Τα φωτοβολταϊκά (Φ/Β) αποτελούν σήμερα μία από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες τεχνολογίες ΑΠΕ παγκοσμίως και ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα μετατρέπουν την ηλιακή ακτινοβολία σε ηλεκτρισμό ο οποίος τροφοδοτείται απευθείας στο ηλεκτρικό δίκτυο (grid connected) ή καταναλώνεται επιτόπου στην περίπτωση μικρών οικιακών ή απομονωμένων εφαρμογών (stand alone systems). Η αγορά Φ/Β αναπτύσσεται με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς έτσι ώστε σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο να έχουμε 14 GW εγκατεστημένης ισχύος από τα οποία 5 GW είναι στην Ευρώπη.
Η ταχεία ανάπτυξη των Φ/Β έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της τιμής ανά εγκατεστημένο Watt αλλά και την σταδιακή αύξηση της απόδοσης, αποτέλεσμα της συνεχούς έρευνας στον κλάδο των Φ/Β από χιλιάδες επιστήμονες σε όλον τον κόσμο. Στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία της EPIA, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, έχει τεθεί ένας λίαν φιλόδοξος στόχος για την κάλυψη 10% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρισμού από Φ/Β μέχρι το 2020. Η ανάπτυξη των Φ/Β στην Ευρώπη έχει στηριχθεί σε ένα θετικό πολιτικό πλαίσιο και την αγορά ηλεκτρισμού από Φ/Β με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τους παραγωγούς, μέσω των γνωστών feed in tariffs.
Στην Ε.Ε. η Γερμανία πρωτίστως με την Ισπανία ν’ ακολουθεί έχουν τις πλέον ανεπτυγμένες αγορές Φ/Β με τα 2/3 τις εγκατεστημένης ισχύος. Στην Ισπανία μόνο τους τελευταίους 12 μήνες εγκαταστάθηκαν περισσότερα από 1.000 MW φωτοβολταϊκών. Στην Ελλάδα, η οποία και έχει μείνει τραγικά πίσω στα Φ/Β, με ούτε 5MW εγκατεστημένης ισχύος, χάρις στην αδιαφορία των πολιτικών ταγών μας, η κυβέρνηση Καραμανλή του νεότερου πριν από δύο χρόνια απεφάσισε ότι ήταν καιρός να γίνει κάτι και για αυτό εισήγαγε τον νόμο (Ν 3468/06), με τον οποίο προσέφερε πράγματι εξαιρετικά ελκυστικές τιμές feed in tariffs για επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά. Αποτέλεσμα του νόμου αυτού, ο οποίος εκτός από τις καλές τιμές αγοράς ηλεκτρισμού, προσέφερε και γενναίες επιδοτήσεις, ήτο να υποβληθούν 8.200 αιτήσεις για αδειοδοτήσεις στην ΡΑΕ που συνολικά ξεπερνούσαν τα 3.500MW. Κάθε πικραμένος πίστεψε ότι επενδύοντας μερικές χιλιάδες ευρώ, και αυτά δανεικά, θα έλυνε το πρόβλημα της ζωής του. Όπως ήτο λογικό το σύστημα κοινώς «φράκαρε» και η ΡΑΕ έπαψε να δέχεται νέες αιτήσεις ενώ το Υπουργείο Ανάπτυξης ζήτησε επαναξιολόγηση όλης της διαδικασίας αδειοδότησης.
Και ενώ θα περίμενε κάποιος η ΡΑΕ υπό την πίεση του Υπουργείου να προχωρήσει σ’ έναν διαχωρισμό και αυστηρή επιλογή των αιτήσεων ώστε να ευνοηθούν οι μεγάλες επενδύσεις (άνω του 1 MW) ώστε να προχωρήσει η αγορά και ν’ αναπτυχθεί ο κλάδος, αίφνης εν μέσω θέρους και πριν ακόμα ξεκινήσουν να υπολοποιούνται τα πρώτα έργα το ΥΠΑΝ απεφάσισε ν’ αναθεωρήσει τις τιμές αγοράς προς τα κάτω με αποκλιμάκωση των εγγυημένων τιμών αγοράς και μάλιστα από τον Ιανουάριο του 2009. Δηλαδή, πριν καλά καλά αρχίσει η ανάπτυξη της αγοράς, η οποία βασίζεται στα feed in tariffs, η κυβέρνηση απεφάσισε να τις μειώσει! Ως αποτέλεσμα έχει τώρα δημιουργηθεί μία τεράστια αβεβαιότητα στην αγορά, ιδίως στους ξένους μεγάλους επενδυτές οι οποίοι διερωτώνται πια άλλη έκπληξη τους επιφυλάσσει η κυβέρνηση.
Η λογική της κυβέρνησης ήτο ότι οι υψηλές τιμές αγοράς θα επιβαρύνουν υπέρμετρα το τέλος ΑΠΕ, που καταβάλλεται από τους καταναλωτές με τον λογαριασμό της ΔΕΗ. Όμως αυτό θα γινόταν, μετά από 3 ή 4 χρόνια όταν θα είχε επιτέλους αναπτυχθεί η αγορά. Σήμερα και για τα επόμενα τρία χρόνια το μέγεθος της αγοράς δεν αναμένεται να ξεπεράσει, στην καλύτερη των περιπτώσεων τα 80MW. Εάν πραγματικά ανησυχούσε η κυβέρνηση για το μεγάλο κόστος που μπορεί να έχουν τα Φ/Β στον καταναλωτή θα έπρεπε να ξεκινήσει από την μείωση και σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων εγκατάστασης ώστε να ελαφρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και να μην αναγκάζεται κάθε τόσο να επιβάλλει νέους φόρους. Με αυτόν τον τρόπο θα ενεθάρυνε τους σοβαρούς επενδυτές οι οποίοι στηρίζουν τα επενδυτικά τους σχέδια στα feed in tariffs και όχι στις όποιες επιδοτήσεις του αναπτυξιακού νόμου.
Δεν γνωρίζουμε ποίοι συμβουλεύουν την κυβέρνηση στα φωτοβολταϊκά της πειράματα. Καλό θα ήτο πριν ληφθούν οι όποιες αποφάσεις η κυβέρνηση να ζητήσει την γνώμη του κλάδου, ο οποίος εκπροσωπείται ως γνωστό από τον ΣΕΦ (Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών) ο οποίος και είναι σε θέση να εκτιμήσει τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι κυβερνητικοί αυτοσχεδιασμοί. Ένα είναι βέβαιο, εάν η κυβέρνηση επιμείνει στην παράλογη τακτικής της. Η ανάπτυξη των Φ/Β στην Ελλάδα θα σταματήσει πριν καν αρχίσει ν’ αναπτύσσεται η αγορά. Μήπως τελικά είναι αυτός ο απώτερος στόχος της κυβέρνησης; Δηλαδή η πλήρης υπονόμευση της ανάπτυξης των ΑΠΕ όπως δείχνει και η σχετική εμπειρία απ’ τα Αιολικά; Και εάν πράγματι είναι αυτός ο στόχος τότε πως συμβιβάζεται η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία επισήμως έχει θέσει ως στόχο στην ανάπτυξη της συμμετοχής των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας κατά 20% μέχρι 2020;