Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξασφάλισε την Κυριακή (10 Σεπτεμβρίου) συμφωνίες με το Βιετνάμ για ημιαγωγούς και ορυκτά, καθώς το στρατηγικό έθνος της Νοτιοανατολικής Ασίας αναβάθμισε την Ουάσινγκτον στο υψηλότερο διπλωματικό καθεστώς μαζί με την Κίνα και τη Ρωσία

Οι ΗΠΑ πίεζαν για την αναβάθμιση αυτή εδώ και μήνες, καθώς βλέπουν τον δυναμίτη της μεταποίησης ως χώρα-κλειδί στη στρατηγική τους για την εξασφάλιση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού από κινδύνους που σχετίζονται με την Κίνα.

Μισό αιώνα μετά από μια μακρά και βίαιη σύγκρουση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, ο Μπάιντεν έφτασε στο Ανόι σε μια τελετή που διοργάνωσε το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα και περιελάμβανε μαθητές που ανέμιζαν αμερικανικές σημαίες και τιμητικούς φρουρούς που έφεραν τυφέκια με ξιφολόγχες.

Ο Μπάιντεν σημείωσε τα βήματα που είχαν γίνει προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των σχέσεων.

«Μπορούμε να εντοπίσουμε ένα τόξο προόδου 50 ετών μεταξύ των εθνών μας, από τη σύγκρουση στην εξομάλυνση, σε αυτό το νέο αναβαθμισμένο καθεστώς», είπε.

Η εταιρική σχέση με το Βιετνάμ αποτελεί μέρος της προσπάθειας της κυβέρνησης Μπάιντεν «να αποδείξει στους εταίρους μας στον Ινδο-Ειρηνικό και στον κόσμο, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα έθνος του Ειρηνικού και δεν πάμε πουθενά», δήλωσε ο Μπάιντεν στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση στο Ανόι.

Το Βιετνάμ είχε ψυχράνει τις σχέσεις του με Ουάσινγκτον και Πεκίνο, καθώς ο εξαγωγέας τεχνολογίας και κλωστοϋφαντουργίας επιδιώκει να αποκτήσει το δικό του έρεισμα στον διεθνή ανταγωνισμό για να γίνει κόμβος παραγωγής χαμηλού κόστους.

Κορυφαίοι Κινέζοι αξιωματούχοι, ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Σι Τζινπίνγκ, αναμένεται να επισκεφθούν το Βιετνάμ τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες, δήλωσαν αξιωματούχοι και διπλωμάτες, καθώς το Ανόι επιδιώκει να διατηρήσει καλές σχέσεις με όλες τις υπερδυνάμεις.

Ο Μπάιντεν δήλωσε επίσης ότι συνομίλησε με τον αναπληρωτή του Σι στο G20 και ότι οι δύο τους έκαναν λόγο για σταθερότητα.

Ο 79χρονος γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Νγκουγιέν Φου Τρονγκ, σχολίασε μάλιστα την εμφάνιση του 80χρονου Αμερικανού προέδρου μέσα στην έδρα του κόμματος, λέγοντας: «Δεν έχεις γεράσει ούτε μια μέρα και θα έλεγα ότι φαίνεσαι ακόμα καλύτερα από πριν».

Ρωσικές συνομιλίες για τα όπλα

Η μακροχρόνια σχέση του Βιετνάμ με τη Ρωσία αντιμετωπίζει δοκιμασίες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των συνομιλιών με τη Μόσχα για μια νέα συμφωνία προμήθειας όπλων που θα μπορούσε να προκαλέσει κυρώσεις των ΗΠΑ.

Το Reuters έχει δει έγγραφα που περιγράφουν συνομιλίες για μια πιστωτική διευκόλυνση που η Ρωσία θα επεκτείνει στο Βιετνάμ για την αγορά βαρέων όπλων, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων κατά πλοίων, ανθυποβρυχιακών αεροσκαφών και ελικοπτέρων, αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων και μαχητικών αεροσκαφών.

Μία από αυτές, μια επιστολή που έστειλε τον Μάιο ο πρωθυπουργός του Βιετνάμ, Φαμ Μιν Τσιν,  στη ρωσική κυβέρνηση, έδειχνε ενδιαφέρον για την πιθανή νέα συμφωνία.

Ένας Βιετναμέζος στρατιωτικός επιβεβαίωσε τη γνησιότητα της επιστολής και τις συνομιλίες για μια νέα πιστωτική διευκόλυνση ύψους 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά βαρέων όπλων.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Βιετνάμ δεν απάντησε σε πολλαπλά αιτήματα για σχολιασμό των εγγράφων, τα οποία δείχνουν ότι η Μόσχα πιέζει εδώ και μήνες για μια συμφωνία δανείου που θα παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας.

