Η αύξηση στα ναύλα των εμπορικών πλοίων, οι καθυστερήσεις και τα προσκόμματα στην εφοδιαστική αλυσίδα θα μετακυλιστούν στην πραγματική οικονομία, με νέες ανατιμήσεις σε αγαθά και προϊόντα.
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται,την κατάσταση στη Μέση Ανατολή να παραμένει έκρυθμη ,η νέα εστία ανατιμήσεων ήρθε πριν καλά καλά ομαλοποιηθεί η αγορά από την προηγούμενη αναταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα, η οποία εκτόξευσε τα ναύλα στα ύψη και προκάλεσε σοβαρές ελλείψεις. Επιπλέον,όπως αναφέρουν αναλυτές, τυχόν επιδείνωση της γεωπολιτικής κρίσης στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή πλέον και στην Ερυθρά Θάλσαα και οι συνεπαγόμενες επιπτώσεις στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσουν τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και να πλήξουν την ανάπτυξη του 2024.
H νέα αναστάτωση στη μεταφορά των εμπορευμάτων από την Ασία μέσω θαλάσσης προκαλεί αγωνία στο οικονομικό επιτελείο για νέα αύξηση του πληθωρισμού καθώς η άνοδος των ναύλων είναι βέβαιο ότι θα μετακυλισθεί στις τιμές καταναλωτή. Ας σημειωθεί ότι από τις ασιατικές χώρες εισάγονται, τόσο πληθώρα τελικών προϊόντων, από χαρτιά, παιχνίδια έως.. αυτοκίνητα όσο και πρώτες και δεύτερες ύλες για τη βιομηχανία. Ηδη καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις στον ομαλό εφοδιασμό της ελληνικής αγοράς με εισαγόμενα από την Ασία διαρκή καταναλωτικά αγαθά, όπως ψυγεία, τηλεοράσεις, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά και αυτοκίνητα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που κοινοποίησαν διεθνείς και ελληνικοί ναυτιλιακοί οίκοι για το πρώτο δεκαπενθήμερο του 2024, συφώνως προς το ΕΒΕΠ, οι μηνιαίες αυξήσεις στα ναύλα, δείχνουν ήδη τριπλασιασμό για τα λιμάνια της Μεσογείου και διπλασιασμό για τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης. Τέλος, για το λιμάνι του Πειραιά, τα στοιχεία του πρώτου δεκαπενθημέρου του Ιανουαρίου 2024 δείχνουν μειώσεις σε όλα τα επίπεδα, με -45% στα έμφορτα εμπορευματοκιβώτια εισαγωγής, -14% στα έμφορτα εξαγωγής και -20% στις μεταφορτώσεις.Η νέα αυτή διαταραχή απειλεί να προκαλέσει νέες μεγάλες αυξήσεις των τιμών ,τη στιγμή που η ακρίβεια εξακολουθεί να ταλανίζει τα νοικοκυριά και να απειλεί το υπαριθμό ένα πρόβλημα για την κυβέρνηση. Οι τιμές στα τρόφιμα και σε μια σειρά από άλλα προιοντα δεν λένε να υποχωρήσουν, παρότι σε πολλές χώρες της ευρωζώνης εμφανίζονται με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα αρνητικά πρόσημα στον ρυθμό μεταβολής των τιμών συγκεκριμένων αγαθών. Τον Δεκέμβριο ο πληθωρισμός στο ελαιόλαδο στην Ελλάδα ήταν 58,5% και καμία χώρα της ευρωζώνης δεν είχε υψηλότερη μεταβολή. Η αλήθεια είναι ότι το πρόβλημα ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και σχετίζεται με τη μειωμένη παραγωγή και την αυξημένη ζήτηση, αλλά χώρες όπως η Γαλλία κατάφεραν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό στο λάδι στο 18,3%, όταν ο μέσος όρος της ευρωζώνης ήταν 48,5%. Στην ελαιοπαραγωγό Ισπανία, ο πληθωρισμός στο ελαιόλαδο έτρεχε τον Δεκέμβριο με 54,6%.Υπενθυμίζεται, ότι τον ∆εκέμβριο του 2023 ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα διαμορφώθηκε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, σε 3,7% από 2,9% τον Νοέμβριο του 2023.
