Θα μιλήσω αρκετά δυσάρεστα. Αλλά αυτή είναι δυστυχώς η πραγματικότητα. Ο τόπος έφτασε σχεδόν στον πάτο. Της ανυπαρξίας και της σχεδόν ολοκληρωτικής ανυποληψίας. Θρασύτατα οικονομικά σκάνδαλα, αθλητικός ξεπεσμός ("είναι στο DNA των Ελλήνων να κερδίζουν" αλλά και λίγη ντόπα για βοήθεια δεν κάνει κακό), διπλωματική περιθωριοποίηση και απίστευτες εσωτερικές εξελίξεις συνθέτουν ένα σκηνικό απόλυτης παρακμής. Κι αποκαλύπτουν ένα παρασκήνιο διαφθοράς και συνένωσης μετριοτήτων για προώθηση ευτελών προσωπικών επιδιώξεων. Άνθρωποι μέτριων οικονομικών δυνατοτήτων εμφανίζονται μετά την ανάμιξή τους στην πολιτική να κατέχουν σπίτια στα βόρεια προάστια, βίλες σε κοσμικά νησιά και ...πλούσιες συζύγους. Των οποίων οι τύχες φαίνεται να άνοιξαν μετά την είσοδο των ανδρών τους στην πολιτική ζωή!
Αλλά και απίστευτες φιλοδοξίες ξεδιπλώνονται. Ατομα εξαιρετικά μικρού βεληνεκούς οραματίζονται σχεδόν τον ουρανό. Και δεν είναι καθόλου απίθανο να πετύχουν τους στόχους τους! Κι αυτό κάνει την παρακμή του τόπου ακόμη πιό εντυπωσιακή. Γιατί δεν προβληματίζεται κανείς πως δεν υπάρχει Ελληνας υποψήφιος για κάποια σημαντική θέση στο διεθνές στερέωμα; Εχουμε τόσους πρώην Πρωθυπουργούς και αρχηγούς κομμάτων. Και όμως. Κανένας δεν ακούγεται ποτέ για μεσολαβητής σε μεγάλα διεθνή ζητήματα, για Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή για Γραμματέας λ.χ. του ΝΑΤΟ. Ποτέ Ελληνας επίσημος δεν συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των διεθνών μέσων όταν επισκέπτεται κάποια σημαντική ξένη πρωτεύουσα. Ούτε και αναζητούνται προσωπικότητες με υψηλά αξιώματα στην χώρα μας ως ομιλητές σε σημαντικά διεθνή φόρα όπου συζητούνται ζητήματα μεγάλου γενικότερου ενδιαφέροντος. Μοναδική εξαίρεση, που επιβεβαιώνει δυστυχώς τον κανόνα, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου, που έχει κατορθώσει, σε καθαρά προσωπική βάση, να έχει μιά διεθνή παρουσία και αναγνώριση. Και αρκετά παράδοξα, τον ειρωνεύονται περιθωριακοί σχολιαστές και πολιτικάντηδες στην Ελλάδα ακριβώς γι' αυτό!
Εχει παρατηρηθεί επίσης να ορίζονται Υπουργοί Εξωτερικών, Πρόεδροι Βουλής, και Πρόεδροι της Δημοκρατίας ακόμη, άτομα ελάχιστης διεθνούς αναγνώρισης, με άγνοια ξένων γλωσσών, και με παντελή αποχή από την ουσία των διεθνών εξελίξεων και των μηχανισμών που τις κινούν. Την ίδια ώρα η ακαδημαϊκή και καλλιτεχνική αφρόκρεμα του τόπου τσαλαβουτά στη μετριότητα με στόχους περιορισμένους και με ειδικότητα την καλλιέργεια θερμών σχέσεων με την εκάστοτε ντόπια πολιτική εξουσία. Το βεληνεκές της χώρας συρρικνώνεται. Και η διεθνής της θέση ασφυκτικά περιορίζεται. Η μέτρια παιδεία που χαρακτηρίζει εδώ και χρόνια το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει φτάσει πιά στην κορυφή. Και μας εκδικείται σαν κοινωνία και σαν μελλοντική δυναμική.
