Αφού κατέβαλε 510 εκατομμύρια δολάρια για μια σειρά έργων στα ανοικτά της ΒΑ Ακτής των ΗΠΑ το 2018, ο Martin Neubert, τότε επικεφαλής του τομέα υπεράκτιων αιολικών της Ørsted, καλωσόρισε το συναρπαστικό αυτό «ταξίδι» για την εταιρεία, η οποία είχε εισέλθει για πρώτη φορά στην αμερικανική αγορά το 2015.
Τώρα η δραστηριοποίηση της Ørsted στη νεοσύστατη υπεράκτια αιολική βιομηχανία της Αμερικής απειλεί τη θέση της εταιρείας ως ένας από τους μεγάλους ωφελημένους της εποχής των ΑΠΕ. Οι επενδυτές έχουν διαγράψει 73 δισ. δανικές κορώνες (11 δισ. δολάρια) από την κεφαλαιοποίηση του ομίλου μετά την προειδοποίηση, τον περασμένο μήνα, ότι αναμένει μείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων του στις ΗΠΑ κατά 16 δισ. δανικές κορώνες.
Ο διευθύνων σύμβουλος Mads Nipper απέδωσε τη δυσμενή αυτή εξέλιξη στον συνδυασμό αυξανόμενων επιτοκίων, διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας και αμφιβολιών σχετικά με το πόσα δισεκατομμύρια δολάρια σε φορολογικές πιστώσεις θα εδικαιούτο η εταιρεία στο πλαίσιο του σχεδίου του προέδρου Τζο Μπάιντεν να καταστήσει τις ΗΠΑ παγκόσμιο ηγέτη στην καθαρή ενέργεια.
«Το επιχειρηματικό τους μοντέλο [για να είναι πρωτοπόροι] συνεπάγεται ορισμένους κινδύνους», δήλωσε ο James Smith, διαχειριστής κεφαλαίων του Premier Miton Global Renewables Trust, με έδρα το Λονδίνο.
«Πρέπει να δημιουργήσεις την αλυσίδα εφοδιασμού, έχεις να κάνεις με πολιτικούς ή δημόσιους υπαλλήλους που μπορεί να μην είναι εξοικειωμένοι με τον τομέα», είπε αναφερόμενος στα εμπόδια που αντιμετώπισε η Ørsted στις ΗΠΑ. «Αν αυτό πάει καλά, υπέροχα! Αν όχι, είσαι ξεκρέμαστος».
Η πιθανή απομείωση του χαρτοφυλακίου της στις ΗΠΑ ισοδυναμεί με το ήμισυ της επένδυσης που έχει πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής η Ørsted στην υπεράκτια αιολική αγορά της χώρας.
Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγει η Ørsted απομακρύνεται σταθερά από τα ορυκτά καύσιμα (πηγή: FT)
Μετά την επιθετική επέκτασή της, η Ørsted κατέχει ένα από τα δύο μοναδικά υπεράκτια πάρκα που βρίσκονται σε λειτουργία στις ΗΠΑ και αναπτύσσει επτά έργα στα βορειοανατολικά, τα οποία, σύμφωνα με την εταιρεία, θα είναι σε θέση να παρέχουν ενέργεια σε περίπου 2 εκατομμύρια σπίτια. Τα τρία μεγάλα έργα που πρόκειται να ολοκληρώσει τα επόμενα χρόνια βρίσκονται στα ανοικτά των ακτών του Νιου Τζέρσεϊ, του Ρόουντ Άιλαντ και του Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης.
Το χαρτοφυλάκιο της δανέζικης εταιρείας στις ΗΠΑ περιλαμβάνει επίσης χερσαία αιολικά πάρκα που παρέχουν ενέργεια αρκετή για περίπου 800.000 σπίτια.