Το Ανόι βρίσκεται σε παρόμοιες συνομιλίες με πολλούς προμηθευτές όπλων, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τις τελευταίες εβδομάδες μάλιστα, το Βιετνάμ έχει συμμετάσχει σε αρκετές συναντήσεις υψηλού επιπέδου για θέματα άμυνας με κορυφαίους Ρώσους αξιωματούχους.

Η αναβάθμιση ΗΠΑ-Βιετνάμ θα περιλαμβάνει και μια διάσταση ασφαλείας, δήλωσε ο Τζον Φάινερ, ο κύριος αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, στους δημοσιογράφους την Κυριακή, ενώ βρισκόταν στο αεροπλάνο με τον Μπάιντεν για το Βιετνάμ από τη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των 20 στην Ινδία.

Είπε ότι δεν έχει να ανακοινώσει συμφωνίες για όπλα σε αυτό το στάδιο, αλλά τόνισε ότι οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους θα μπορούσαν να προσφέρουν στο Βιετνάμ βοήθεια για να διαφοροποιηθεί από τις ρωσικές στρατιωτικές προμήθειες, μια προσφορά στην οποία, όπως είπε, το Βιετνάμ είναι δεκτικό.

Αυτό θα βοηθούσε το Βιετνάμ να μειώσει τη στρατιωτική εξάρτηση από τη Μόσχα, «μια σχέση με την οποία πιστεύουμε ότι αισθάνονται όλο και πιο άβολα», δήλωσε ο Φάινερ.

Ημιαγωγοί & σπάνιες γαίες

Η επίσκεψη του Μπάιντεν πραγματοποιείται καθώς οι διμερείς εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις αναπτύσσονται και μια μακροχρόνια υποβόσκουσα εδαφική διαμάχη μεταξύ του Βιετνάμ και της Κίνας θερμαίνεται στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Η Vietnam Airlines αναμένεται να υπογράψει μια αρχική συμφωνία για την αγορά περίπου 50 αεροσκαφών Boeing 737 Max σε μια συμφωνία αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία είναι χρονικά προσαρμοσμένη στο ταξίδι.

Επισημαίνοντας την αυξανόμενη σημασία του Βιετνάμ ως προορισμού «friendshoring» για τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, στελέχη της Google, της Intel, της Amkor, της Marvell, της GlobalFoundries και της Boeing αναμένεται να συναντηθούν τη Δευτέρα με βιετναμέζικα στελέχη τεχνολογίας και τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο Ανόι.

Ακόμα, οι ημιαγωγοί αποτελούν το επίκεντρο ενός σχεδίου δράσης που εγκρίθηκε κατά την επίσκεψη του Μπάιντεν, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Εκτός από τις πιθανές ανακοινώσεις των αμερικανικών εταιρειών, δεν είναι σαφές τι άλλο θα μπορούσε να σημαίνει η εταιρική σχέση. Η αμερικανική κυβέρνηση διαθέτει 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για πέντε χρόνια στο πλαίσιο του νόμου CHIPS Act για τη στήριξη των αλυσίδων εφοδιασμού ημιαγωγών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα μεγάλο μέρος από αυτά θα μπορούσε να πάει στο Βιετνάμ, δήλωσαν αξιωματούχοι.

Η μεγαλύτερη υποστήριξη για την εκπαίδευση εξειδικευμένων εργαζομένων αποτελεί επίσης μέρος της συμφωνίας, καθώς το Βιετνάμ αντιμετωπίζει μεγάλη έλλειψη μηχανικών στον τομέα των τσιπ.

Ένα άλλο βασικό ζήτημα είναι η ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών, ιδίως των σπάνιων γαιών, των οποίων το Βιετνάμ διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα στον κόσμο μετά την Κίνα, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΗΠΑ.

Δύο άτομα που γνωρίζουν τα σχέδια δήλωσαν ότι αναμένεται συμφωνία για τις σπάνιες γαίες κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Μπάιντεν, η οποία ολοκληρώνεται τη Δευτέρα, όταν πετάξει πίσω στην Αμερική.

Οι λεπτομέρειες, ωστόσο, είναι λιγοστές. Προηγούμενες προσπάθειες αμερικανικών εταιρειών να συνεργαστούν με βιετναμέζικες εταιρείες σπάνιων γαιών δεν έχουν επιτύχει, σύμφωνα με άτομο που συμμετείχε σε ένα πρόσφατο σχέδιο.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα παραμένουν ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, με τους Αμερικανούς αξιωματούχους να επικρίνουν τακτικά το Ανόι για τη φυλάκιση ακτιβιστών και τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης. Το Βιετνάμ μπορεί να δείξει καλή θέληση, με διπλωμάτες να υποδηλώνουν ότι οι ακτιβιστές θα μπορούσαν να απελευθερωθούν.

(από euractiv.gr)