Η Ρωσία αποτελεί αδιαμφισβήτητα υπερδύναμη. Την στρατιωτική της πυγμή της επέδειξε προσφάτως στον Καύκασο. Η οικονομική της ευρωστία, που στηρίζεται κυρίως στα ενεργειακά αποθέματά της, αποτυπώνεται στα εντυπωσιακά μεγέθη του Προϋπολογισμού της. Ωστόσο, στο πρόσφατο παρελθόν αντιμετώπισε τεράστια προβλήματα.
Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τότε που η Ρωσία περιήλθε στην πιο δεινή οικονομική κατάσταση στην σύγχρονη ιστορία της. Τον Αύγουστο του 1998, η κυβέρνηση του Μπόρις Γιέλτσιν ανακοίνωσε πως η Ρωσική Ομοσπονδία δεν μπορούσε να πληρώσει τα ομόλογα που η ίδια είχε εκδώσει. Αποτέλεσμα ήταν να υποτιμηθεί το ρούβλι, ο πληθωρισμός να αυξηθεί ραγδαία και πολλές τράπεζες και επιχειρήσεις να καταρρεύσουν.
Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας ήταν πολύ κακή. Υπέρογκα ελλείμματα, μεγάλο δημόσιο χρέος, αλλά και υψηλός πληθωρισμός οδηγούσαν την ρωσική οικονομία σε τέλμα. Για τους κυβερνώντες, τους επιχειρηματίες και τα εκατομμύρια των Ρώσων η κρίση αυτή ήταν η πρώτη εισαγωγή στην οικονομία της αγοράς. Η ασθενής οικονομία είχε επιπτώσεις σε όλους του τομείς, μεταξύ αυτών και στις αμυντικές δομές. Το στράτευμα περιήλθε σε δεινή κατάσταση, οι μονάδες του Στρατού έμεναν ακόμη και χωρίς ρεύμα, καθώς δεν μπορούσαν να πληρώσουν εγκαίρως του λογαριασμούς, ενώ χιλιάδες οπλικά συστήματα παρέμειναν ασυντήρητα.
Η κατάσταση αυτή διεθνώς έγινε πλήρως αντιληπτή με την βύθιση του ρωσικού υποβρυχίου Κούρσκ τον Αύγουστο του 2000 στα ανοιχτά της Θάλασσας του Μπάρεντς και τον θάνατο των 118 μελών του πληρώματος. Την εποχή εκείνη η Ρωσία ήταν ιδιαιτέρως ευάλωτη.
Το 1998 οι ΗΠΑ ουσιαστικώς άφησαν την Ρωσία να χρεοκοπήσει οικονομικά και πολιτικά. Δεν έλαβαν καμμία πρωτοβουλία για την στήριξη των διμερών σχέσεων. Την περίοδο εκείνη τα διεθνή μέσα ενημέρωσης προέβαλλαν τον Πρόεδρο Γιέλτσιν τις περισσότερες φορές για να διακωμωδήσουν την εξάρτησή του από το αλκοόλ. Επίσης, οι όποιες αναφορές στην Ρωσία αποτύπωναν την εξαθλίωση και την πτώση της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης.
Η ανάδειξη του Βλαντιμίρ Πούτιν στην ρωσική προεδρία άλλαξε άρδην την κατάσταση. Κατά την οκταετία 2000-2008 εξυγιάνθηκε η οικονομία, αποκαταστάθηκε η κοινωνική συνοχή, διασώθηκαν και αξιοποιήθηκαν οι εθνικοί πόροι, ανασυντάχθηκαν οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας και πάνω από όλα αναστηλώθηκε το ηθικό του ρωσικού λαού. Η Ρωσία ανέκτησε τον διεθνή σεβασμό. Στον οικονομικό τομέα οι σχέσεις με την Δύση και την Ευρωπαϊκή Ένωση βελτιώθηκαν αισθητά, ενώ πρόοδος σημειώθηκε και σε πολιτικό επίπεδο.
Ο κρατικός προϋπολογισμός από το 2001 καταγράφει διαρκώς πλεονάσματα. Τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου έχουν επιτρέψει στην Ρωσία να αυξήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα από τα 12 δις ευρώ το 1999 σε περίπου 470 δις ευρώ πέρυσι. Στο ίδιο διάστημα, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου κατέγραψαν μέση ετήσια αύξηση μεγαλύτερη του 10% και τα προσωπικά εισοδήματα αυξήθηκαν κατά 12% ετησίως. Το 2008 η ρωσική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 7,5%, ενώ το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να διαμορφωθεί στο 5,2% του ΑΕΠ.
Η ανάκαμψη της ρωσικής οικονομίας δεν στηρίχθηκε μόνο στην εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου . Συνέβαλε και το κλίμα σταθερότητας που επικράτησε στην περιοχή. Με εξαίρεση τις συγκρούσεις στην Τσετσενία, το 1994 και το 2002, οι ρωσικές κυβερνήσεις είχαν την δυνατότητα να ασχοληθούν περισσότερο με την επίλυση των εσωτερικών προβλημάτων. Αν και υπήρξαν κάποιες διπλωματικές εντάσεις με γειτονικά κράτη (π.χ. Ουκρανία) δεν έλαβαν ποτέ επικίνδυνες διαστάσεις. Η εμπέδωση κλίματος ασφάλειας αποτυπώθηκε στην ραγδαία αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων στην χώρα. Το 2007 οι εισροές κεφαλαίων για άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ρωσία ανήλθαν σε 52 δις δολλάρια.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ως Πρόεδρος της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2007 είχε αποσπάσει θετικά σχόλια για την παρέμβασή του στην 43η Διεθνή Διάσκεψη για την ασφάλεια που διεξήχθη στο Μόναχο. Εκεί είχε επικρίνει ως «επικίνδυνη» την πολιτική που υιοθετούν οι ΗΠΑ στις διεθνείς σχέσεις λέγοντας τα εξής : «Ένα κράτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ξεπερνούν τα εθνικά τους σύνορα κάθε μέρα. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Κανένας δεν αισθάνεται πλέον ασφαλής».
Ένα χρόνο αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2008, στην διάρκεια της τελευταίας συνεντεύξεως Τύπου που παραχώρησε ως Πρόεδρος ο σημερινός Πρωθυπουργός της Ρωσίας δήλωνε πως η χώρα του είναι έτοιμη να στρέψει τους πυραύλους της εναντίον κρατών του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας, εάν ενταχθούν στο ΝΑΤΟ ή φιλοξενήσουν στο έδαφός τους δυτικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Ο βραχύς πόλεμος με την Γεωργία έδειξε πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν μπλόφαρε. Ωστόσο, η ρωσική κυβέρνηση εξετέθη σε σχέση με όσα διακήρυττε το 2007.
Τα γεγονότα του Καυκάσου επανέφεραν το ψυχροπολεμικό κλίμα. Δίχασαν τα δυτικά κράτη που συνεργάζονται σε εμπορικό και οικονομικό πεδίο με την Ρωσία και δημιούργησαν ευρύτερες ανησυχίες για την σταθερότητα του οικονομικού κλίματος. Από την σκοπιά αυτή η Ρωσία δεν αποκλείεται να εξέλθει πληγωμένη από την σύρραξη της Οσσετίας. Αλλά σε κάθε περίπτωση, η ανάκαμψη της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια είναι εντυπωσιακή.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 22/08/2008)