Υπεράκτια Aιολικά Πάρκα: Τουρκία, Υβριδικός Πόλεμος και Τοξικά Κουφάρια

Υπεράκτια Aιολικά Πάρκα: Τουρκία, Υβριδικός Πόλεμος και Τοξικά Κουφάρια
Του Δρ. Σωτήρη Καμενόπουλου*
Δευ, 20 Νοεμβρίου 2023 - 08:50

Πρόσφατα ακούσθηκε η άποψη πως «τα υπεράκτια αιολικά αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για την ελληνική οικονομία». Ας εξετασθούν ορισμένες πλευρές του σημαντικού αυτού θέματος από αιρετική σκοπιά, με αποκλειστικό στόχο τον εξορθολογισμό του πλαισίου και την πρόληψη καταστάσεων που θα ακύρωναν στην πράξη την διακηρυγμένη κυβερνητική προτεραιότητα για την προστασία του περιβάλλοντος.

Μέχρι σήμερα, όσοι στηρίζουν την ανάγκη αξιοποίησης των ελληνικών υδρογονανθράκων, άκουγαν ακόμα και από απλούς πολίτες, ότι ίσως η χώρα μας δεν πρέπει να προχωρήσει, επειδή αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στο να οξυνθούν οι διμερείς σχέσεις με την Τουρκία, ότι θα γίνει πόλεμος κ.λπ. Αυτό το επιχείρημα που χρησιμοποιείται σταθερά, λειτουργούσε ως τροχοπέδη ορισμένες φορές και από πολιτικά πρόσωπα.

Ο λόγος είναι απλός: όταν ο/η πολιτικός εισπράττει «στο καφενείο» τέτοιες ανησυχίες από τους πολίτες, ενίοτε τις υιοθετεί για ευνόητους λόγους, με αποτέλεσμα να σέρνεται μία ιδιότυπη κατάσταση εκφοβισμού προς την ελληνική κοινωνία. Καταρχάς, να επισημανθεί ότι η καλλιέργεια -βολικών- φοβιών στην ελληνική κοινωνία, αποτελεί πάγιο στόχο των ψυχολογικών επιχειρήσεων του αντιπάλου, οι οποίες με τη σειρά τους εντάσσονται σε αυτό που αποτελεί πλέον «καραμέλα»: Τον «υβριδικό πόλεμο» που αντιμετωπίζει η χώρα μας.

Αυτή η φοβία μπορεί να έχει δημιουργηθεί και πηγαία από τους πολίτες ή να έχει υποστηριχτεί τεχνηέντως από διάφορα ανώνυμα «τρολς» στο διαδίκτυο. Τρολς τα οποία ενεργούν ενδεχομένως ως «χρήσιμοι ηλίθιοι» -ή απλώς αμειβόμενοι-  προσώπων τα οποία ενδεχομένως έχουν τους δικούς τους ιδιοτελείς -επιχειρηματικά;- λόγους την αξιοποίηση των ελληνικών υδρογονανθράκων. Τέτοιοι ενδιαφερόμενοι δυνητικά υπάρχουν αρκετοί, καθώς λογικά θα ζημιώνονταν από την ένταξη ελληνικού φυσικού αερίου και πετρελαίου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, λόγω ανταγωνισμού. Ωστόσο, αυτό το επιχείρημα, αυταπόδεικτα, δεν εξυπηρετεί τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα.

Όποιος ασχολείται έστω και επιδερμικά με τα ελληνοτουρκικά, δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί το αυτονόητο: Για ποιον λόγο τα υπεράκτια αιολικά πάρκα που τόσο έντονα διαφημίζονται και μοιάζουν να προωθούνται, ΔΕΝ ενοχλούν τον Ερντογάν; Για ποιον λόγο γι’ αυτά ΔΕΝ έχει τεθεί θέμα από τον Τούρκο ηγέτη; Μόνο οι υδρογονάνθρακες τον απασχολούν, κι αν ναι, γιατί; Στο επίπεδο της ανάλυσης δύο είναι τα πιθανά ερμηνευτικά σενάρια:

Σενάριο 1: Ο Ερντογάν ΔΕΝ ενοχλείται από τα υπεράκτια αιολικά, παρά την -πολυδιαφημιζόμενη- ενεργειακή τους αξία, επειδή δεν υφίσταται πραγματικό γεωπολιτικό διακύβευμα. Σε αυτή την περίπτωση όμως, αντίστοιχα, δεν θα έπρεπε να υπήρχε γεωπολιτικό διακύβευμα για τους υδρογονάνθρακες οι οποίοι επίσης έχουν τεράστια ενεργειακή και οικονομική αξία.