Ενώ οι πιέσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού, τα υψηλότερα επιτόκια και το αυξανόμενο κόστος έχουν πλήξει ολόκληρη την υπεράκτια αιολική βιομηχανία τα τελευταία δύο χρόνια, οι αναλυτές λένε ότι η προειδοποίηση του Ομίλου Ørsted έχει υπονομεύσει την αξιοπιστία της διοίκησής του, ειδικά καθώς, κατά την ενημέρωση επενδυτών τον Ιούνιο, είχε ανακοινώσει πιο αισιόδοξες προβλέψεις αναφορικά με την εξασφάλιση φορολογικών πιστώσεων.
«Ήταν μια από τις πιο αγαπημένες εταιρείες, που υπερέβαινε συνεχώς τις προσδοκίες», δήλωσε ο Tancrede Fulop, ανώτερος αναλυτής μετοχών της Morningstar. «Υπάρχει ένα ζήτημα εμπιστοσύνης [τώρα]».
Η ανησυχία των επενδυτών αντανακλάται στη βουτιά κατά 25% των μετοχών της Ørsted στις 30 Αυγούστου, την ημέρα που αποκαλύφθηκε ο κίνδυνος διαγραφής. Οι μετοχές στη συνέχεια επλήγησαν περαιτέρω αφού ο οίκος αξιολόγησης Moody's υποβάθμισε το outlook της εταιρείας, στέλνοντάς το στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2018.
Πτώση 70% για τη μετοχή της Ørsted σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά του 2021 (πηγή: FT)
Ο τραυματικός, για την Ørsted, εφετινός Αύγουστος έρχεται σε έντονη αντίθεση με την περίοδο μεταξύ 2018 και 2021, όταν οι μετοχές της αυξάνονταν καθώς οι επενδυτές διαγκωνίζονταν για να υποστηρίξουν τον τομέα της καθαρής ενέργειας και επικροτούσαν την αποφασιστικότητα του ομίλου να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην αγορά υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Βέβαια, ακόμη και πριν η Ørsted αποκαλύψει τα προβλήματα στις δραστηριότητές της στις ΗΠΑ, οι μετοχές του ομίλου είχαν πέσει από τα επίπεδα - ρεκόρ του 2021, καθώς η αρχική ευφορία για την καθαρή ενέργεια ξεθώριασε και τα επιτόκια άρχισαν να αυξάνονται.
Παλαιότερα γνωστή ως Danish Oil and Natural Gas (Dong Energy), η Ørsted ιδρύθηκε από το δανικό κράτος τη δεκαετία του 1970 για να βοηθήσει στην ανάπτυξη των ενεργειακών αποθεμάτων της χώρας, καθώς το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου προκάλεσε φόβους για τις προμήθειες. Η εταιρεία άρχισε να απομακρύνεται από τα ορυκτά καύσιμα το 2008.
Ένα σχέδιο για την πλήρη απομάκρυνση από αυτά ματαιώθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία οδήγησε την κυβέρνηση της Δανίας να διατάξει την Ørsted να διατηρήσει δύο σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και έναν με πετρέλαιο διαθέσιμους μέχρι τον Ιούνιο του 2024.
Παράλληλα με τους τρεις αυτούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, η εταιρεία διαθέτει έναν τεράστιο τομέα αιολικής ενέργειας, ο οποίος εκτείνεται από το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ταϊβάν. Μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, η εισηγμένη στην Κοπεγχάγη εταιρεία είχε εγκαταστήσει περισσότερα από 8,9 GW υπεράκτιων αιολικών έργων σε όλο τον κόσμο - αρκετή ενέργεια για περίπου 9 εκατομμύρια σπίτια.
Η εποχή του χαμηλού πληθωρισμού και των χαμηλών επιτοκίων ενθάρρυνε την Ørsted να επεκταθεί παγκοσμίως, βοηθώντας την να αντιμετωπίσει μεγάλα έξοδα σε προκαταβολές και μακροπρόθεσμα συμβόλαια που δεν επιτρέπουν πάντα τη μετακύλιση επιπλέον κόστους στους πελάτες.
