Κατά την κατάθεσή του ενώπιον της Επιτροπής Δημόσιων Λογαριασμών της Μάλτας τον Αύγουστο, ο Muscat ρωτήθηκε σχετικά με τη συμφωνία ασφάλειας εφοδιασμού LNG που υπεγράφη υπέρ της Electrogas Malta.
Η αδήλωτη και κρυμμένη από τη δημοσιότητα κρατική εγγύηση για την Electrogas αποκτήθηκε από το Ίδρυμα Daphne Caruana Galizia μετά από μια πολυετή μάχη για την ελευθερία της πληροφόρησης με το Υπουργείο Ενέργειας. Το Shift δημοσίευσε τη μυστική συμφωνία.
Σε αυτήν, η κυβέρνηση της Μάλτας έδωσε άνευ όρων εγγύηση στη Socar ότι θα παρέμβει για να καλύψει τυχόν χρέη της Electrogas, εγείροντας ανησυχίες σχετικά με το κατά πόσον αποτελεί παράνομη κρατική ενίσχυση.
Ο Muscat δήλωσε ότι η Επιτροπή είχε «πλήρη ορατότητα όλων των πληροφοριών». Ωστόσο, η κυβέρνηση κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να αποκρύψει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια κρίσιμη συμφωνία που σχετίζεται με τη συμφωνία με την Electrogas, σύμφωνα με τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διέρρευσαν και είδε η εφημερίδα The Shift.
Όταν ρωτήθηκε από το Daphne Foundation, την οργάνωση που ιδρύθηκε μετά τη δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia, η οποία ερευνούσε τη συμφωνία Electrogas κατά τη στιγμή της δολοφονίας της, η Επιτροπή δήλωσε ότι δεν είχε ενημερωθεί για την ύπαρξη ή το περιεχόμενό της.
«Μια πιθανή συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης της Μάλτας και της Socar δεν αποτελούσε μέρος της κοινοποίησης προς την Επιτροπή και, ως εκ τούτου, δεν αξιολογήθηκε στην απόφαση της Επιτροπής», αναφέρεται στην απάντηση.
Η Επιτροπή εξήγησε ότι τον Ιούνιο του 2016, η Μάλτα υπέβαλε κοινοποίηση στη ΓΔ Ανταγωνισμού σχετικά με το έργο «Malta Delimara Gas and Power Energy Project», στο πλαίσιο του οποίου η Electrogas Malta Limited δεσμεύτηκε να προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο στην κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας Enemalta.
Είπαν ότι περιλαμβανόταν μια συμφωνία ασφάλειας εφοδιασμού μεταξύ της Electrogas Malta και της Socar, αλλά όχι μεταξύ της κυβέρνησης και της Socar.
Η εν λόγω συμφωνία ουσιαστικά εγγυάται στη Socar ότι θα παρέμβει για να καλύψει τυχόν χρέη της Electrogas χρησιμοποιώντας κεφάλαια των φορολογουμένων.
Ο Muscat δήλωσε ότι το έγγραφο ήταν «διμερές» μεταξύ δύο κυβερνήσεων και ένα είδος «ασφαλιστηρίου συμβολαίου» και όχι έγγραφο που εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ. Δεν σχολίασε τον ισχυρισμό του ότι η Επιτροπή είχε «πλήρη ορατότητα» και την απάντησή τους ότι δεν είχαν ή δεν είδαν το εν λόγω έγγραφο.
Όταν το έγγραφο δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά, ο Μαλτέζος ευρωβουλευτής David Casa αμφισβήτησε την αντιπρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού Margrethe Vestager σχετικά με το ενδεχόμενο να αποτελεί παράνομη κρατική ενίσχυση.
Σε απάντησή της στις 7 Οκτωβρίου 2022, την οποία είδε η εφημερίδα The Shift, η Vestager δήλωσε: «Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι λαμβάνουμε το θέμα πολύ σοβαρά υπόψη και δεσμεύομαι να σας κρατώ ενήμερους για οποιαδήποτε εξέλιξη σε σχέση με αυτό».
