Η αποστολή για την εκκαθάριση της πόλης της Μοσούλης από τους τζιχαντιστές μαχητές ήταν τελικά επιτυχής. Αλλά οι μάχες ήταν έντονες, διήρκεσαν τρεις φορές περισσότερο από το προγραμματισμένο, άφησαν 10.000 αμάχους νεκρούς και σκότωσαν περισσότερους στρατιώτες του συνασπισμού της Δύσης από ό,τι αναμενόταν. Η μάχη για την ανακατάληψη της πόλης Μοσούλης στο βόρειο Ιράκ από τον Isis το 2016 αποτελεί έναν πιθανό οδηγό

 

για το τι μπορεί να συμβεί αν οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις (IDF) εξαπολύσουν χερσαία επίθεση εναντίον των μαχητών της Χαμάς στη Γάζα.

Προσφέρει επίσης μια προειδοποιητική ιστορία για τα ισραηλινά στρατεύματα που συγκεντρώνονται για την ευρέως αναμενόμενη επίθεση.

"Θα είναι διαβολεμένα δύσκολο", δήλωσε ο Ντέιβιντ Πετρέους, πρώην στρατηγός των ΗΠΑ, ο οποίος ηγήθηκε των συμμαχικών δυνάμεων του Ιράκ κατά τη διάρκεια του "κύματος" του 2007 και στη συνέχεια των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. "Απλώς δεν μπορώ να φανταστώ πιο δύσκολες συνθήκες".

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, πρωθυπουργός του Ισραήλ, και το πολεμικό του υπουργικό συμβούλιο έχουν καθορίσει με σαφήνεια τους πολεμικούς τους στόχους, αφού μαχητές της Χαμάς σκότωσαν περίπου 1.400 Ισραηλινούς και πήραν περισσότερους από 200 ομήρους σε αιφνιδιαστική επίθεση στις 7 Οκτωβρίου.

Τα καθήκοντα για τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ είναι τέσσερα: να ανατρέψουν το καθεστώς της Χαμάς και να καταστρέψουν τις στρατιωτικές του δυνατότητες, να απομακρύνουν την απειλή επιθέσεων από τη Γάζα, να εξασφαλίσουν την επιστροφή των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και να υπερασπιστούν τα σύνορα και τους πολίτες του Ισραήλ.

Αλλά όπως δείχνει η μάχη για τη Μοσούλη, η επίτευξη μόνο του πρώτου από αυτούς τους στόχους είναι πιθανό να είναι ένα εξαντλητικό έργο.

Μεταξύ των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας στη Γάζα, είπαν στρατιωτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές, είναι πιθανό να υπάρχουν σπίτια που είναι παγιδευμένα για να εκραγούν, μαχητές που φορούν πολιτικά ρούχα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις κρυμμένες κάτω από σχολεία και άλλες πολιτικές δομές και όπλα αποθηκευμένα σε τζαμιά. Η Χαμάς είναι επίσης βαθιά ενσωματωμένη στην παλαιστινιακή κοινωνία.

"Ο αστικός πόλεμος είναι απλώς το ένα πρόβλημα μετά το άλλο", δήλωσε ένας δυτικός αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων που συνόδευσε τις ιρακινές δυνάμεις που πολεμούσαν στη Μοσούλη πριν από έξι χρόνια.

"Δεν υπάρχει επίσης κανένα όριο στις απαιτήσεις σε στρατεύματα", πρόσθεσε. "Ακόμη και αν το Ισραήλ έστελνε 10 εκατ. στρατιώτες στη Γάζα, θα χρειαζόταν πολύς χρόνος. Και αυτό είναι μόνο η κατάληψη του εδάφους- η διατήρησή του είναι άλλο θέμα".

Ο αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων πρόσθεσε: "Μια πιο ρεαλιστική αποστολή θα ήταν να στείλουμε τις IDF για να καταστρέψουν ένα κομμάτι των δυνατοτήτων της Χαμάς, να εξοντώσουν αρκετό μέρος της ηγεσίας και στη συνέχεια να αποσυρθούν".

Ο Πετρέους συμφώνησε ότι οι στρατιωτικοί διοικητές του Ισραήλ είναι πιθανό να συζητούν μια σειρά από επιλογές με το υπουργικό συμβούλιο πολέμου και "να εξηγούν: κοιτάξτε, μπορούμε να καταστρέψουμε τη Χαμάς, αλλά να τι θα χρειαστεί. Αυτό θα σήμαινε αυτό".

Μια σειρά από δυτικούς ηγέτες και ανώτερους αξιωματούχους εξέδωσαν παρόμοια μηνύματα.