Μείωση εμπορευματοκιβωτίων
Περίπου το 12% του θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται υπό κανονικές συνθήκες από τα στενά Μπαμπ αλ-Μαντέμπ, που ελέγχουν την πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά από τα μέσα Νοεμβρίου ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκε κατά 70%, σύμφωνα με τους ειδικούς στη ναυτιλία. Πολλοί εφοπλιστές προτίμησαν να διακόψουν την κυκλοφορία σ' αυτή τη ζώνη και να χρησιμοποιούν την εναλλακτική οδό γύρω από το νοτιοαφρικανικό ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, που είναι πιο μακρά και δαπανηρή.Ήδη, εξαιτίας των αυξανόμενων επιθέσεων από τους αντάρτες Χούθι σε εμπορικά πλοία, οι ναυτιλιακές εταιρείες προχώρησαν σε σημαντικές αυξήσεις των τιμών για να καλύψουν τα έξοδα που συνδέονται με την κρίση. Το επιπλέον κόστος σε όρους καυσίμου είναι περίπου 20%, σύμφωνα με την πλατφόρμα επιμελητείας Container xChange, η οποία εκτιμά ότι η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα θα κάνει να αυξηθούν τα κόστη θαλάσσιας μεταφοράς κατά 60%, με προσαύξηση της τάξης του 20% για την ασφαλιστική κάλυψη των εφοπλιστών
Παρέμβαση της κυβέρνησης στην Κομισιόν ζητά το ΕΒΕΠ
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον , ο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς,ζητά να παρέμβει η ελληνική κυβέρνηση προς την Κομισιόν προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή υπέρμετρων επιβαρύνσεων σε εμπορεύματα εξ αιτίας της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα που έχει εξακοντίσει τα κόστη διαμετακόμισης προς την Ευρώπη.Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Βασίλης Κορκίδης απέστειλε επιστολή προς τον πρωθυπουργό,και στους αρμόδιους υπουργούς, τονίζοντας ότι στην παρούσα συγκυρία το «ντόμινο» της αύξησης των ναύλων, της επιβολής επίναυλου, του κόστους των καθυστερήσεων παράδοσης και των τελικών ανατιμήσεων των αγαθών, θα κληθεί να πληρώσει και πάλι ο τελικός καταναλωτής. Οι τιμές των εισαγόμενων και όχι μόνο, καταναλωτικών προϊόντων θα «εξακοντιστούν» στα ύψη σε μια ήδη πολύ επιβαρυμένη από τον πληθωρισμό ευρωπαϊκή αγορά, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της Ευρωζώνης, αλλά και το σύνολο του ευρωπαϊκού εμπορίου.
Το επιμελητήριο, υπενθυμίζει στην επιστολή του πως, σύμφωνα με το άρθρο 71 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα, στη δασμολογητέα αξία προστίθενται α) τα ναύλα και β) ασφάλιστρα των εμπορευμάτων, δηλαδή τιμές CIF. Η διάταξη αυτή βασίζεται στη Συμφωνία για την Εφαρμογή του ‘Αρθρου VII της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT). Εφαρμόζοντας τον κανόνα αυτόν, είναι βέβαιο ότι η δασμολογητέα αξία θα ανέβει υπερβολικά, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι χρεώσεις. Έχοντας δε υπόψη ότι οι δασμοί προστίθενται στη φορολογητέα αξία για τον ΦΠΑ, είναι βέβαιο ότι η τελική αξία των εμπορευμάτων θα ανέλθει σε υπερβολικά επίπεδα και θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα.
Το επιμελητήριο θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε με τις κατάλληλες οδηγίες να επιτραπεί στα εμπορεύματα που μεταφέρονται με πλοία από την Ασία προς την Ευρώπη που κάνουν τον περίπλου της Αφρικής, να μην επιβάλλονται δασμολογικές και φορολογικές επιβαρύνσεις στο 100% των σημερινών και συνεχώς αυξανόμενων ναύλων, αλλά να μειωθεί σε ποσοστό που θα αντιστοιχεί στα μέσα επίπεδα των ναύλων που θα καταβάλλονταν όταν τα πλοία διέρχονται κανονικά από τη Διώρυγα του Σουέζ, εφαρμόζοντας ένα «είδος πλαφόν» στις επιβαρύνσεις επί των ναύλων, με βάση τις τιμές της 12ης Δεκεμβρίου 2023 για όσο διαρκεί η εμπόλεμη κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Στην επιστολή του ΕΒΕΠ στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς και στο υπουργείο Ανάπτυξης, προτείνεται η παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης στην ΕΕ με το αίτημα να εκδοθούν άμεσα οδηγίες που θα επιτρέπουν προσωρινά στα κράτη μέλη να μην προσαυξάνουν την αξία των εμπορευμάτων με τις επιπλέον επιβαρύνσεις στα ναύλα των θαλάσσιων μεταφορών από Ασία.