Φαίνεται ότι οι διπλωματικές υπηρεσίες, ακόμη και των μεγάλων χωρών, ή και οι διεθνείς οργανισμοί, δεν συνειδητοποιούν το γεγονός ότι οι ανά τον κόσμο καταστάσεις έχουν την δική τους δυναμική. Που είναι συνήθως απρόβλεπτη και οδηγεί σε εξελίξεις ανεξέλεγκτες. Αυτήν την πραγματικότητα βλέπουμε στην περιοχή του Καυκάσου. Και ευλόγως ερχόμαστε να αναρωτηθούμε αν είχαν προβλέψει τις εξελίξεις στην Γεωργία, εκείνοι που εσχεδίασαν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Διότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η αλλαγή συνόρων στην Βαλκανική άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για τις αυτονομημένες περιοχές της Υπερκαυκασίας, οι οποίες ονειρεύονται επίσης ανεξαρτησία.
Ίσως η αναγνώρισις του Κοσσυφοπεδίου να μην είναι ακριβώς η γενεσιουργός αιτία των συμβάντων στην Γεωργία. Είναι όμως ο καταλύτης που της επέτρεψε να εκδηλωθή και ενδεχομένως επετάχυνε τις εκεί εξελίξεις. Όπου οι γραμμές των συνόρων είναι χαραγμένες κατά τρόπο αυθαίρετο από το σταλινικό καθεστώς της δεκαετίας του ’30, μια και μόλις τότε χαρτογραφήθηκαν οι περιοχές αυτές.
Από την στιγμή δε, που διαπιστώνουμε την συγκεκριμένη αδυναμία της διεθνούς διπλωματίας, θα πρέπει να δικαιολογήσουμε ή τουλάχιστον να ερμηνεύσουμε την συμπεριφορά χωρών οι οποίες προσφάτως απέκτησαν την ανεξαρτησία τους και κυβερνώνται από ηγεσίες που, ως στερούμενες πείρας υποπίπτουν στο ατόπημα να ερμηνεύουν τα διεθνή δρώμενα κατά τρόπο απλοϊκό έως και πρωτόγονο.
Αυτό το πρόβλημα έχει κατ’ επανάληψη διαπιστωθή στις πρωτεύουσες των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, που παραπαίουν ανάμεσα στην ανεξαρτησία και στην ειδική σχέση φιλίας-μίσους με την πρώην μητρόπολη και νυν επίσης ανεξάρτητη Ρωσική Ομοσπονδία. Ανάλογες απλοϊκές προσεγγίσεις όμως είδαμε στις δημοκρατίες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, βλέπουμε δε ακόμη και σήμερα στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, τις οποίες ελάχιστα βοήθησε να ωριμάσουν, η συμμετοχή στις ευρωατλαντικές δομές.
Αλήθεια, αναρωτήθηκε κανείς ποιες θα ήταν οι συνέπειες ενδεχομένης συμμετοχής στο ΝΑΤΟ της Γεωργίας; Το θέμα είχε απασχολήσει την τελευταία σύνοδο κορυφής στο Βουκουρέστι. Αλλά στην Ελλάδα πέρασε απαρατήρητη μια και η προσοχή μας είχε επικεντρωθή αποκλειστικώς στα Σκόπια, ενώ για άλλες συμμαχικές χώρες η υποψηφιότης αυτή είναι πλέον μια δυσάρεστος πραγματικότης, την οποία προσπαθούν να αντιπαρέλθουν.
Κάποιοι μπορεί να ισχυρισθούν ότι η έναρξις μιας ενταξιακής πορείας για την Γεωργία θα είχε αποτρέψει τις σημερινές εξελίξεις. Ότι ίσως, ως μέλος του ΝΑΤΟ η χώρα αυτή θα καθίστατο πιο «λογική» και περισσότερο «ελέγξιμη». Ομοίως όμως θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι ο απλοϊκός τρόπος σκέψεως και ενεργείας που έχουν επιδείξει οι ηγέτες των «πορτοκαλί επαναστάσεων» στην Τιφλίδα υποδεικνύει μάλλον το αντίθετο. Θεωρώντας ότι έχουν την υποστήριξη του μόνου ισχυρού μάλλον θα ήσαν πολύ πιο πρόθυμοι να μπουν σε «περιπέτειες», περιμένοντας βέβαια από το ΝΑΤΟ να στείλη στρατεύματα να τους βοηθήσουν εναντίον των Ρώσων. Αυτό τουλάχιστον θα υπεδείκνυε η πρωτόγονη διπλωματική τους αντίληψη, την οποία δεν απασχολεί το αν αυτό θα μπορούσε να προκαλέση παγκόσμιο πόλεμο.
Αφήνουμε βεβαίως κατά μέρος την τρίτη άποψη, ότι οι Αμερικανοί τους ώθησαν στην επιχείρηση κατά της Νοτίου Οσσετίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αμερικανική πολιτική προσβλέπει στην αποσταθεροποίηση της Υπερκαυκασίας, αφ’ ενός διότι τούτο συνιστά σοβαρό πρόβλημα για την Ρωσία και αφ’ ετέρου διότι θα αποτελούσε καλό εφαλτήριο για την δεύτερη φάση της προσπαθείας για δημιουργία δυτικής βάσεως επιρροής στην περιοχή.
Όμως αυτό δεν επιτυγχάνεται με ευρείας κλίμακος πολεμικές επιχειρήσεις, οι οποίες μοιραίως θα οδηγήσουν στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Δηλαδή στην άμεση σταθεροποίηση της καταστάσεως δια της ισχύος των ρωσικών όπλων. Προσωρινή ή όχι, αυτή η εξέλιξις σημαίνει αναστολή των αμερικανικών σχεδίων για διείσδυση στην περιοχή, ενώ ενισχύει και το γόητρο της Μόσχας καθιστώντας την φωνή της ισχυρότερη σε όλα τα διεθνή ζητήματα. Περιλαμβανομένου και του Ιράν…
Όλα αυτά βεβαίως, δεν τα παραβλέπει η αμερικανική διπλωματία. Η οποία μπορεί να μην χαρακτηρίζεται από το αγλάισμα της ευφυΐας, μπορεί να μην επιδεικνύει επαρκή πολιτική διορατικότητα αλλά ουδείς μπορεί να ισχυρισθή ότι από τεχνικής πλευράς τουλάχιστον η προσέγγισίς της είναι είτε απλοϊκή είτε πρωτόγονη.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 12/08/2008)