Παράλληλα με τα υψηλότερα επιτόκια που αυξάνουν το κόστος χρηματοδότησής της, η Ørsted δήλωσε ότι περίπου 5 δισ. δανικές κορώνες της πιθανής απομείωσης προήλθαν από καθυστερήσεις στην προμήθεια των θεμελίων για τις ανεμογεννήτριες στον βυθό της θάλασσας και την έλλειψη πλοίων για την εγκατάστασή τους.
Τα υπόλοιπα 6 δισ. δανικές κορώνες σχετίζονται με το αν η εταιρεία θα λάβει επιπλέον πιστώσεις φόρου που είναι διαθέσιμες βάσει του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού (Inflation Reduction Act – IRA) των ΗΠΑ. Σχεδιασμένος για να βοηθήσει τη βιομηχανία ΑΠΕ της Αμερικής, ο IRA χορηγεί επιπλέον πιστώσεις σε εταιρείες που χρησιμοποιούν προμήθειες που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ ή υποστηρίζουν θέσεις εργασίας σε περιοχές όπου η απασχόληση εξαρτάται από τους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του άνθρακα.
Η Ørsted σχεδιάζει επενδύσεις ΑΠΕ ύψους 475 δισ. σε δανικές κορώνες σε όλο τον κόσμο – τα 335 δισ. αφορούν υπεράκτια αιολικά (πηγή: FT)
Οι απαιτήσεις για την εξασφάλιση επιπλέον πιστώσεων είναι επαχθείς, με τους υπεύθυνους των έργων να διαμαρτύρονται ότι οι τοπικές αλυσίδες εφοδιασμού δεν είναι ακόμη έτοιμες.
Κατά την ημέρα ενημέρωσης των επενδυτών τον περασμένο Ιούνιο, ο David Hardy, διευθύνων σύμβουλος του τομέα υπεράκτιων αιολικών της Ørsted στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η εταιρεία εκτιμά ότι τα τρία κύρια έργα της που πρόκειται να ολοκληρωθούν τα επόμενα χρόνια θα πληρούν τις προϋποθέσεις για κάποιες επιπλέον πιστώσεις, επισημαίνοντας τις «ισχυρές σχέσεις» και τις συζητήσεις με την κυβέρνηση.
Όταν κλήθηκε, μετά την προειδοποίηση του Αυγούστου, να εξηγήσει τις πιο δυσμενείς, πλέον, προοπτικές της Ørsted αναφορικά με τις πιστώσεις, ο Hardy ανέφερε ότι δεν υπήρξε «αρκετή πρόοδος ώστε να έχουμε περισσότερη αισιοδοξία» για δύο από τα έργα, αν και παρέμεινε σίγουρος για την εξασφάλιση των επιπλέον πιστώσεων για το τρίτο.
Οι ΗΠΑ έχουν μόλις επτά λειτουργικές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες μέχρι στιγμής, αλλά η βιομηχανία του κλάδου αποτελεί μέρος του φιλόδοξου σχεδίου της κυβέρνησης Μπάιντεν να επεκτείνει με ταχείς ρυθμούς τη βιομηχανία καθαρής ενέργειας. Η Jennifer Granholm, υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, περιέγραψε την υπεράκτια αιολική ενέργεια ως «κρίσιμη» για την επίτευξη των στόχων της κυβέρνησης.
Η Ørsted δεν είναι η μόνη που θεωρεί ότι η υπεράκτια αιολική αγορά της Αμερικής ενέχει ρίσκο, καθώς οι εταιρείες αντιμετωπίζουν άκαμπτες συμβάσεις με επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, ανταγωνισμό με την - φθηνότερη - χερσαία αιολική ενέργεια, ένα ακόμη εξελισσόμενο σύστημα φορολογικών πιστώσεων, καθώς και ποικίλα επίπεδα κρατικής στήριξης.