Σενάριο 2: Ο Ερντογάν ΔΕΝ ενοχλείται από τα υπεράκτια αιολικά, επειδή γνωρίζει πολύ καλά πως αυτά ΔΕΝ πρόκειται να αποδώσουν ενεργειακά. Άρα δεν έχει λόγο να διεκδικήσει. Πιστεύει, ότι η ενεργειακή τους αξία είναι αμελητέα σε σχέση με την πραγματική ενεργειακή ζήτηση. Αντιθέτως, θα προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας και της Ευρώπης αντί να συμβάλλουν θετικά σε αυτό, με αποτέλεσμα να τον εξυπηρετεί. Γι’ αυτό σιωπά.

Σε κάθε περίπτωση, είτε ισχύει το πρώτο είτε το δεύτερο σενάριο, ο Ερντογάν αφήνει το θέμα να εξελιχθεί στο πλαίσιο της θεωρίας «του ώριμου φρούτου». Περιμένει… κάτω από το δέντρο, έως ότου παραγινωμένο να πέσει στην αγκαλιά του! Ο ίδιος, φροντίζει ώστε η Τουρκία να προχωρήσει στην κατασκευή και δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου, μετά το Άκουγιου.

Όμως υπάρχει ακόμη ένα θέμα που δεν έχει αναδειχθεί όσο αφορά τα υπεράκτια αιολικά. Ένα θέμα, η απουσία του οποίου από τη δημόσια συζήτηση που κυριαρχείται από περιβαλλοντικές ευαισθησίες όταν η συζήτηση αφορά τους υδρογονάνθρακες, δεν μπορεί παρά να υπογραμμιστεί. Λαμβάνεται εδώ ως δεδομένο, ότι η πλειοψηφία των απλών πολιτών ενδιαφέρεται γνήσια για το περιβαλλοντικό μας μέλλον.

Όπως είναι γνωστό τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι τοξικά, ενδεικτικά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CNN, αλλά και την Εθνική Ιατρική Βιβλιοθήκη των ΗΠΑ. Επίσης, όταν φθείρονται σταδιακά, απελευθερώνουν υαλονήματα, τα οποία δρουν όπως και οι ίνες αμιάντου. Γι’ αυτό το λόγο όταν επέλθει το τέλος ζωής των ανεμογεννητριών (end of life time), τα πτερύγιά τους θάβονται σε ειδικούς χώρους, καθώς δεν υπάρχει τρόπος ανακύκλωσής τους.

Είναι όμως γνωστό και το ότι συχνά συμβαίνουν ατυχήματα με τις ανεμογεννήτριες: Αυτές αναφλέγονται και καταστρέφονται. Σε αυτήν την περίπτωση, είτε τα απομεινάρια τους μαζεύονται με άμεση αντικατάστασή τους, είτε αφήνονται εγκαταλελειμμένα κουφάρια στο έλεος των καιρικών συνθηκών, με αποτέλεσμα τη σταδιακή τους διάβρωση και τη δημιουργία τοξικών αποβλήτων τα οποία καταλήγουν στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Με αυτόν τον τρόπο καταστρέφεται το περιβάλλον και περνούν τα τοξικά απόβλητα στον άνθρωπο μέσω των καλλιεργειών και του πόσιμου νερού.

Επιπρόσθετα, σε άλλες περιπτώσεις όταν απλώς επέλθει το τέλος ζωής των ανεμογεννητριών (20-25 χρόνια) αυτές απλώς ΔΕΝ αντικαθίστανται -καθώς δεν συμφέρει οικονομικά- και αφήνονται πάλι εγκαταλελειμμένες ως κουφάρια στο έλεος των καιρικών συνθηκών με αποτέλεσμα την σταδιακή τους διάβρωση και τη δημιουργία τοξικών αποβλήτων που καταλήγουν στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα.

