Αυτό ανέφεραν στο Bloomberg δύο πηγές με γνώση του θέματος. Την αβεβαιότητα επιτείνει και πρόσφατη κατάληψη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που προκαλεί ανησυχία στην ΕΕ για πιθανή επίθεση και στην ίδια την Αρμενία.
Το πλούσιο σε φυσικό αέριο παρακάσπιο κράτος βρισκόταν σε συνομιλίες με περισσότερες από 10 ευρωπαϊκές χώρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι. Ωστόσο, οι συζητήσεις για τους όρους των προμηθειών δεν έχουν καταλήξει μέχρι στιγμής, ανέφεραν δύο άτομα υπό τον όρο της ανωνυμίας, καθώς οι διαπραγματεύσεις είναι ιδιωτικές.
Η αλλαγή στάσης προέκυψε καθώς η ενεργειακή κρίση στην ΕΕ έχει αμβλυνθεί μετά την κρίση του περασμένου έτους και τις τιμές-ρεκόρ που είχαν τότε παρατηρηθεί. Ενώ η Ευρώπη εξακολουθεί να έχει ανάγκη το φυσικό αέριο, το Αζερμπαϊτζάν μπορεί, πλέον, να μην έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του για να κλείσει τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια που χρειάζεται ώστε να στηρίξει τις επενδύσεις σε υποδομές.
Οι Ευρωπαίοι αγοραστές διστάζουν τώρα να δεσμευτούν στην προμήθεια ορυκτών καυσίμων για τις επόμενες δεκαετίες, ενώ τα επόμενα χρόνια, άλλες επιλογές, όπως το LNG από τις ΗΠΑ και το Κατάρ θα αρχίσουν να έρχονται στη Γηραιά Ήπειρο. Σε αντίθεση με τους μόνιμους αγωγούς, οι περισσότερες νέες υποδομές LNG περιλαμβάνουν πλωτούς τερματικούς σταθμούς εισαγωγής, οι οποίοι μπορούν να αποσυνδεθούν και να μεταφερθούν αλλού όταν η ζήτηση υποχωρήσει.
«Η χρονική στιγμή της νέας επέκτασης των αγωγών από το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί πρόκληση για το έργο, δεδομένου ότι η αγορά αναμένεται να έρθει αντιμέτωπη με συσσώρευση υπερπροσφοράς στις παγκόσμιες αγορές LNG από το 2027 και μετά», δήλωσε ο Sindre Knutsson, ερευνητικός εταίρος για τις αγορές φυσικού αερίου και LNG στη Rystad Energy, με έδρα το Όσλο.
Η Ρουμανία έχει ήδη δηλώσει ότι θα δυσκολευτεί να δεσμευτεί για μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Στη Γερμανία, ένας εκπρόσωπος της εταιρείας εισαγωγής φυσικού αερίου Securing Energy for Europe GmbH δήλωσε ότι, «πέρα από τις αρχικές συνομιλίες, δεν έχουν υπάρξει ακόμη συγκεκριμένες διαβουλεύσεις με το Αζερμπαϊτζάν».
Η κρατική ενεργειακή εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν Socar αρνήθηκε να σχολιάσει.
Μακροπρόθεσμα Σχέδια
Το Αζερμπαϊτζάν θέλει να γνωρίζει ότι το αέριο του θα συνεχίσει να ρέει στην Ευρώπη για τα επόμενα τουλάχιστον 20 χρόνια προτού δεσμευτεί για επενδύσεις για την ενίσχυση των προμηθειών και των υποδομών, σύμφωνα με τον Ilham Shaban, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Oil Studies Center στο Μπακού. «Μιλάμε για φυσικό αέριο μέσω αγωγών και όχι για τάνκερ, τα οποία μπορούν να αλλάξουν κατεύθυνση όποτε θέλουμε», είπε ο Shaban.
