Η πολεμική αναταραχή στον Καύκασο σίγουρα θα επηρεάσει τις στενές ενεργειακές σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης- Ρωσίας. Φαίνεται όμως ότι τόσο η Μόσχα όσο και οι Βρυξέλλες δεν επιθυμούν τη δημιουργία οποιασδήποτε εφοδιαστικής ανωμαλίας στη ροή του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

 Μιλώντας πρόσφατα είπε ότι η Ρωσία θα μείνει σταθερή στις διμερείς και μακροχρόνιες ενεργειακές συμφωνίες που έχει με κράτη-μέλη της ΕΕ. Μάλιστα ο κ. Λαβρόφ προσέθεσε ότι δεν θέλει να αντικαταστήσει τις συμφωνίες αυτές με «συγκεντρωτική συμφωνία ΕΕΡωσίας», αφού κάτι τέτοιο θα μπορούσε να διαταράξει τις σταθερές διμερείς ενεργειακές συμφωνίες. Μόνο στη Γερμανία η Ρωσία πουλάει περίπου 120 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο τον χρόνο και άλλα 80 δισ. εξάγει προς την Ιταλία, ενώ προς την Ελλάδα η Gazprom εξάγει περίπου 3 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο.

Ωστόσο το σκληρό γεωπολιτικό και οικονομικό παιχνίδι που μετατράπηκε σε πολεμική σύρραξη στη Γεωργία απέκτησε νέες διαστάσεις με την οριστική ιταλορωσική συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream που θα συνδέει τις δύο χώρες παρακάμπτοντας για πρώτη φορά την Τουρκία. Ο αγωγός βρίσκεται σε πλήρη «αντιπαλότητα» με τον Νabucco, που είναι αμερικανικής εμπνεύσεως, δεν μεταφέρει ρωσικό αέριο και υποβαθμίζει τον ρόλο της Μόσχας στην τροφοδοσία της Δυτικής Ευρώπης. Η συμφωνία, η οποία αφορά και την Ελλάδα, κυρώθηκε πρόσφατα και από την ελληνική Βουλή.

Οπως λέγεται, ο αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους και το πετρελαϊκό λόμπι των ΗΠΑ είχαν σχέση με την απόπειρα του γεωργιανού προέδρου Μ. Σαακασβίλι να κυριαρχήσει στη Ν. Οσετία για να βοηθήσουν τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Τζον Μακ Κέιν. Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με τις εταιρείες φυσικού αερίου και πετρελαίου που ελέγχει η Μόσχα αντέδρασε με στρατιωτική επέμβαση και οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι κλήθηκαν να αποφασίσουν τι ακριβώς θα κάνουν με την επέμβαση της Μόσχας, μάλλον σκέφθηκαν τα 220 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο που εισάγουν από τη Ρωσία και αντέδρασαν πλατωνικά.

Η συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream είναι άλλωστε μια παράσταση που κοστίζει περί τα 20 δισ. δολάρια, με ενεργό ανάμειξη του ιταλού πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι , του Κ.Καραμανλή, αλλά και αποτυχημένη αποτρεπτική απόπειρα από την Τουρκία.

Ολα ξεκίνησαν το 2002, όταν στη Βουδαπέστη αυστριακοί, ρουμάνοι, βούλγαροι, τούρκοι και ούγγροι επίσημοι συζήτησαν για πρώτη φορά για έναν αγωγό φυσικού αερίου ο οποίος ξεκινώντας από την Κασπία θα κατέληγε στην Αυστρία τροφοδοτώντας όλη την Ευρώπη με αέριο αρχικά αζερικό και αργότερα ιρακινό και τουρκμενικό.

Δύο χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2004, στη Βιέννη συναντήθηκαν περίπου οι ίδιοι αξιωματούχοι και παρουσίασαν το μεγαλεπήβολο σχέδιο για τον αγωγό των 3.300 χιλιομέτρων με κόστος πάνω από 5 δισ. δολάρια. Για να γιορτάσουν το γεγονός πήγαν το ίδιο βράδυ στην Οπερα της Βιέννης όπου παιζόταν ο «Ναμπούκο» του Βέρντι. Εντυπωσιασμένοι από την προσωπικότητα του Ναβουχοδονόσορα ονόμασαν έτσι και τον αγωγό!

Οι Ρώσοι, ανήσυχοι και προβληματισμένοι από τις προθέσεις αυτές, επεξεργάστηκαν την κατασκευή νέου αγωγού φυσικού αερίου συνολικού μήκους 3.200 χιλιομέτρων (τα 900 χλμ. υποθαλάσσια στον Εύξεινο) που θα συνδέει τη Ρωσία με την Ευρώπη. Τη συμφωνία υπέγραψαν η ιταλική ΕΝΙ και η ρωσική Gazprom. Οι Ρώσοι σκοπεύουν να τροφοδοτήσουν τον νέο αγωγό με περίπου 30 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο ώστε να «κλειδώσουν» την ευρωπαϊκή αγορά.

Η κατασκευή του νέου αγωγού (South Stream) θα κοστίσει πάνω από 10 δισ. ευρώ, θα διασχίζει υποθαλασσίως τη Μαύρη Θάλασσα ως τη Βουλγαρία, όπου θα χωρίζεται σε δύο τμήματα, το ένα προς την Αυστρία και το άλλο προς την Ελλάδα, και στη συνέχεια θα κατευθύνεται προς το Οτράντο στη Νότια Ιταλία. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν το 2009 ή το 2010, ενώ οι επενδύσεις θα κατανεμηθούν εξίσου στην ΕΝΙ και στην Gazprom. Τον Ιούνιο του 2007 από την Κωνσταντινούπολη ο έλληνας πρωθυπουργός κ. Καραμανλής ανακοίνωσε και τη συμμετοχή της Ελλάδας στον αγωγό, δυσαρεστώντας έντονα τον κ. Ερντογάν που βλέπει να μένει έξω από το παιχνίδι, αλλά και τον Τζορτζ Μπους που προσπαθούσε να κλείσει στους Ρώσους τον δρόμο προς την Ευρώπη.

Οσον αφορά την καθαρά ελληνική συμμετοχή στον αγωγό, από το Μπουργκάς θα κατευθυνθεί στην Αλεξανδρούπολη, σε παράλληλη πορεία με τον αγωγό πετρελαίου που επίσης ελέγχεται από τους Ρώσους. Στη συνέχεια θα συνεχίζει προς τη Θεσσαλονίκη και θα ακολουθεί μάλλον παράλληλη πορεία με τον «ελληνοτουρκικό» αγωγό, δηλαδή ΘεσσαλονίκηΣταυρολιμένα Πάργας- Οτράντο.

(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 06/08/2008)