Πρώτο ζήτημα στην όλη “παλέτα” προκλήσεων η ανάσχεση κύματος ενεργειακής ακρίβειας, μετά και την παύση των οριζόντιων μέτρων στήριξης. Ένα από τα “όπλα” που επιστρατεύει το ΥΠΕΝ, πέρα από το επίδομα θέρμανσης, είναι το ενιαίο, υποχρεωτικό από όλους τους παρόχους, «πράσινο» τιμολόγιο 12μηνης διάρκειας, που θα διαφοροποιείται μόνο ως προς το περιθώριο κέρδους, και που βρίσκει “απέναντι” τη συντριπτική πλειοψηφία των παρόχων.
Με βάση το ΥΠΕΝ το ειδικό τιμολόγιο, πράσινου χρώματος θα έχει μια δομή, που θα είναι απλή και κοινή, επιτρέποντας τη συγκρισιμότητα, για όλους τους προμηθευτές. Σε αυτό θα μεταπέσουν όλοι οι καταναλωτές, την 1η Ιανουαρίου του 2024, οι οποίοι δεν θα έχουν επιλέξει -μέσα στο 2023- κάποιο συγκεκριμένο είδος τιμολογίου για τη μετάβασή τους την 1.1.2024.Αυτό το ειδικό τιμολόγιο, που θα διατίθεται από κάθε προμηθευτή, θα είναι ομοιόμορφο για όλους τους προμηθευτές. Μάλιστα, με βάση όσα αναφέρονται, το βασικό πλεονέκτημα του πράσινου τιμολογίου είναι., πως διευκολύνει, για πρώτη φορά, τη σύγκριση των τιμών μεταξύ προμηθευτών και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφόρηση των καταναλωτών για τις τιμές των προμηθευτών. “Ο καταναλωτής θα γνωρίζει, στις αρχές του μήνα, τι πληρώνει στον προμηθευτή ηλεκτρικού ρεύματος, για τον επόμενο μήνα και το κυριότερο, τί τιμές προσφέρουν, όλοι οι υπόλοιποι προμηθευτές” αναφέρει το ΥΠΕΝ, που έτσι θέλει να θωρακίσει περίπου 1 εκατ. μετρητές που “είναι ακούνητοι’, κυρίως στη ΔΕΗ, χωρίς να ψάχνουν αλλαγές στις συνδέσεις τους.
Βέβαια, η αγορά λέει ότι η κίνηση αποτελεί “μπόνους” για τη ΔΕΗ και για ευθεία παρέμβαση στον ανταγωνισμό, όπως τον ορίζει το ευρωπαϊκό δίκαιο, καθώς πρόκειται για μια οριζόντια ρύθμιση που εγκλωβίζει τις εταιρείες σε ένα τιμολόγιο, χωρίς να μπορούν να κάνουν τη δική τους εμπορική πολιτική. Επίσης αναφέρουν ότι η φόρμουλα υπολογισμού της τιμής δεν θα επιτρέπει στον προμηθευτή να διαχειριστεί τα ρίσκα του. To βασικό ωστόσο θέμα που, κατά πηγές του ΥΠΕΝ, "ενοχλεί" την αγορά είναι ότι για πρώτη φορά οι καταναλωτές θα μπορούν με μια απλή σύγκριση να δουν ποιος είναι ο φθηνότερος και ποιος ο ακριβότερος. Ερώτημα, βέβαια, είναι, εάν οι εταιρείες θα λειτουργήσουν με τέτοιο τρόπο που θα συγκρατήσουν τιμές ή θα κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να “μπερδέψουν” και πάλι τον πολίτη, που δύσκολα κατανοεί τα “ψιλά”γράμματα, μεταφέροντάς τον στα άλλα τους προϊόντα.
Οι ΑΠΕ
Σε σχέση με την πράσινη παραγωγή ρεύματος η μεγάλη πρόκληση αφορά τη βιωσιμότητα των έργων με δεδομένο το πρόβλημα του κορεσμένου ηλεκτρικού χώρου και των μηδενικών τιμών.
Στο φόντο αυτό το ΥΠΕΝ δρομολογεί την προκήρυξη νέων διαγωνισμών από το 2024 που θα αφορούν ΑΠΕ με μπαταρίες, της τάξης των 2 GW, για όσους έχουν όρους σύνδεσης, με στόχο διττό. Πρώτον, να δημιουργηθεί ηλεκτρικός χώρος για υγιείς επενδύσεις ΑΠΕ και δεύτερον να περιοριστεί η «ουρά» των 16 GW με όρους σύνδεσης, που σήμερα περιμένουν στην “ουρά”. Στο όλο σχέδιο, κομβικό σημείο είναι η συμπερίληψη στις προκηρύξεις ενός πολύ αυστηρού χρονικού ορίζοντα ηλέκτρισης των έργων στο δίκτυο.
