medley
Global Advisors, δήλωσε πω ς η συνέχιση των εχθροπραξιών θα καταφέρει «καίριο πλήγμα στις προοπτικές διατήρησης μιας ασφαλούς διαδρομής μεταφοράς ενέργειας της Κασπίας και των χωρών της κεντρικής Ασίας, μέσω Καυκάσου, που θα παρακάμπτει την Ρωσία».
Πιο ειδικά, η σύγκρουση θα καθυστερήσει τα σχέδια που υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την κατασκευή του αγωγού, στον οποίο έχει δοθεί η ονομασία «Ναμπούκο», που θα διασχίζει τον Καύκασο μεταφέροντας φυσικό αέριο της Κασπίας και των χωρών της κεντρικής Ασίας στην Ευρώπη, με απώτερο σκοπό να αμβλύνει την εξάρτησή της από τα ρωσικά αποθέματα.
Οι υποστηρικτές του εν λόγω αγωγού έχουν αποτύχει έως τώρα να εξασφαλίσουν αρκετό πετρέλαιο της Κασπίας για να τον καταστήσουν εμπορικά εκμεταλλεύσιμο, εν μέσω του ισχυρού ανταγωνισμού που ορθώνει ο ρωσικός όμιλος φυσικού αερίου Gazprom για την εξασφάλιση αποθεμάτων από το Τουρκμενιστάν και το Καζακστάν. Ωστόσο, το σχέδιο «Ναμπούκο» υποκίνησε την Ρωσία να προχωρήσει στην κατασκευή ενός πρόσθετου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου στην Νότια Ευρώπη, μέσω της Μαύρης Θάλασσας καθώς και να εξασφαλίσει τις αναγκαίους όγκους του ενεργειακού προϊόντος από το Τουρκμενιστάν.
Αναλυτές υποστήριζαν πως η Ρωσία θα διστάσει να διακυβεύσει να διαταράξει τις σχέσεις της με τους πλούσιους σε πετρέλαιο γείτονές της στην Κασπία πραγματοποιώντας αεροπορικές επιδρομές εναντίον των εγκαταστάσεων εξαγωγής ενέργειας της Γεωργίας.
Το Καζακστάν, η χώρα της Κασπίας με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου, ελέγχει, ήδη, το λιμάνι εξαγωγής «μαύρου χρυσού» στο Μπατούμι, στην Μαύρη Θάλασσα και επιδιώκει να επενδύσει πρόσθετα κεφάλαια για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου της Γεωργίας που εξυπηρετεί τον τερματικό σταθμό (στο Μπατούμι).
Το Αζερμπαϊτζάν, από την πλευρά του, έχει κατασκευάσει έναν τερματικό σταθμό εξαγωγής αργού πετρελαίου στο Κούλεβι, βορείως των ακτών της Γεωργίας, ενώ προτίθεται να κατασκευάσει μια νέα σιδηροδρομική γραμμή που θα ξεκινά από την Τιφλίδα και θα καταλήγει στην πόλη Καρς, στη μεθόριο με την Τουρκία, προκειμένου να ανοίξει ένα νέο δρόμο εξαγωγής για το πετρέλαιο της Κασπίας.
Αναλυτές υποστηρίζουν πως η σύγκρουση θα αποτρέψει τους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου να δεσμεύσουν εξαγωγές τους μέσω των αγωγών που διέρχονται την Γεωργία.
(Financial Times, 11/08/2008)