Είχε προηγηθεί η επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την τουρκική βουλή, η επιστολή Μπάιντεν στο Κογκρέσο που πίεζε για την αποδοχή του αιτήματος της Άγκυρας, και η υπογραφή του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας από τον πρόεδρο Ερντογάν.
Με την επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο μπαίνει ουσιαστικά τέλος σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο που είχε διαρκέσει σχεδόν δύο χρόνια, με φόντο την ενταξιακή πορεία της Σουηδίας αλλά και την απόκτηση νέων μαχητικών από δύο βασικούς συμμάχους της Ουάσιγκτον.
Με δεδομένο ότι μιλάμε για δύο νατοϊκούς συμμάχους, ο νόμος προβλέπει ότι η Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) θα σταλεί αντιστοίχως στην Αθήνα και στην Άγκυρα αμέσως μετά το πέρας 15 ημερών. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια αντίδραση στο Κογκρέσο, η κυβέρνηση έχει την ευχέρεια να στείλει την επιστολή νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η επιστολή θα πρέπει να θεωρείται επίσημη μετά τον προβλεπόμενο χρόνο, ο οποίος δίνει στους Αμερικανούς νομοθέτες την ευκαιρία να διατυπώσουν ενστάσεις που ενδέχεται να έχουν.
Από εκεί και πέρα, θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις που θα κρατήσουν μερικούς μήνες για την οριστικοποίηση των τεχνικών λεπτομερειών αλλά και των όρων χρηματοδότησης που θα έχει η κάθε συμφωνία αντίστοιχα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αμερικανική πλευρά διαβεβαιώνει στις ιδιωτικές συζητήσεις που έχει ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Βίλνιους, γνωστή και ως το «Πακέτο Μενέντεζ», θα ισχύσει στο ακέραιο.
Η επίσημη επιστολή στο Κογκρέσο για την πώληση των F-35 στην Ελλάδα
«Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποφάσισε να εγκρίνει μια πιθανή στρατιωτική πώληση στην κυβέρνηση της Ελλάδας, F-35 Joint Strike Fighter συμβατικής απογείωσης και προσγείωσης (CTOL) και σχετικού εξοπλισμού για εκτιμώμενο κόστος 8,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Υπηρεσία Συνεργασίας για την Αμυντική Ασφάλεια παρέδωσε την απαιτούμενη πιστοποίηση ειδοποιώντας το Κογκρέσο για αυτήν την πιθανή πώληση σήμερα.
Η κυβέρνηση της Ελλάδας ζήτησε να αγοράσει έως και σαράντα (40) αεροσκάφη F-35 Joint Strike Fighter Συμβατικής Απογείωσης και Προσγείωσης (CTOL) και σαράντα δύο (42) κινητήρες Pratt & Whitney F135-PW-100 (40 εγκατεστημένοι, 2 ανταλλακτικά). Περιλαμβάνονται επίσης AN/PYQ-10 Simple Key Loaders, KGV-135A ενσωματωμένες συσκευές ασφαλούς επικοινωνίας. Συσκευές που ενεργοποιούνται με φυσίγγιο/συσκευές ενεργοποιούμενες με προωθητικό (CAD/PAD), φυσίγγια ώθησης, και φωτοβολίδες. Πλήρεις προσομοιωτές αποστολής και εκπαιδευτές συστημάτων, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και υποστήριξη εργαστηρίου επαναπρογραμματισμού, συστήματα διαχείρισης logistics και υποστήριξης, συστήματα ανίχνευσης, παρακολούθησης και στόχευσης απειλών, Contractor Logistics Support (CLS), διαβαθμισμένο λογισμικό και υποστήριξη ανάπτυξης, παράδοσης και ενοποίησης, υποστήριξη μεταφοράς και ανεφοδιασμού. Υποστήριξη προγράμματος βελτίωσης εξαρτημάτων κινητήρα αεροσκαφών (CIP), ασφαλείς επικοινωνίες, πλοήγηση ακριβείας και κρυπτογραφικά συστήματα και εξοπλισμό. Εξοπλισμό αναγνώρισης φίλου ή εχθρού (IFF). ανταλλακτικά και επισκευαστικά ανταλλακτικά, αναλώσιμα και αξεσουάρ και υποστήριξη επισκευής και επιστροφής, μικρές τροποποιήσεις, συντήρηση και υποστήριξη συντήρησης, εξοπλισμό εκπαίδευσης και εκπαίδευσης προσωπικού. Διαβαθμισμένες και μη διαβαθμισμένες δημοσιεύσεις και τεχνικά έγγραφα. Υπηρεσίες, μελέτες και έρευνες υποστήριξης της κυβέρνησης και της μηχανικής, τεχνικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης των Η.Π.Α. και άλλα συναφή στοιχεία εφοδιαστικής και υποστήριξης προγραμμάτων.
Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος είναι 8,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτή η προτεινόμενη πώληση θα υποστηρίξει τους στόχους εξωτερικής πολιτικής και την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών, βελτιώνοντας τις αεροπορικές δυνατότητες και τη διαλειτουργικότητα ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ που είναι μια δύναμη για πολιτική και οικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη.
Η προτεινόμενη πώληση θα επιτρέψει στην Ελλάδα να εκσυγχρονίσει την αεροπορία της και να βελτιώσει την ικανότητα της να παρέχει την άμυνα του εναέριου χώρου της, να συμβάλει στις αποστολές του ΝΑΤΟ για τη διατήρηση της περιφερειακής ασφάλειας και την υπεράσπιση των Συμμάχων του ΝΑΤΟ και τη διατήρηση της διαλειτουργικότητας με τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Το F-35 θα αντισταθμίσει την αυξανόμενη απαξίωση άλλων αεροσκαφών της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας όπως τα F-4 και Mirage 2000. Η Ελλάδα δεν θα δυσκολευτεί να απορροφήσει αυτά τα είδη και τις υπηρεσίες στις Ένοπλες Δυνάμεις της.
Η προτεινόμενη πώληση αυτού του εξοπλισμού και υποστήριξης δεν θα αλλάξει τη βασική στρατιωτική ισορροπία στην περιοχή.
Οι κύριοι ανάδοχοι θα είναι οι Lockheed Martin Aeronautics Company, Fort Worth, TX και Pratt & Whitney Military Engines, East Hartford, CT. Ο αγοραστής συνήθως ζητά αντισταθμίσεις. Οποιαδήποτε συμφωνία αντιστάθμισης θα καθοριστεί κατά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του αγοραστή και του αναδόχου.
Η υλοποίηση αυτής της προτεινόμενης πώλησης δεν θα απαιτήσει την ανάθεση πρόσθετων εκπροσώπων της κυβέρνησης των ΗΠΑ ή των εργολάβων στην Ελλάδα.
Δεν θα υπάρξει καμία αρνητική επίπτωση στην αμυντική ετοιμότητα των ΗΠΑ ως αποτέλεσμα αυτής της προτεινόμενης πώλησης.
Η περιγραφή και η αξία σε δολάρια είναι για την υψηλότερη εκτιμώμενη ποσότητα και αξία σε δολάρια με βάση τις αρχικές απαιτήσεις. Η πραγματική αξία σε δολάρια θα είναι χαμηλότερη ανάλογα με τις τελικές απαιτήσεις, την αρχή του προϋπολογισμού και τις υπογεγραμμένες συμφωνίες πώλησης, εάν και όταν συναφθούν».
Μητσοτάκης για F - 35: Σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα και την ελληνική διπλωματία (βίντεο)
Για επισφράγιση του στρατηγικού βάθους των ελληνοαμερικανικων σχέσεων αλλά και για θωράκιση της πατρίδας μας μέσω της μεγέθυνσης της αποτρεπτικής της ισχύος σε γη, θάλασσα και αέρα χωρίς να επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος κάνει λόγο σε δήλωση του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την επιστολή, που έλαβε από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, 'Αντονι Μπλίνκεν σχετικά με την απόκτηση από τη χώρα μας έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών 5ης γένιας, F -35, αλλά και φρεγατών, μεταγωγικών C 130, αρμάτων μάχης, οχημάτων και άλλου αμυντικού υλικού. «Η σημερινή εξέλιξη δικαιώνει την ενεργητική διπλωματία αξιοπιστίας, που ακολουθούμε παντού τα τελευταία χρόνια» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Σήμερα είναι μία σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα και για την ελληνική διπλωματία. Γιατί, με βάση επιστολή που έλαβα από τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Antony Blinken, αναδεικνύεται και επισφραγίζεται το στρατηγικό βάθος των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Με αυτήν, η Ελλάδα τίθεται και επισήμως στην τροχιά απόκτησης έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών τελευταίας γενιάς F-35. Ταυτόχρονα, όμως, αποκτά και εντελώς δωρεάν ένα πολύ μεγάλο πακέτο εξοπλισμών που ενισχύουν καθοριστικά και τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και το Ελληνικό Λιμενικό.