Ο Ρίσι Σουνάκ, πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, έφτασε στο Ισραήλ την Πέμπτη για να δείξει την υποστήριξή του αλλά και να συμβουλεύσει αυτοσυγκράτηση. Παρομοίως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο Τελ Αβίβ την προηγούμενη ημέρα δήλωσε ότι το Ισραήλ δεν πρέπει να "καταναλωθεί" από οργή και ότι πρέπει να αποφύγει να επαναλάβει τα "λάθη" που έκανε η Ουάσινγκτον μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Σεπτεμβρίου 2001.

Η μάχη για τη Μοσούλη -η οποία είναι παρόμοια σε μέγεθος με τις αστικές περιοχές της Γάζας και είχε συγκρίσιμο πληθυσμό περίπου 2 εκατ. κατοίκων όταν η πόλη καταλήφθηκε από το Isis- ξεκίνησε στις 16 Οκτωβρίου 2016.

Μέσα στην πόλη βρίσκονταν περίπου 8.000 μαχητές του Isis, σε σύγκριση με τη Γάζα όπου η Χαμάς εκτιμάται ότι έχει 30.000 έως 40.000 μαχητές και η παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ άλλους 15.000 άνδρες υπό τα όπλα.

Εναντίον των μαχητών στη Μοσούλη επιτέθηκε μια δύναμη 100.000 ιρακινών δυνάμεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, σε σύγκριση με περισσότερους από 160.000 στρατιώτες του μόνιμου στρατού του Ισραήλ και 360.000 πρόσφατα κινητοποιημένους εφέδρους.

Στον ουρανό πάνω από τη Μοσούλη, αεροσκάφη του διεθνούς συνασπισμού παρείχαν συνεχή επιτήρηση και αεροπορικές επιδρομές - παρόμοιες με τις επιδρομές των ισραηλινών μαχητικών αεροσκαφών που έπλητταν εκατοντάδες στόχους της Χαμάς. Οι "απορροφήσεις πληροφοριών", από μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλες μορφές επιτήρησης, παρείχαν ένα λεπτομερές σύνολο στόχων για να χτυπήσουν.

Η αρχική πρόοδος στη Μοσούλη ήταν ταχεία, αλλά σύντομα επιβραδύνθηκε καθώς οι επιτιθέμενοι συνάντησαν σθεναρή αντίσταση. Το Πεντάγωνο προσάρμοσε τους κανόνες του για τη χρήση της αεροπορικής ισχύος, επιτρέποντας τις αεροπορικές επιδρομές με λιγότερη εποπτεία.

Αλλά οι μαχητές του Isis στη συνέχεια συγκέντρωσαν εκατοντάδες πολίτες σε κυβερνητικά κτίρια για να τους χρησιμοποιήσουν ως ανθρώπινες ασπίδες, μετακινώντας τους μερικές φορές μέσω τούνελ από τη μία θέση μάχης στην άλλη.

Τα μισοκατεστραμμένα κτίρια που περιβάλλονταν από χαλάσματα παρείχαν εν τω μεταξύ στους τζιχαντιστές αυτό που ένας Αμερικανός διοικητής περιέγραψε ως ιδανικά βομβαρδιστικά καταφύγια.

"Οι πόλεις έχουν χιλιάδες κρυψώνες", δήλωσε ο αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων. "Αν θέλεις να απομακρύνεις έναν εχθρό, πρέπει να εκκαθαρίσεις την περιοχή σπίτι προς σπίτι. Αλλά αυτό σε βάζει σε 360 μοίρες κινδύνου. Δεν μπορείς απλά να σαρώσεις".

Η μάχη για τη Μοσούλη στοίχισε τη ζωή σε 8.000 στρατιώτες του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και μια μάχη που αναμενόταν να διαρκέσει τρεις μήνες χρειάστηκε τελικά εννέα.

"Η Χαμάς γνωρίζει τη Γάζα πολύ καλύτερα από ό,τι το Isis τη Μοσούλη", δήλωσε ο Πετρέους. "Επιπλέον, μας πήρε εννέα μήνες [για να καταλάβουμε τη Μοσούλη] και το Ισραήλ δεν έχει αυτόν τον χρόνο.... Γνωρίζουν ότι η διεθνής κοινή γνώμη θα αλλάξει ... καθώς η ζημιά συσσωρεύεται και αθώοι πολίτες σκοτώνονται".

Αυτό που έχουν οι IDF είναι μια σειρά από προσεκτικά επεξεργασμένα σχέδια για την καταστροφή των δυνατοτήτων της Χαμάς, σύμφωνα με μια μελέτη του 2017 από την Rand Corporation, μια δεξαμενή σκέψης της Ουάσιγκτον με δεσμούς με τον αμερικανικό στρατό.

Τα σχέδια που κατατάσσονται ως μικρά, μεσαία και μεγάλα, εκπονήθηκαν πριν από την τελευταία χερσαία εισβολή των IDF στη Γάζα το 2014.

