Η γιγαντιαία πλωτή μονάδα παραγωγής, γνωστή ως FPSO, είναι το κύριο περιουσιακό στοιχείο της εισηγμένης στο Λονδίνο Energean, η οποία άρχισε να παράγει φυσικό αέριο από το πεδίο Karish πέρυσι τέτοια επόχή.
Αν και σχετικά μικρή εταιρεία στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Energean «παρέχει κατά διαστήματα έως και το 60% της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου του Ισραήλ» από το κοίτασμα Karish, δήλωσε ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μαθιός Ρήγας.
«Έπρεπε να παράγουμε αρκετό αέριο, που φθάνει μέσω αγωγού στη στεριά για να κρατήσουμε τα φώτα αναμμένα στο Ισραήλ, ήταν το μήνυμα που λάβαμε από την κυβέρνηση, και, έτσι, οδηγηθήκαμε να παράγουμε σε καθεστώς μέγιστης χωρητικότητας», δήλωσε ο Ρήγας στους Financial Times.
Η ευθύνη μεταφέρθηκε στην Energean αφού η ισραηλινή κυβέρνηση διέταξε την προσωρινή διακοπή λειτουργίας του πεδίου φυσικού αερίου Tamar που λειτουργεί με τη Chevron, και το οποίο συνήθως καλύπτει περίπου το 70% των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Η πλατφόρμα παραγωγής του Tamar, ορατή από το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, βρίσκεται μόλις 25 χιλιόμετρα από τις ακτές του νότιου Ισραήλ - εντός της εμβέλειας των ρουκετών της Χαμάς, αν και η παραγωγή αποκαταστάθηκε μετά από ένα μήνα.
Για τον Μαθιό Ρήγα, οι κίνδυνοι για τους παραγωγούς φυσικού αερίου στα ανοικτά του Ισραήλ δεν είναι κάτι νέο. Τον Ιούλιο του περασμένου έτους, το Ισραήλ κατέρριψε τρία αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Χεζμπολάχ που η λιβανέζικη μαχητική ομάδα ισχυρίστηκε ότι κατευθύνονταν προς την πλωτή πλατφόρμα παραγωγής Energean Power, καθώς έφτανε για να αγκυροβολήσει στο Karish εν μέσω εδαφικής διαμάχης μεταξύ του εβραϊκού κράτους και της Βηρυττού για τον έλεγχο του συγκεκριμένου κοιτάσματος φυσικού αερίου.
Η παραγωγή φυσικού αερίου ξεκίνησε στην περιοχή μόλις τον Οκτώβριο του 2022, αφού οι ΗΠΑ μεσολάβησαν ώστε να συναφθεί μια συμφωνία-ορόσημο για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, αφήνοντας το Karish στην ισραηλινή πλευρά της γραμμής.
Ο πόλεμος με τη Χαμάς έχει αναζωπυρώσει τους φόβους ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να προσπαθήσει να στοχεύσει ξανά την Energean, οδηγώντας σε πτώση κατά 20% στις μετοχές της εταιρείας με το που ξεκίνησε η σύγκρουση. Ωστόσο, καθώς η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, η μετοχή έχει σχεδόν ανακάμψει στα προ της σύγκρουσης επίπεδα, αποτιμώντας την Energean σε 1,7 δισ. λίρες, βοηθούμενη εν μέρει από τον Μαθιό Ρήγα και άλλα ανώτερα στελέχη που παρενέβησαν για να αγοράσουν.
Ο Alex Smith, αναλυτής της Investec, δήλωσε: «Παρά το γεγονός ότι η εταιρεία έχει πολλές δραστηριότητες σε πολλές χώρες, είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένη στο περιουσιακό στοιχείο Karish στο Ισραήλ και αναμφισβήτητα υπάρχει ο κίνδυνος του ενός και μοναδικού περιουσιακού στοιχείου». «Καθώς αυξάνει την παραγωγή, το Karish αποτελεί βασικό μοχλό για τις τρέχουσες και μελλοντικές ταμειακές ροές της εταιρείας», πρόσθεσε.
Ο Μαθιός Ρήγας δήλωσε βέβαιος ότι η εξέδρα παραγωγής είναι καλά προστατευμένη, με τα δύο ισραηλινά πολεμικά πλοία να είναι εξοπλισμένα με τη ναυτική έκδοση της αντιπυραυλικής ασπίδας «Iron Dome» του Ισραήλ. Η πλωτή εγκατάσταση είχε μια σύντομη διακοπή λειτουργίας τον Οκτώβριο λόγω ελαττωματικής ένδειξης του μετρητή, αλλά, κατά τ΄ άλλα, παρήγαγε σταθερά καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. Ένας βασικός κορμός εργαζομένων συνεχίζει την παραγωγή, ενώ μη απαραίτητο προσωπικό έχει μετεγκατασταθεί στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο Ρήγας, μηχανικός πετρελαίου και πρώην τραπεζίτης, ίδρυσε την Energean το 2007. Έχοντας ξεκινήσει με ένα μικρό πετρελαϊκό πεδίο στην Ελλάδα, στον Πρίνο, η εταιρεία απέκτησε το κοίτασμα Karish το 2016, καθώς το Ισραήλ προσπαθούσε να διαφοροποιήσει τους επιχειρηματικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στη χώρα.
Το Ισραήλ ιστορικά βασιζόταν στις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες. Αλλά μετά από σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου από το 2009 και την έναρξη της παραγωγής από το Tamar και το μεγαλύτερο πεδίο Leviathan, η χώρα κατάφερε να γίνει εξαγωγέας φυσικού αερίου.
Ο Μαθιός Ρήγας αντιπαραβάλλει την ταχύτητα με την οποία το Ισραήλ έχει αναπτύξει τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου με άλλες χώρες όπως η Κύπρος, όπου η ανάπτυξη παρόμοιων ευρημάτων μόλις ξεκίνησε. Επικρίνει, επίσης, την αποτυχία πολλών μικρότερων φορέων εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν υποσχεθεί υπερβολικά στους επενδυτές.
"Έχουμε δείξει ότι μπορεί κανείς πραγματικά να οικοδομήσει μια σημαντική επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και να επιστρέψει χρήματα στους μετόχους, καθώς ο τομέας μας μέχρι πρόσφατα είχε πολύ άσχημες πιδόσεις στην επίτευξη θετικών αποτελεσμάτων", δήλωσε ο Ρήγας.
Υποστήριξε ότι η εστίαση της Energean στην Ανατολική Μεσόγειο έχει αποδώσει, καθώς «γνωρίζουμε τη γεωλογία και γνωρίζουμε και τα ζητήματα πάνω από την επιφάνεια» και, όπως συμπληρώνει, «έτσι γνωρίζουμε πώς να παράγουμε φυσικό αέριο, κάτι που έχει αποδειχθεί από την επιχειρησιακή μας επιτυχία». «Και καταλαβαίνουμε πώς να αντιμετωπίσουμε τη γεωπολιτική, όπως αποδεικνύεται σήμερα», καταλήγει, μιλώντας στους FT, ο CEO της Energean.