Πρόκειται για φρεγάτες, για μεταγωγικά C-130, για θωρακισμένα άρματα μάχης και οχήματα, αλλά και για πολλά ακόμη στοιχεία αμυντικού υλικού, τα οποία η χώρα μας εξασφάλισε ύστερα από το αίτημα που είχα διατυπώσει, τον Μάιο του 2022, προσωπικά στον Πρόεδρο Biden.
Η πατρίδα θωρακίζεται, έτσι, διπλά: απ' τη μία πλευρά η αποτρεπτική της ισχύς μεγεθύνεται σε γη, σε αέρα και σε θάλασσα. Ενώ, από την άλλη, δεν επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος, καθώς αυτό το πακέτο θα διατεθεί δωρεάν, από τα αμερικανικά αποθέματα.
Είναι το αποτέλεσμα μιας μεθοδικής, αθόρυβης και μακράς προσπάθειας, που συνδύασε τη συμμαχική συνέπεια της Ελλάδας στα διεθνή μέτωπα με την προώθηση των εθνικών της συμφερόντων. Αποτέλεσμα το οποίο εδραιώνει, παράλληλα, τη δυναμική και αυτοτελή ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση.
Γιατί η σημερινή εξέλιξη δικαιώνει την ενεργή διπλωματία της αξιοπιστίας που ακολουθούμε παντού τα τελευταία χρόνια: από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, μέχρι την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και το δράμα της Μέσης Ανατολής.
Με καθαρές θέσεις και με πρωτοβουλίες στα μεγάλα ζητήματα, η Ελλάδα ασκεί, πλέον, ενεργό ρόλο στον Δυτικό κόσμο. Κάτι που της αναγνωρίζουν εταίροι και σύμμαχοι, βλέποντας στη χώρα μας έναν σταθερό συμπαραστάτη, έναν έμπιστο συνομιλητή αλλά και έναν αναγκαίο συνοδοιπόρο και συνεργάτη.
Σε μία εποχή αβεβαιότητας, λοιπόν, η πατρίδα μας επιβεβαιώνει ότι στέκει με σοβαρότητα και γεωπολιτική ωριμότητα στον παγκόσμιο χάρτη. Ενώ, την ίδια ώρα, υπηρετεί τα εθνικά της δίκαια, θωρακίζοντας την άμυνά της. Στον δρόμο της σταθερότητας και της ειρήνης, πάντα με υπερηφάνεια και εθνική αυτοπεποίθηση».
Επιστολή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ προς τον πρωθυπουργό για τα F-35
Στη σχετική επιστολή που απέστειλε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τα F-35 και το μεγάλο πακέτο εξοπλισμών, περιλαμβάνονται οι λεπτομέρειες για τη διεύρυνση της εταιρικής συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας. «Η Ελλάδα έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα προόδου για τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών της δυνατοτήτων. Προσβλέπω στην ενίσχυση της συνεργασίας μας και στην ανάπτυξη μιας πιο ισχυρής στρατηγικής σχέσης μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας», αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Μπλίνκεν.
Ακολουθεί η επιστολή του Άντονι Μπλίνκεν προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη:
«Προς την Εξοχότητά του
Κυριάκο Μητσοτάκη
Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας
Αθήνα
Αγαπητέ κ. Πρωθυπουργέ,
Η παραχώρηση αμυντικού υλικού στους συμμάχους μας στο NATO αποτελεί θεμελιώδες συστατικό των προσπαθειών μας για να τονώσουμε την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να ενισχύσουμε τις συλλογικές αποτρεπτικές και αμυντικές δυνατότητες της Συμμαχίας. Προς αυτόν τον σκοπό, έχουμε επιδιώξει να συνεργαστούμε στενά με την Ελλάδα ώστε να προωθήσουμε τα κοινά συμφέροντά μας και τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, που είναι ζωτικής σημασίας για τη συνέχιση της διεθνούς τάξης που εδράζεται σε κανόνες. Αυτή η ισχυρή διμερής σχέση συνιστά απόδειξη των σταθερών δεσμών ανάμεσα στα έθνη μας, και με ενθαρρύνει η πρόοδος που έχουμε επιτελέσει μαζί στο πλαίσιο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ - Ελλάδας ώστε να διατηρήσουμε ισχυρά, ικανά και διαλειτουργικά στρατεύματα.
