Αιτία και αφορμή είναι φυσικά η εθνική πολιτική απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής, καθ΄υπαγόρευση από τα υψηλά κλιμάκια των Βρυξελών και στο πλαίσιο μεταστροφής της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον άνθρακα - πράγμα το οποίο και αντιλαμβανόμαστε πλήρως - εν τούτοις, αναρωτιέται η Στήλη, για ποιό λόγο έχει πέσει σε τόση δυσμένεια τα τελευταία χρόνια ο λιγνίτης, αφού δεν συνάδει με την πραγματική συνεισφορά του, ακόμη και σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές.
Το βρώμικο ορυκτό κατέχει μερίδιο 7,4% στο ενεργειακό μείγμα για σήμερα Παρασκευή, 17 Νοεμβρίου, ενώ για το σύνολο της περασμένης εβδομάδας, η συμμετοχή του έφθασε στο 8,36%! Εξάλλου, η νέα λιγνιτική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, “Πτολεμαΐδα 5”, κόστους ενάμιση δισ ευρώ, όπως ανέφερε σωστά ο κ. Σκυλακάκης, τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο.
Δεν είναι ασφαλώς η πρώτη φορά που ασκείται έντονη κριτική, σε βαθμό απαξίωσης, στην επένδυση για την “Πτολεμαΐδα 5”. Εκτός από τον νυν Υπουργό ΠΕΝ και ο κ. Χατζηδάκης έχει εκφραστεί κατά της λειτουργίας της, ενώ ορισμένα στελέχη της αγοράς την θεωρούν ως το μεγαλύτερο διακομματικό λάθος στη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής ζωής, επειδή η απόφαση για την κατασκευή της ελήφθη σε μια περίοδο κατά την οποία η ΕΕ είχε ανακρούσει πρύμνα από τον λιγνίτη, άρα δεν υπήρχε κανένα περιθώριο για την οικονομική της βιωσιμότητα, όπως διατείνονται.
Στον «αφορισμό» του κ. Σκυλακάκη, απάντησε εμμέσως πλην σαφώς ο πρώην επικεφαλής της ΓΕΝΟΠ, Γιώργος Αδαμίδης ο οποίος επέκρινε τον Υπουργό για απότομη αλλαγή στάσης, λέγοντας πως ο κύριος Σκυλακάκης, ως ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας το 2010, «ήταν σε τελείως διαφορετικό μήκος κύματος», ενώ άφησε να διαφανεί ότι η πολεμική κατά της “Πτολεμαΐδας 5” γίνεται εκ του ασφαλούς, αφού η χώρα έχει απομακρυνθεί, σήμερα από τις ακραίες τιμές του εισαγόμενου φυσικού αερίου.
Όπως έγινε γνωστό στην Στήλη από κορυφαίο παράγοντα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αν είχε τεθεί σε λειτουργία το 2021 η “Πτολεμαΐδα 5”, θα είχε εξοικονομήσει η χώρα τεράστια ποσά από εκείνα που δαπάνησε για να προμηθευτεί ακριβό φυσικό αέριο, ενώ η ίδια η ΔΕΗ θα είχε αποσβέσει τουλάχιστον το 50% της επένδυσής της.
Επίσης, μας ειπώθηκε, ότι εάν λειτουργούσε κανονικά η νέα μονάδα, οι τιμές του ηλεκτρισμού θα ήταν 30% χαμηλότερες και θα είχαν εξοικονομηθεί 1,2 δισ ευρώ, όπως έχει δείξει γνωστή μελέτη του ΕΜΠ. Αλλά και σήμερα, υποστηρίζουν ορισμένοι παράγοντες της αγοράς, εάν η μονάδα τροφοδοτηθεί με αρκετό και καλής ποιότητας λιγνίτη από το ορυχείο της Μαυροπηγής, τότε θα μπορούσε να λειτουργήσει αποδοτικά και με όφελος για την οικονομία και τον καταναλωτή, καθώς πρόκειται για μια επένδυση που δημιούργησε νέες 800 θέσεις εργσίας σε μια περιοχή που δοκιμάζεται σκληρά από την εξάλειψη του παλαιού μοντέλου ανάπτυξης και την “ατελή” εφαρμογή του Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι μια μονάδα που κατασκευάστηκε για να θωρακίσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, ιδίως στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία,αλλά, το κυριότερο, και ως στρατηγική εφεδρεία για το μέλλον είναι τουλάχιστον “άκομψο” να ακυρώνεται με τόση ευκολία.
Η “ΠτολεμαΪδα 5” μπορεί να παράγει 43% περισσότερη ενέργεια με 7% λιγότερη κατανάλωση καυσίμου και να ανταγωνιστεί τις μονάδες φυσικού αερίου, ακόμα και με τις σημερινές τιμές του φυσικού αερίου, με τις βέλτιστες αντιρρυπαντικές τεχνολογίες.
Η Στήλη καθιστά σαφές ότι δεν αντιπολιτεύεται, όμως δεν παύει να αναρωτιέται κατά πόσο είναι πολιτικά θεμιτό να σβήνονται από τον εθνικό μαυροπίνακα, δημόσιες επενδύσεις αυτών των διαστάσεων.