Ο σημαντικότερος δείκτης αξιολόγησης παγκοσμίως, ο MSCI, τον οποίο παρακολουθούν οι μεγαλύτεροι διεθνείς οίκοι, θα ανακοινώσει τον φετινό Ιούνιο εάν η Αθήνα θα ενταχθεί σε μια ενδιάμεση κατηγορία υπό παρακολούθηση (watch list) πριν από την τελική αναβάθμιση του 2025. Ανάλογη απόφαση αναμένεται και από τους άλλους παρόχους μετοχικών δεικτών, των S&P Dow Jones Indices (Απρίλιος) και FTSE Russell (Σεπτέμβριος).
Στόχος της διοίκησης της ΕΧΑΕ είναι η προσέλκυση νέων εταιρειών από κλάδους αιχμής της ελληνικής οικονομίας. Κατά καιρούς π.χ. το ενδιαφέρον για την εισαγωγή επιχειρήσεων από τον τομέα του τουρισμού και των ξενοδοχείων από μεγάλους ομίλους, αλλά και η εισαγωγή μιας δεύτερης αεροπορικής εταιρείας (Sky Express), καθώς και νέες εισαγωγές από τον τομέα της βιομηχανίας, η προσέλκυση μέσω διπλής εισαγωγής (dual listing) εταιρειών εισηγμένων σε μεγάλες αγορές του εξωτερικού (και από τον τομέα της ναυτιλίας), δείχνουν ότι θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά.
Η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η ανάπτυξη της Εναλλακτικής Αγοράς αποτελούν επίσης στόχο, ενώ η διάθεση μετοχών εισηγμένων ομίλων μέσω placements αποτελούν το κλειδί για την αύξηση της ελεύθερης διασποράς των μετοχών.
Οι εισαγωγές νέων εταιρειών αλλά και η διάθεση πακέτων μετοχών για την αύξηση της ελεύθερης διασποράς των μετοχών ήδη εισηγμένων εταιρειών αποτελούν εξάλλου σημαντική παράμετρο για την είσοδο με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ειδικό βάρος του Χ.Α. στους δείκτες ανεπτυγμένων, προσελκύοντας έτσι περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια, καθώς στις αναδυόμενες αγορές, που είναι σήμερα ενταγμένη η ελληνική αγορά, τα υπό διαχείριση ενεργητικά παγκοσμίως κυμαίνονται στα 6,3 τρισ. δολ. έναντι 62 τρισ. δολ. στις ανεπτυγμένες αγορές.
Παράλληλα, οι αρχές του Χ.Α. προχωρούν σε αναμόρφωση του κανονισμού του Χρηματιστηρίου της Αθήνας ώστε να «σφίξουν τα λουριά» εκεί που πρέπει για ορισμένες εισηγμένες και να ελευθερωθούν δυνάμεις εκεί που είναι αναγκαίο, ενώ ορισμένα από τα φορολογικά κίνητρα αφορούν τη μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2%, τη μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών, καθώς και κίνητρα για την εισαγωγή μικρομεσαίων επιχειρήσεων με την έκπτωση των δαπανών εισαγωγής κατά 100% από τον φόρο.
Τα κριτήρια του MSCI
Μια αγορά για να συμπεριληφθεί στις ανεπτυγμένες θα πρέπει να έχει, για τουλάχιστον τρία χρόνια, κατά κεφαλήν εισόδημα 25% υψηλότερο από το εισόδημα-όριο που έχει θέσει ο οίκος σύμφωνα με την παγκόσμια τράπεζα. Αυτό το εισόδημα-όριο είναι 12.695 δολ., το οποίο αυξημένο κατά 25%, μας δίνει ένα αποτέλεσμα 15.869 δολ. Η Ελλάδα, σύμφωνα με την παγκόσμια τράπεζα, διαθέτει κατά κεφαλήν εισόδημα ως εξής: 19.690 δολ. (2020), 20.000 δολ. (2021) και 21.740 δολ. (2022).
Σε επίπεδο μετοχών, ο οίκος ορίζει ότι η αγορά θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον πέντε εταιρείες με κεφαλαιοποίηση 4,278 δισ. δολ., ενώ η κεφαλαιοποίηση σε ελεύθερη διασπορά θα πρέπει να είναι τουλάχιστον το 50% του προηγούμενου ορίου, δηλαδή 2,139 δισ. δολ.