Δεδομένου του αργού ρυθμού των διαπραγματεύσεων, το Αζερμπαϊτζάν δύσκολα θα μπορέσει να πετύχει τον στόχο της παροχής επιπλέον 10 bcm φυσικού αερίου ετησίως στην Ευρώπη έως το 2027, πρόσθεσε. Η Ευρώπη βλέπει αβεβαιότητα σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα των μακροπρόθεσμων προσπαθειών των οικονομιών της για απεξάρτηση από τον άνθρακα, πράγμα που καθιστά ασαφείς τις προβλέψεις για τη ζήτηση πέραν του 2030. Και οι αγοραστές του θέλουν ευελιξία καθώς αναζητούν νέες μακροπρόθεσμες συμφωνίες φυσικού αερίου.
Η πλειονότητα των μακροπρόθεσμων συμβάσεων που έχουν υπογράψει οι ευρωπαίοι αγοραστές από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και μετά αφορούν προμήθεια αερίου από τις ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ευέλικτες και μπορούν να ανακατευθυνθούν σε άλλες αγορές, σύμφωνα με τον Knutsson.
«Είναι δύσκολο να κλείσεις μακροπρόθεσμες συμβάσεις σε μια ανοιχτή ανταγωνιστική αγορά», δήλωσε στο Bloomberg ο υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας Σεμπάστιαν Μπουρντούγια. Η χώρα του δεν θα χρειαστεί επιπλέον όγκους φυσικού αερίου. Η εγχώρια κατανάλωσή της, η οποία μειώνεται πρόσφατα, απαιτεί μόνο μικρές ποσότητες εισαγωγών και νέες προμήθειες από τη Μαύρη Θάλασσα θα είναι διαθέσιμες το 2027, όπως είπε.
Η Ρουμανία ελπίζει επίσης να καταστεί σημαντικός προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ανατολική Ευρώπη, χάρη στα ευρήματα φυσικού αερίου σε βαθιά νερά.
Το γιγάντιο κοίτασμα Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε το 2020 να εξάγει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω του δικτύου Southern Gas Corridor, αξίας 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων, διασυνδέοντας την Κασπία Θάλασσα με την Ιταλία μέσω Γεωργίας και Τουρκίας. Η χώρα υπέγραψε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πέρυσι για να διπλασιάσει τις προμήθειες σε 20 bcm ετησίως έως το 2027. Η Ευρώπη ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν τους πρώτους οκτώ μήνες του 2023, εισάγοντας 7,6 bcm, σημειώνοντας αύξηση 4,1% σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας της χώρας.
Η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους αυξήθηκε κατά 5% σε ετήσια βάση στα 32,2 bcm.
Πολιτικές Ανησυχίες
Εκτός από την αβεβαιότητα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη εφοδιαστική προσφορά και ζήτηση, οι προμήθειες φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν αντιμετωπίζουν, επίσης, γεωπολιτικές περιπλοκές.
Η πρόσφατη κατάληψη της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν, η οποία οδήγησε περίπου 100.000 Αρμένιους να καταφύγουν στην Αρμενία εν μέσω φόβων για εθνοκάθαρση, θα μπορούσε να επηρεάσει οποιεσδήποτε αποφάσεις πάρουν οι Ευρωπαίοι αγοραστές. Ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν και κάποιοι άλλοι στην ΕΕ ανησυχούν για πιθανή επίθεση στο αρμενικό έδαφος, σύμφωνα με άτομα με γνώση του θέματος. Ωστόσο, το Μπακού αρνείται ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο.
«Με τα πρόσφατα γεγονότα μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, νομίζω ότι το Αζερμπαϊτζάν πυροβόλησε τον εαυτό του στα πόδια», δήλωσε η Anne-Sophie Corbeau, ερευνήτρια στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. «Πιστεύω ότι το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν θα παραμείνει εκεί που είναι εκτός αν η Τουρκία θέλει περισσότερες ποσότητες».