Υπό την αίρεση ικανοποίησης όλων των σχετικών νομικών προαπαιτούμενων, περιλαμβανομένης της γνωστοποίησης στο Κογκρέσο, προτιθέμεθα να διευρύνουμε τη εταιρική συνεργασία μας σε θέματα ασφάλειας ως εξής:
Πρώτον, στις 27 Σεπτεμβρίου 2022 ολοκληρώθηκε η διαδικασία γνωστοποίησης στο Κογκρέσο όσον αφορά επιχορήγηση ύψους 30 εκατομμυρίων δολαρίων στην Ελλάδα για αμυντικές προμήθειες, με τη διαδικασία της Χρηματοδότησης Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων (Foreign Military Financing, FMF), προκειμένου να ενθαρρυνθεί κρίσιμη στήριξη προς την Ουκρανία. Στις 24 Οκτωβρίου 2023 οι Ηνωμένες Πολιτείες υπολόγισαν για την Ελλάδα επιπλέον 30 εκατομμύρια δολάρια με τη διαδικασία της FMF, ώστε να ενθαρρύνουν περαιτέρω δωρεές.
Δεύτερον, έχουμε ήδη γνωστοποιήσει στο Κογκρέσο τις παρακάτω προτεινόμενες δωρεάν παραχωρήσεις στην Ελλάδα, με το πρόγραμμα του Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (Excess Defense Articles, EDA):
- Δύο αεροσκάφη C-130H, Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά,
- Δέκα κινητήρες για αεροσκάφη P-3, Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά και
- 60 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης Bradley, ως Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά.
Τρίτον, θα υποβάλουμε για γνωστοποίηση στο Κογκρέσο τα ακόλουθα, προς παραχώρηση στην Ελλάδα:
- Έως 40 νέα αεροσκάφη F-35 μέσω Στρατιωτικών Πωλήσεων Εξωτερικού,
- Τρία πλοία κλάσης Protector, ως Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά και
- Διάφορα φορτηγά οχήματα και ρυμουλκούμενα, ως Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά.
Τέταρτον, θα υποβάλουμε στο Κογκρέσο νομοθετική πρόταση για τη παραχώρηση πλοίων, με αίτημα να παράσχει την απαραίτητη νομική εξουσιοδότηση για τη μεταφορά στην Ελλάδα έως και τεσσάρων φρεγατών τύπου LCS, με τη διαδικασία του Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού.
Πέμπτον, συνεχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για τις αμυντικές δυνατότητες που η Ελλάδα θα μπορούσε να μεταβιβάσει ή να πουλήσει στην Ουκρανία. Εάν αυτές οι δυνατότητες ενδιαφέρουν την Ουκρανία, και εκκρεμούσας της αξιολόγησης της κατάστασης και της αξίας τους από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, μπορούμε να διερευνήσουμε ευκαιρίες για πιθανή πρόσθετη Χρηματοδότηση Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων ύψους μέχρι 200 εκατομμυρίων δολαρίων για την Ελλάδα.
Έκτον, θα δώσω προτεραιότητα στην Ελλάδα ώστε να παραλάβει πλεονάζοντα οχήματα Ανθεκτικά σε Νάρκες, Προστατευμένα από Ενέδρες, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους και θα εξετάσω τις ελληνικές ανάγκες σε περίπτωση που καταστούν διαθέσιμα αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού τύπου KC-135. Εκτός από τα C-130H, το Υπουργείο 'Αμυνας εργάζεται για την παροχή δεδομένων σχετικά με τις τιμές και τη διαθεσιμότητα για την αγορά νέων C-130J από την Ελλάδα.
Η Ελλάδα έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα προόδου για τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών της δυνατοτήτων. Προσβλέπω στην ενίσχυση της συνεργασίας μας και στην ανάπτυξη μιας πιο ισχυρής στρατηγικής σχέσης μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας.
Με εκτίμηση,
Antony Blinken»