Επιπλέον, οι μετοχές θα πρέπει να τηρούν το κριτήριο της ρευστότητας. Δηλαδή, οι μετοχές τους θα πρέπει να διαπραγματεύονται τουλάχιστον το 20% των μετοχών μέσα σε μια περίοδο που δεν είναι άλλη από έναν χρόνο, ένα όχι και τόσο αυστηρό κριτήριο.
Ταυτόχρονα η αγορά πρέπει να διαθέτει και αρκετά ποιοτικά κριτήρια (εξετάζονται τουλάχιστον κάθε Ιούνιο), τα οποία μπορεί να μην είναι ποσοτικά μετρήσιμα, ωστόσο είναι εξίσου σημαντικά για να εισαχθεί μια αγορά στις ανεπτυγμένες, σύμφωνα με τον οίκο MSCI.
Πρώτο κριτήριο είναι το άνοιγμα της αγοράς στην κατοχή μετοχών από αλλοδαπούς επενδυτές. Δεύτερο, είναι η ευκολία στη μεταφορά ξένων κεφαλαίων από και προς την ελληνική αγορά. Τρίτο κριτήριο είναι η αποτελεσματικότητα του πλαισίου λειτουργίας της αγοράς. Τέταρτο, η διαθεσιμότητα επενδυτικών εργαλείων προς τους επενδυτές. Ως πέμπτο κριτήριο αναφέρεται η σταθερότητα του θεσμικού πλαισίου.
Στην αξιολόγηση που έκανε το 2023 για το Χρηματιστήριο της Αθήνας ο οίκος MSCI κρίνει θετικά ότι οι συμμετέχοντες στην εγχώρια αγορά μετοχών, πλέον μπορούν να εκτελούν όλους τους τύπους εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών, ενώ θεσπίστηκαν κανονισμοί για τις μεταφορές σε είδος (inkind). Ταυτόχρονα, η υπηρεσία omnibus account, η οποία έχει ενεργοποιηθεί στο Χ.Α. (2021), έχει συμμετοχή μόλις του 1% των ενεργών πελατών (αρκετά χαμηλό ποσοστό σύμφωνα με τον οίκο MSCI).
Στα αρνητικά του Χ.Α. πρέπει να συμπεριληφθεί ο δανεισμός τίτλων, ο οποίος δεν είναι σε ικανοποιητικό στάδιο, κυρίως λόγω του περιορισμένου βάθους. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με τις ανοιχτές πωλήσεις, όπου ο οίκος σημειώνει τα υψηλά κόστη ως ανασταλτικό παράγοντα.
Αισιοδοξία για τις ευκαιρίες του 2024
Την ένταξη του Χρηματιστηρίου της Αθήνας σε λίστα παρακολούθησης (watch list) για τη μετάβαση σε καθεστώς ανεπτυγμένης αγοράς αναμένει το 2024 ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΧΑΕ, Γιάννος Κοντόπουλος, όπως δήλωσε σε συνέντευξη του στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Χρηματιστηρίων.
Αναφερόμενος στις προοπτικές της Αθήνας και σε ερώτηση για ποιο θέμα είναι ενθουσιασμένος τη νέα χρονιά, ανέφερε: «Είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τις ευκαιρίες που έχουμε μπροστά μας το 2024. Με την καλά καθορισμένη στρατηγική και τη συνεχή συνεργασία μας με το οικοσύστημα, σε συνδυασμό με τις ισχυρές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας και την πρόσφατη επίτευξη αναβάθμισης από τη χώρα, είμαστε έτοιμοι για άλλη μια χρονιά σημαντικής ανάπτυξης.
Ανυπομονούμε ιδιαίτερα να συμπεριληφθεί το Χρηματιστήριο Αθηνών στη "λίστα παρακολούθησης" για τη μετάβαση στο καθεστώς "ανεπτυγμένες αγορές" το 2024».
«Αυτή η προοπτική» σημείωσε ο κ. Κοντόπουλος «θα μας επιτρέψει να επεκτείνουμε τη διεθνή μας εμβέλεια, να προσελκύσουμε νέους επενδυτές και να κάνουμε ακόμη μεγαλύτερη συνεισφορά στην ανάπτυξη της αγοράς μας και στη διαρκή οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας».
Ο κ. Κοντόπουλος υπογράμμισε ότι την περασμένη χρονιά η ελληνική αγορά είχε αξιοσημείωτη ανάπτυξη καθώς κατατάχθηκε δεύτερη παγκοσμίως από πλευράς απόδοσης, με την καθημερινή αξία των συναλλαγών να αυξάνεται σε επίπεδα που δεν είχε φθάσει τα προηγούμενα 15 χρόνια.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")