“Από τούδε και στο εξής δεν θα υπάρχουν «κλειστές» ταρίφες και παντού θα γίνονται διαγωνισμοί. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να διευκολύνει την ταχύτητα εισόδου και να προσφέρει έγκαιρα και με γνωστό προγραμματισμό ηλεκτρικό χώρο αντίστοιχο με τις ανάγκες του συστήματος και οι επενδυτές να αναλαμβάνουν το ρίσκο της επένδυσής τους” διεμήνυσε, δε, σε συνέντευξή του o κ Σκυλακάκης δίνοντας το στίγμα. Ωστόσο πολλά έργα ΄έχουν γίνει στη βάση άλλων δεδομένων και μένει να φανεί ποιοι θα ωφεληθούν από τα νέα δεδομένα.
Ρωσικό αέριο
Άλλος ένας μεγάλος πονοκέφαλος είναι το θέμα του βουλγαρικού φόρου 10,2 ευρώ /MWh στο ρωσικό αέριο. Κατά την πρόσφατη συνάντηση του ΣΕΒ με την ηγεσία του ΥΠΕΝ, τέθηκε επιτακτικά στον υπουργό, καθώς το όλο ζήτημα αναμένεται να έχει πρόσθετες επιβαρύνσεις σε όλους τους κλάδους, στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές στην Ελλάδα. Για αυτό και ζητήθηκε από τον υπουργό να συνταχθεί με τις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Σερβίας, οι οποίες αντιδρούν και ζητούν παρέμβαση από την ΕΕ. Βέβαια, η όλη εξέλιξη αποτελεί,με βάση την κυβέρνηση, ευκαιρία για πλήρη “απογαλακτισμό” από τη Ρωσία, από όπου όμως το 2023 έχουμε, μέχρι τώρα, καλύψει το 40% των αναγκών μας σε αέριο και μάλιστα σε καλές τιμές.
Προς ώρας, πάντως, το ΥΠΕΝ δεν κάνει “δυναμικές” κινήσεις, έστω κι αν κάτι τέτοιο δυσαρεστεί μέρος της αγοράς, αλλά βλέπει την όλη εξέλιξη ως ευκαιρία για διαπραγμάτευση με την Gazprom. “Η Σύμβαση ΔΕΠΑ Εμπορίας - Gazprom προβλέπει ότι δεν μπορεί να αλλάξει η συμφωνηθείσα τιμή από φόρο που επιβάλλεται πριν το Σιδηρόκαστρο. Συνεπώς, η επιβολή φόρου από την Βουλγαρία δεν επηρεάζει το κόστος του ρωσικού αερίου που εισάγεται στη χώρα μας από την ΔΕΠΑ. Το ζήτημα του ρωσικού αερίου, σε κάθε περίπτωση, είναι εξαιρετικά σύνθετο και σημαντικό, κάτι που ανέδειξε σε παρέμβασή του ο Ευάγγελος Μυτιληναίος την εβδιμάδα που πέρασε. Με τη διαπραγμάτευση της ΔΕΠΑ Εμπορίας με την Gazprom (π.χ. για τιμές, για τη ρήτρα «take or pay» κ.λπ.) σε εξέλιξη, δεν μπορούμε να προβούμε σε εκτιμήσεις, παρά να αναμένουμε την έκβασή της” ανέφερε στη συνέντευξή του ο κ. Σκυλακάκης, που φαίνεται να “ψαχνει” πώς θα γλιτωσει την ρήτρα take or pay που περιλαμβάνει η σύμβαση με την Gazprom (λέγεται ότι είναι 150 εκ. ευρώ για το 2022 και ίσως φτάσει τα 300 εκατ. το 2023).. «Αν το ρωσικό αέριο κοπεί, η τιμή του LNG δεν θα επηρεαστεί, αλλά αυτό που αλλάζει είναι το συνολικό κόστος εισαγωγών για τη χώρα. Αλλά σε αυτό πρέπει να υπολογίσει κανείς και το take or pay, το οποίο επιβαρύνει τη ΔΕΠΑ. Και αυτό πρέπει να το υπολογίζουμε, γιατί ως ζημία της ΔΕΠΑ επιβαρύνει άμεσα τον κρατικό προϋπολογισμό και τελικά μειώνει τους διαθέσιμους πόρους που έχουμε ως κράτος, με τους οποίους πληρώνουμε τις επιδοτήσεις και μειώνουμε το ενεργειακό κόστος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σκυλακάκης στην συνέντευξη Τύπου της περασμένης Πέμπτης.
Την εικόνα των μεγάλων “πονοκεφάλων” συμπληρώνουν όψεις της στρατηγικής διαχείρισης των απορριμμάτων. Το μεγάλο έργο των δυο μονάδων ολοκληρωμένης διαχείρισης στην Αττική είναι στην αναμονή, καθώς αναμένεται η νέα ηγεσία της Περιφέρειας, που παίρνει της αποφάσεις. Είναι άλλωστε γνωστό στους “παροικούντες” ότι το θέμα αποτελούσε βασικό σημείο τριβής του Μ. Μαξίμου με την απερχόμενη ηγεσία της Περιφέρειας. Παράλληλα, το σχετιζόμενο με τους στόχους ανακύκλωσης και χρήσης, από την παραγωγή, ανακυκλωμένων πρώτων υλών σύστημα εγγυοδοσίας (DRS) πάει για το νέο έτος, μετά τις φετινές συνεχείς αναβολές, δείγμα τη συνθετότητας που έχει.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")