Σκοτεινές συναλλαγές
Η συμφωνία με την Electrogas, η οποία χαρακτηρίστηκε ως «σκοτεινή» από τον εισηγητή του Συμβουλίου της Ευρώπης Pieter Omtzigt, συνήφθη με τη βοήθεια του Mizzi, του πρώην προσωπάρχη Keith Schembri και του Muscat.
Αρκετούς μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας από το κυβερνών Εργατικό Κόμμα το 2013, μια μεγάλη δημόσια σύμβαση ανατέθηκε σε κοινοπραξία εταιρειών, μεταξύ των οποίων η Electrogas και η κρατική ενεργειακή εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν SOCAR.
Ο προηγούμενος διευθυντής της Electrogas ήταν ο Yorgen Fenech, ένας επιχειρηματίας που βρίσκεται σήμερα υπό κράτηση ως ύποπτος ως εγκέφαλος της δολοφονίας της Caruana Galizia. Ο ίδιος, μαζί με μέλη της οικογένειάς του, εξακολουθεί να κατέχει βασικά μερίδια στην εταιρεία.
Τότε, ο Γενικός Ελεγκτής εξέφρασε ανησυχίες ότι «η επιτροπή επιλογής ήταν ασυνεπής στην αξιολόγηση των προσφορών» και ότι «έγιναν αλλαγές στις παραμέτρους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επιλογής». Σημειώθηκε επίσης ότι υπήρχαν «ανησυχίες σχετικά με το σχεδιασμό του έργου συνολικά».
Οι Μαλτέζοι ερευνητές δημοσιογράφοι ανακάλυψαν στη συνέχεια ότι η κρατική εταιρεία ενέργειας της Μάλτας, η Enemalta, θα κατέληγε να πληρώνει διπλάσια από την τιμή της αγοράς για το φυσικό αέριο μέσω της συμφωνίας, δίνοντας στη SOCAR τουλάχιστον 40 εκατομμύρια δολάρια κέρδος.
Περαιτέρω αποκαλύψεις έδειξαν ότι μέσω μιας εταιρείας με την επωνυμία 17 Black, ο Fenech επρόκειτο να πραγματοποιεί πληρωμές ύψους 150.000 ευρώ μηνιαίως σε εταιρείες του Παναμά που ανήκαν στον Mizzi και τον Schembri.
Η έκθεση του 2019 του Omtzigt ανέφερε ότι «τα γεγονότα έχουν δημιουργήσει εκτεταμένες υποψίες για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος».
Οι έρευνες σχετικά με τη συμφωνία, τους εμπλεκόμενους υπουργούς και τον Fenech συνεχίζονται.
Χρηματοδότηση από την Επιτροπή
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ πρόκειται να χρηματοδοτήσει τον αγωγό Melita TransGas Hydrogen Read Pipeline που εκτείνεται μεταξύ Μάλτας και Σικελίας και τροφοδοτείται από ΥΦΑ που εισάγεται στο πλαίσιο της συμφωνίας Electrogas.
Το έργο συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των έργων κοινού ενδιαφέροντος του 2021, παρά τις εκκλήσεις της οικογένειας Caruana Galizia, περιβαλλοντικών οργανώσεων και νομοθέτες της ΕΕ να το αφαιρέσουν.
Όταν ρωτήθηκε τότε, σχετικά με τη διαφθορά πίσω από την Electrogas και τις επικρίσεις των αντιπάλων, μια πηγή της Επιτροπής της ΕΕ δήλωσε στον συνεργάτη της The Shift, Euractiv: «Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, ενώ η ένταξη στον κατάλογο PCI καθιστά το έργο επιλέξιμο για χρηματοδότηση από το CEF, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το CEF υπόκειται σε ξεχωριστή διαδικασία υποβολής αίτησης που περιλαμβάνει μια ανεξάρτητη διαδικασία αξιολόγησης».
Πρόσθεσαν ότι η Επιτροπή «δεν είχε καμία επαφή με την Electrogas και ότι δεν είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου».
Μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί καμία ενημέρωση σχετικά με την «ανεξάρτητη διαδικασία αξιολόγησης».
(από euractiv.gr)