Η Iberdrola και η Shell αποχωρούν από συμφωνίες με επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας για την κατασκευή νέων υπεράκτιων αιολικών πάρκων, με την ελπίδα να συνάψουν νέες συμφωνίες που θα λαμβάνουν υπόψη το αυξανόμενο κόστος. Μια θυγατρική της Iberdrola συμφώνησε να καταβάλει σχεδόν 50 εκατομμύρια δολάρια για να τερματίσει μια συμφωνία με αρκετές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στη Μασαχουσέτη τον Ιούλιο.
Η Ørsted είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη δεδομένου του μεγάλου χαρτοφυλακίου της, αλλά έχει αυξήσει τις προσδοκίες επιτυχίας, δεδομένου του «εξαιρετικού» ρεκόρ έναρξης έργων εκτός ΗΠΑ, όπως ανέφερε η ίδια η εταιρεία.
«Η Ørsted έχει επενδύσει πολλά στις ΗΠΑ και, με αυτόν τον τρόπο, παραμέλησε τους κινδύνους που είναι εγγενείς στην αγορά», δήλωσε ο Fulop της Morningstar. «Η διάθεση κεφαλαίων είναι το κλειδί για τη δημιουργία αξίας της εταιρείας».
Καθώς η τιμή της μετοχής της Ørsted υποχώρησε στα τέλη Αυγούστου, οι ανταγωνιστές κινήθηκαν γρήγορα για να καθησυχάσουν τους μετόχους ότι έκαναν καλύτερη δουλειά στη διαχείριση κινδύνου στις ΗΠΑ. Η Iberdrola δήλωσε στους επενδυτές ότι δεν αντιμετωπίζει «καθυστερήσεις οποιασδήποτε σημασίας» στις αλυσίδες εφοδιασμού και ότι υιοθετεί μια «συντηρητική προσέγγιση» σχετικά με τα πιθανά οφέλη από τις φορολογικές πιστώσεις.
Ο Deepa Venkateswaran, ανώτερος αναλυτής της Bernstein, δήλωσε ότι ενώ η αντίδραση των επενδυτών ήταν «πολύ σκληρή», η εμπιστοσύνη στη διοίκηση της Ørsted είχε πληγεί.
«Πριν από μερικά χρόνια, όλα όσα άγγιζε η Ørsted θεωρούνταν ότι γίνονταν χρυσάφι και τώρα [θεωρείται ότι έγιναν] πέτρες», πρόσθεσε, λέγοντας ότι «οι αγορές αποθεώνουν και καταβαραθρώνουν».
Ο John Podesta, ανώτερος σύμβουλος καθαρής ενέργειας του Μπάιντεν, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι τα πρώτα υπεράκτια αιολικά έργα θα είναι «τα πιο δύσκολα», αλλά ότι παρέμεινε «πολύ αισιόδοξος» ότι η βιομηχανία έχει ένα ισχυρό μέλλον.
Με τον Nipper να πρέπει επειγόντως να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη της αγοράς απέναντι στην εταιρεία, μια κρίσιμη απόφαση θα είναι εάν η Ørsted είναι έτοιμη να αποχωρήσει από ορισμένα αμερικανικά έργα εάν τα οικονομικά δεν «βγαίνουν».
«Αν δεν δούμε σημαντικές θετικές εξελίξεις, εξακολουθεί να είναι μια υπαρκτή επιλογή», δήλωσε ο Nipper, ο οποίος ηγείται της Ørsted από τις αρχές του 2021, αφού αποκάλυψε τον κίνδυνο απομείωση της αξίας του χαρτοφυλακίου της εταιρείας.
Ωστόσο, αυτό θα σήμαινε να διαγράψει οριστικά το σημαντικό μη ανακτήσιμο κόστος και να διακινδυνεύσει τη φήμη της ως αξιόπιστου εργολάβου μεταξύ των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και των προμηθευτών. Εν τω μεταξύ, οι επενδυτές θα είναι σε εγρήγορση για τυχόν περαιτέρω επιζήμια νέα από τις ΗΠΑ.