Το μικρότερο προέβλεπε ότι οι IDF θα έπαιρναν τον έλεγχο της βόρειας Γάζας χωρίς να εισέλθουν σε κατοικημένες περιοχές - μια κατάσταση παρόμοια με την τρέχουσα κατάσταση των μαχών εκεί. Το μεσαίο σχέδιο προέβλεπε μια μεγαλύτερη χερσαία εισβολή σε βόρειες και νότιες περιοχές. Το μεγαλύτερο σχέδιο προέβλεπε την κατάληψη ολόκληρης της Γάζας.

Αν και τα σχέδια παραμένουν μυστικά, οι Ισραηλινοί αμυντικοί σχεδιαστές έχουν επεξεργαστεί τις δυνάμεις που απαιτούνται για τη διεξαγωγή κάθε επιχείρησης, σύμφωνα με τη μελέτη της Rand. Το Ισραήλ έχει επίσης καθιερώσει μια σαφή δομή διοίκησης και ελέγχου, η οποία εποπτεύεται από το γενικό επιτελείο, αλλά επιχειρησιακά καθοδηγείται από τη νότια διοίκηση των IDF.

Ωστόσο, παρά τον προσεκτικό αυτό σχεδιασμό, οι πιθανότητες μιας γρήγορης ισραηλινής επιχείρησης στη Γάζα είναι μικρές.

Η Isis είχε μόνο δύο χρόνια για να ετοιμάσει τις άμυνές της στη Μοσούλη, ενώ η Χαμάς είχε αρκετά στη Γάζα, δήλωσε ο John Spencer, πρώην ταγματάρχης των ΗΠΑ που τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο Σύγχρονου Πολέμου στο West Point, μιλώντας σε πρόσφατο podcast για την πιθανή επίθεση.

Στις περιπλοκές του εδάφους της Γάζας προστίθεται ένα τεράστιο δίκτυο σηράγγων που έχει κατασκευάσει η Χαμάς κάτω από τη λωρίδα. Η πόλη της Γάζας διαθέτει επίσης περίπου 60 κτίρια με έξι ορόφους και άνω, έναντι σχεδόν κανενός τόσο ψηλού στη Μοσούλη, σύμφωνα με τον Μάικλ Νάιτς του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή.

"Οι IDF μπορεί ακόμη να μας εκπλήξουν", δήλωσε ο Μπεν Μπάρι, πρώην διοικητής βρετανικού τεθωρακισμένου τάγματος πεζικού. "Στο τέλος, όλα είναι σχετικά: αν οι αμυνόμενοι έχουν υψηλά κίνητρα και είναι καλά εφοδιασμένοι με όπλα που μπορούν να παράγουν επαρκή πυκνότητα αποτελεσματικών πυρών για να σταματήσουν τους επιτιθέμενους, μπορούν να κρατήσουν. Αν δεν το κάνουν, είναι άλλο θέμα".

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι οι παράπλευρες απώλειες θα είναι τεράστιες. Σχεδόν 3.800 Παλαιστίνιοι έχουν πεθάνει από την έναρξη του πολέμου, δήλωσαν την Πέμπτη οι υγειονομικές αρχές της Γάζας που ελέγχονται από τη Χαμάς, αν και δεν είναι σαφές αν ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει τους νεκρούς από την έκρηξη της Τρίτης στο αραβικό νοσοκομείο Al-Ahli.

Αλλά αν η μάχη για τη Μοσούλη αποτελεί οδηγό, ο τελικός απολογισμός της Γάζας θα μπορούσε να ανέλθει σε 10.000 νεκρούς πολίτες, με 1 εκατ. εκτοπισμένους, περισσότερα από 40.000 κτίρια κατεστραμμένα ή κατεστραμμένα, 10 εκατ. τόνους σκουπιδιών στους δρόμους και ένα λογαριασμό 50 δισ. δολαρίων για την ανοικοδόμηση της πόλης και την απομάκρυνση των μη εκραγμένων πυρομαχικών και των τοποθετημένων εκρηκτικών.

Τουλάχιστον στη Μοσούλη υπήρχε μια εθνική κυβέρνηση για να διαχειριστεί την πόλη μετά, σε αντίθεση με τη Γάζα, αν η Χαμάς, που κυβερνά τον θύλακα, απομακρυνθεί εντελώς. Οι ισραηλινές δυνάμεις, οι οποίες εγκατέλειψαν τη Γάζα το 2005, δεν έχουν καμία όρεξη να επανακαταλάβουν μόνιμα την περιοχή, και ο Petraeus δήλωσε ότι είναι απίθανο να το θελήσει ούτε μια αραβική δύναμη.

"Δεν μπορώ να σκεφτώ ένα πλαίσιο πιο δύσκολο", δήλωσε ο Πετρέους, ο οποίος μόλις δημοσίευσε μια ιστορία όλων των μεγάλων συγκρούσεων από το 1945. "Οι προκλήσεις είναι τόσο μεγάλες όσο οτιδήποτε καταγράφεται σε αυτό το βιβλίο".