Τα έσοδα των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ στο πρώτο εξάμηνο του έτους προσεγγίζουν τα αντίστοιχα για το σύνολο του 2007, χάρη στις τιμές-ρεκόρ του αργού πετρελαίου και στην κορύφωση της παραγωγής, που προκάλεσε έκρηξη δαπανών.
Τα μέλη του πετρελαϊκού καρτέλ, με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία, εισέπραξαν 645 δισ. δολάρια (430 δισ. ευρώ) στη χρονική περίοδο Ιανουάριος-Ιούνιος, δηλαδή ελάχιστα χαμηλότερα από τα 671 δισ. δολάρια που είχαν αντλήσει όλο το περασμένο έτος, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.
Αν διατηρηθεί ο υφιστάμενος ρυθμός, τα κέρδη των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ για το τρέχον έτος αναμένεται να ανέλθουν στο ρεκόρ των 1,245 τρισ. δολαρίων.
Η πρόσφατη υποχώρηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου κατά 20%, που τις οδήγησε σε επίπεδα χαμηλότερα των 120 δολαρίων ανά βαρέλι, θεωρείται απίθανο να «ψαλιδίσει» σημαντικά τα κέρδη του καρτέλ, καθώς η υψηλότερη παραγωγή θα αντισταθμίσει τον αντίκτυπο του φθηνότερου «μαύρου χρυσού».
Νέες εκτιμήσεις υποδηλώνουν πως η παραγωγή του ΟΠΕΚ τον Ιούλιο ανήλθε στο ρεκόρ των 32,6 εκατ. βαρελιών ημερησίως. Η υφιστάμενη τιμή πώλησης του αργού πετρελαίου (116,53 δολάρια ανά βαρέλι, στις 11 Αυγούστου) εξακολουθεί να είναι κατά πολύ πιο υψηλή από τον μέσο όρο του πρώτου εξαμήνου του τρέχοντος έτους, δηλαδή, τα 111,1 δολάρια ανά βαρέλι.
Το κύμα εισροής πετροδολαρίων αύξησε σημαντικά τις δαπάνες των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ στο εξωτερικό, με τις εισαγωγές να αυξάνονται κατά 40% από τα αντίστοιχα περσινά επίπεδα.
Ο Μπίνκι Τσάντα, ο αναλυτής της Deutsche Bank στην Νέα Υόρκη, υποστήριξε πως οι αναδυόμενες οικονομίες στην Ασία επωφελούνται περισσότερο από τις αυξανόμενες εμπορικές δαπάνες των παραγωγών του ΟΠΕΚ, με την Ευρωζώνη να ακολουθεί κατά πόδας.
Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ έχουν απολέσει τμήμα του μεριδίου τους στην αγορά.
«Αν και οι τιμές του πετρελαίου κινούνται σε υψηλά επίπεδα, οι αναδυόμενες οικονομίες στην Ασία επωφελούνται από τον ολοένα αυξανόμενο αντίκτυπο που προκαλεί η αύξηση των εξαγωγών τους προς τις χώρες του ΟΠΕΚ», τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Το μερίδιο της Κίνας όσον αφορά στις εμπορικές συναλλαγές της με τις χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ αυξήθηκε στο 11% από 4% που ήταν το 1999, με το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης να συντελείται σε βάρος των ΗΠΑ, όπου το αντίστοιχο μερίδιο δαπανών υποχώρησε στο 7,5% από 12%.
Αξιωματούχοι του ΟΠΕΚ πιστεύουν πως οι δαπάνες του καρτέλ στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων και των επενδύσεων των κρατικών επενδυτικών ταμείων σε προβληματικές τράπεζες της Δύσης, βοήθησε να υποστηριχτεί η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Η έκρηξη των τιμών του πετρελαίου έγινε, ενδεχομένως, περισσότερο αισθητή στην περιοχή του Περσικού, από οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη και αποτέλεσε τον κινητήριο μοχλό για την εκτέλεση μεγάλων επενδυτικών έργων ύψους πολλών δισ. δολαρίων στην περιοχή.
Κατέστησε, επίσης, πιο ενεργά τα κρατικά επενδυτικά ταμεία και τα υπόλοιπα κρατικά επενδυτικά οχήματα στην περιοχή, ιδίως καθώς η έκρηξη που συντελέστηκε στον Περσικό συμπίπτει με το ξέσπασμα της χρηματοοικονομικής αναταραχής στις αγορές της Δύσης.
Η HSBC προβλέπει πως την περίοδο μεταξύ 2006-2010, η περιοχή του Περσικού θα αντλήσει περισσότερα έσοδα από ό,τι την τελευταία 20ετία και πως οι έξη χώρες που απαρτίζουν το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου θα αντλήσουν, το 2008, περισσότερα από ό,τι στο σύνολο της δεκαετίας του ΄80.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις των χωρών στην περιοχή θα δαπανήσουν μόνον το 40%-45% των δημοσίων εσόδων τους το τρέχον έτος, δηλαδή, ποσοστό χαμηλότερο σε σύγκριση με το παρελθόν.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός πως οι δημόσιες δαπάνες κινούνται, σε απόλυτους όρους, σε ιστορικώς υψηλά επίπεδα, υποστηρίζει ο Σάιμον Γουίλιαμς, ο επικεφαλής οικονομολόγος της HSBC.
«Αυτό που ο κόσμος δεν μπορεί να συλλάβει είναι οι διαστάσεις της αλλαγής που συνοδεύουν την τιμή του πετρελαίου. Πρόκειται, πιθανώς, για μια οικονομία μεγέθους 1,2 τρισ. δολαρίων για την περιοχή του Συμβουλίου των Κρατών Συνεργασίας του Κόλπου, όταν πριν από μια πενταετία δεν ξεπερνούσε τα 350 δισ. δολάρια», πρόσθεσε ο ίδιος.
Υποστηρίζει πως υπάρχουν όρια στον όγκο των πετρελαϊκών εσόδων που μπορούν να απορροφήσουν οι χώρες του Κόλπου, και πρόσθεσε ότι η περιοχή λειτουργεί, ήδη, στο ανώτατο επίπεδο απορροφητικότητας. Ως συνέπεια, λέει ο ίδιος, ενώ το επίπεδο των εγχώριων δαπανών αυξάνεται σημαντικά, οι καταθέσεις σε τράπεζες στο εξωτερικό αυξάνονται με την ίδια ταχύτητα.
Ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στην περιοχή έχουν ήδη, αρχίσει, να συζητούν το ενδεχόμενο να επιβραδυνθεί ο ρυθμός αύξησης των δημοσίων δαπανών προκειμένου να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός που διαμορφώνεται σε διψήφια νούμερο σε πολλές χώρες του Κόλπου, πυροδοτώντας ολοένα εντεινόμενες ανησυχίες.
(Financial Times, 11/08/2008)