Η πρόσφατη κρίση στον Καύκασο έδειξε μερικές από τις αδυναμίες μας. Τουρκία, Ισραήλ και Αρμενία, χώρες μικρές αλλά με ενδιαφέρον στην περιοχή, έδειξαν κινητικότητα, δραστηριοποιήθηκαν και έδωσαν δείγματα ουσιαστικής πολιτικής οντότητας. Η Ελλάδα έχει συμφέροντα στην περιοχή. Ο αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης (αν γίνει τελικά) έχει ανάγκη μιά ήρεμη νότια Ρωσία και μιά ειρηνευμένη Υπερκαυκασία για να εξασφαλίσει καύσιμα για την πληρότητά του. Για να πραγματοποιηθεί ο αγωγός αερίου Μπακού - Τυφλίδας - Ερζερούμ, που θα προωθηθεί στην συνέχεια σε Ελλάδα και Ιταλία, οφείλει να έχει εξασφαλισμένη μιά σταθερή Γεωργία. Οι σχέσεις μας επίσης με την Ρωσία περνούν μιά περίοδο στενότερων και ουσιαστικότερων επαφών. Και είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Αυτά λογικά θα μας έδιναν τη δυνατότητα να παρέμβουμε και να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας για εμπέδωση της ειρήνης. Εν τούτοις δεν ήμασταν πουθενά. Οι ηγέτες μας έπαιζαν ρακέτες σε παραλίες του Αιγαίου κι έτρεχαν στη Μεγαλόχαρη για να πάρουν φώτιση, μπροστά στην προοπτική ενός φορτισμένου με οικονομικά σκάνδαλα φθινοπώρου.
Πού πηγαίνουμε από εδώ κι εμπρός; Υπάρχει κάποια θετική προοπτική; Δυστυχώς δυσκολεύομαι να αισθανθώ αισιόδοξος. Σήμερα διάβασα πως στην Αργεντινή η αστυνομία εισέβαλε στα γραφεία της εκεί Siemens και κατέσχε υπολογιστές, έγγραφα και σημειώσεις. Λόγω του ότι διερευνώνται δωροδοκίες της δεκαετίας του '90 για την ηλεκτρονική εκτύπωση νέων ταυτοτήτων. Εδώ γράφονται και αποκαλύπτονται στοιχεία χρηματισμών για προμήθειες και παροχές υλικού σε όλους σχεδόν τους δημόσιους οργανισμούς της χώρας. Κι εμφανίζονται στελέχη της γερμανικής εταιρείας έτοιμα να αποκαλύψουν ονόματα παραληπτών. Και το επίσημο κράτος ακόμη ...ψάχνεται. Και σκέπτεται να ανακρίνει τους υπεύθυνους. Το πότε είναι ακόμη άγνωστο. Ισως όταν αποφασίσουν να μην αποκαλύψουν τίποτε.
Ενδιάμεσα θα αλλάξουν και πάλι τα φορολογικά δεδομένα της χώρας. Διότι υπάρχει, λένε οι αρχές, εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Και οι πολίτες έκθαμβοι διαπιστώνουν πως οι πολυτελώς διαβιούντες, και ελάχιστα φορολογούμενοι, πολιτικοί μεταβάλλουν και πάλι τις οικονομικές συνθήκες κάτω από τις οποίες οι πολίτες ζούν. Και εξουθενώνονται, φορτιζόμενοι με απέχθεια για την οικονομική ζωή της χώρας.
Διαφθορά, οικονομική αβεβαιότητα, γενικότερο αίσθημα παρακμής και εθνική περιθωριοποίηση συνθέτουν το κλίμα που υποδέχεται τους Ελληνες στο ξεκίνημα της νέας χειμερινής περιόδου. Η κοινωνία είναι όμως και η ίδια διαβρωμένη. Γι’ αυτό και απορροφά τους κραδασμούς της απίστευτης αυτής εθνικής ανυποληψίας. Δεν δείχνει να αποζητά το καινούργιο. Πασχίζει να συμβιβασθεί με το παλιό. Και γι' αυτό η απαισιοδοξία κυριαρχεί. Μέχρι να πιάσουμε πραγματικά πάτο. Και να ζήσουμε μιά σοβαρότατη κρίση. Ισως τότε το καινούργιο να αρχίσει να ξεχωρίζει. Και η αισιοδοξία να γυρίσει πίσω.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 19/08/2008)