Παλαιότερα, ανώνυμα τρολς στο διαδίκτυο, πολεμούσαν με φανατισμό την αξιοποίηση των Ελληνικών υδρογονανθράκων μέσω σχολίων με το ακόλουθο ύφος: «Στην Ελλάδα είμαστε και ξέρουμε πολύ καλά πως τίποτε δεν λειτουργεί, δεν υφίσταται πουθενά έλεγχος και οι πανίσχυρες πετρελαϊκές εταιρείες δεν θα τηρήσουν τα μέτρα ασφάλειας και θα έχουμε πολλά περιβαλλοντικά ατυχήματα όπως στον κόλπο του Μεξικού».

Ωστόσο, τι θα συμβεί με τα τεράστια πτερύγια των υπεράκτιων αιολικών όταν αυτά είτε καταστραφούν από ατύχημα, είτε επέλθει το τέλος ζωής τους και παραμείνουν ως κουφάρια στη μέση του Αιγαίου; Θα καταλήξουν στον πάτο του Αιγαίου δημιουργώντας μεγάλες ποσότητες τοξικών αποβλήτων και ινών «τύπου» υαλοβάμβακα τα οποία θα καταλήγουν στα ψάρια και εν συνεχεία στα στομάχια μας;

Προφανώς, αναμένουμε την εκ νέου ενεργοποίηση των τρολς, καθότι έτσι θα αποδειχθεί ότι οι περιβαλλοντικές τους ευαισθησίες είναι γνήσιες και ουχί επιλεκτικές! Θα πιέσουν εξίσου, ώστε να υποχρεωθούν οι εταιρείες που τις εγκατέστησαν να ανασύρουν από τον βυθό του Αιγαίου τα τοξικά κουφάρια τους; Ή μήπως το κόστος ανάσυρσής τους θα είναι απαγορευτικό, λόγω βάθους, και ασύμφορο για τα κέρδη των αιολικών εταιρειών;

Μήπως έτσι καταστραφεί το περιβάλλον και η διατροφική μας αλυσίδα; Μήπως τελικά ισχύσει αντιστοίχως το επιχείρημα πως «στην Ελλάδα είμαστε και ξέρουμε πολύ καλά πως τίποτε δεν λειτουργεί, δεν υφίσταται πουθενά έλεγχος και οι πανίσχυρες αιολικές εταιρείες δεν θα τηρήσουν τα μέτρα ασφάλειας και θα έχουμε πολλά περιβαλλοντικά ατυχήματα όπως στον κόλπο του Μεξικού»;

Ωστόσο, υπάρχει ακόμη ένα κρίσιμο ερώτημα: Υφίσταται άραγε στις συμφωνίες της Ελλάδας και των εταιρειών αιολικών πάρκων, ρήτρα που να υποχρεώνει ρητώς τις εταιρείες να μαζέψουν τα πτερύγια από τον πάτο του Αιγαίου σε περίπτωση ατυχήματος ή όταν απλώς επέλθει το τέλος ζωής των υπεράκτιων αιολικών; Επιδείχθηκε δηλαδή ανάλογη περιβαλλοντική ευαισθησία με αυτή που επιδείχθηκε τουλάχιστον στα χαρτιά;

Αν ναι, καλώς και αξίζουν συγχαρητήρια σε όσους το προέβλεψαν και το ενέταξαν. Εάν όμως όχι, τότε μήπως πρέπει να προβλεφθεί κάτι τέτοιο; Άλλος ένας τομέας… υγειούς δράσης των «περιβαλλοντικών τρολς» του διαδικτύου, εάν οι προθέσεις τους είναι όντως αγνές, όπως ισχυρίζονται.

Διότι σε 20-25 χρόνια που επέλθει το τέλος ζωής των αιολικών και αυτά μετατραπούν σε τοξικά κουφάρια στο Αιγαίο… ποιος ζει ποιος πεθαίνει. Οι σημερινοί πολιτικοί που θα λάβουν τις αποφάσεις, θα πρέπει να σκεφτούν και τις επόμενες γενιές. Ή μήπως κι εδώ η ευαισθησία είναι επιλεκτική; Για τους δικούς του πάντα λόγους ο καθένας.

 

*Από defence-point.gr