Μετά από συζητήσεις τις τελευταίες δύο ημέρες στο Άμπου Ντάμπι στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη σύνοδο κορυφής COP28 που ξεκινά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στις 30 Νοεμβρίου, η ομάδα των 15 εθνών γνωστή ως Συνασπισμός Υψηλών Φιλοδοξιών εντάχθηκε σε μια ομάδα χωρών που πιέζουν για μια παγκόσμια συμφωνία για την απόρριψη πετρελαίου και φυσικού αερίου.
«Τα ορυκτά καύσιμα βρίσκονται στη ρίζα αυτής της κρίσης. Πρέπει να συνεργαστούμε για να αναπτύξουμε μια ολοκληρωμένη παγκόσμια προσέγγιση πρόσβασης στην καθαρή ενέργεια για να επιταχύνουμε τη μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα», αναφέρεται σε δήλωση που υπογράφεται από 15 υπουργούς, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από φτωχότερες χώρες όπως η Αιθιοπία, το Βανουάτου και η Σαμόα.
Η παραγωγή και η χρήση ορυκτών καυσίμων πρέπει να τερματιστεί, συμπεριλαμβανομένης μιας «επείγουσας σταδιακής κατάργησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα», ανέφερε η ομάδα, ενώ ταυτόχρονα η ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τριπλασιάστηκε έως το 2030.
Ο συνασπισμός δήλωσε επίσης ότι τεχνολογίες όπως η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα που προωθούνται από βιομηχανίες που εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την καθυστέρηση της δράσης για το κλίμα.
Αυτές οι μέθοδοι θα διαδραματίσουν «μικρό ρόλο» στη μείωση των εκπομπών στους λεγόμενους «δύσκολο να μειωθούν» τομείς όπως ο χάλυβας και το τσιμέντο, είπαν, αλλά προειδοποίησαν κατά της χρήσης τους για την παραγωγή ενέργειας.
«Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την καθυστέρηση της δράσης για το κλίμα σε τομείς όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όπου υπάρχουν εφικτές, αποτελεσματικές και οικονομικά αποδοτικές εναλλακτικές λύσεις μετριασμού, ιδιαίτερα σε αυτή την κρίσιμη δεκαετία, όταν οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν επειγόντως και δραματικά», ανέφερε η ομάδα των εθνών.
Το ζήτημα του ρόλου των τεχνολογιών δέσμευσης εκπομπών οδήγησε επίσης σε έντονες πρόσφατες συζητήσεις μεταξύ των χωρών του μπλοκ της ΕΕ, καθώς οι Βρυξέλλες προσπάθησαν να συμφωνήσουν τη διαπραγματευτική τους θέση πριν από την COP28.
Το επιστημονικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος, επέτρεψε να διαδραματίσει δευτερεύοντα ρόλο η τεχνολογία για την απομάκρυνση του άνθρακα.
Ωστόσο, οι μεγάλοι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, έχουν πιέσει για να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις παγκόσμιες συμφωνίες πολιτικής για την κλιματική αλλαγή.
Ο Sultan al-Jaber, εντολοδόχος πρόεδρος της COP28 και επικεφαλής της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας των ΗΑΕ, έχει μιλήσει επανειλημμένα για την ανάγκη μείωσης των εκπομπών και όχι της παραγωγής.
Ωστόσο, αναγνώρισε επίσης ότι τα ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά γύρω στα μέσα του αιώνα, χωρίς να θέσει πιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα Τζον Κέρι ξεκίνησε την ομιλία του στην ολομέλεια των συνομιλιών πριν από την COP στο Άμπου Ντάμπι τη Δευτέρα, εστιάζοντας στην έκκληση για το τέλος του άνθρακα, στην οποία βασίζεται ο οικονομικός αντίπαλος Κίνα, σύμφωνα με τον υπουργό Κλίματος του Βανουάτου Ραλφ Ρεγκενβάνου, μέλος του Συνασπισμού Υψηλών Φιλοδοξιών.
Ο Dan Jørgensen, υπουργός Αναπτυξιακής Συνεργασίας και Παγκόσμιας Πολιτικής για το Κλίμα της Δανίας, ένας από τους δύο αντιπροσώπους που είναι επιφορτισμένοι με την καθοδήγηση των συζητήσεων σχετικά με τον λεγόμενο παγκόσμιο απολογισμό για την COP28, δήλωσε ότι αναμένει ότι η συζήτηση για τον τερματισμό των «αμείωτων» ορυκτών καυσίμων θα βρεθεί στο επίκεντρο της συζήτησης.
«Είναι πολύ σαφές ότι αυτό βρίσκεται στον πυρήνα των διαπραγματεύσεων», είπε.
Παρά το γεγονός ότι διατήρησε την αισιοδοξία του για τη σύνοδο κορυφής, αναγνώρισε: «Σίγουρα δεν είμαστε εκεί που πρέπει να είμαστε σε κανένα από τα θέματα ακόμα».
«Υπάρχει πολλή δουλειά ακόμα να γίνει, αλλά ειλικρινά αισθάνομαι ότι υπάρχει κάποια δυναμική ότι αυτή η COP θα είναι μια σημαντική COP όπου θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις και ότι πρέπει να είναι πολύ φιλόδοξη».
Ο Jaber δήλωσε ότι θα συναντηθεί την Τετάρτη με τους επικεφαλής 10 πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας Ajay Banga και της Kristalina Georgieva, διευθύνουσας συμβούλου του ΔΝΤ, για να συζητήσουν πώς να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιδιωτική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη καθαρής ενέργειας.