και την ακαδημαϊκή κοινότητα, ανάδειξε, μεταξύ άλλων, όχι μόνο τη δυνατότητα που δίνει η θέσπιση ΑΟΖ για ανάπτυξη των υδρογοναθράκων που διαθέτουν οι ελληνικές θάλασσες, αλλά και το ότι η ατολμία μας να την ανακηρύξουμε ισοδυναμεί με αποποίηση μιας κεφαλαιώδους πηγής ανάπτυξης.
Όπως αναφέρεται σε πρόσφατο άρθρο της εφημερίδας "ΕΣΤΙΑΣ" και της δημοσιογράφου Μαρίας Δεληθανάση, με τίτλο "Οι υδρογονάνθρακες και η οικονομική ανάπτυξη που αποποιηθήκαμε", άνθρωποι του εγχώριου ενεργειακού τομέα και δη αυτού των υδρογονανθράκων, όπως ο Κων/νος Νικολάου, αντιπρόεδρος της ENERGEAN σήμερα και επί 50 χρόνια ενεργός γεωλόγος πετρελαίων και ενεργειακός οικονομολόγος, και ο επί 20ετίας διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΠΕ Γιάννης Γρηγορίου, αλλά και ο πρώην υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, αναφέρθηκαν, μιλώντας στην ημερίδα του ΙΕΝΕ και του ΔΣΑ, στις συνεχείς υπαναχωρήσεις μας όσον αφορά στις εξορύξεις. Κοινός τόπος των ομιλητών ήταν ότι, εάν είχαμε προχωρήσει, δεν θα είχαν υπάρξει τα μνημόνια και δεν θα βρισκόμασταν στην επονείδιστη οικονομική κατάσταση που μας ταλανίζει.
«Το θαλάσσιο χωροταξικό της Κύπρου έχει δημιουργηθεί εδώ και χρόνια. Μέσα στο θαλάσσιο χωροταξικό έκαναν 8 γεωτρήσεις οι Τούρκοι. Έδιωξαν τα γεωτρύπανα της ΕΝΙ μέσα από τα οικόπεδα. Έκανε τίποτα η ΕΕ να προασπίσει ένα κράτος δικό της; Τίποτε. Η Ελλάδα δεν έχει οριοθετήσει τα θαλάσσια σύνορα. Κι αν τα οριοθετήσουμε, θα αποτρέψουμε την Τουρκία να μπαίνει μέσα; Πώς θα γίνει αυτό; Γίνονται συνεχώς παραβιάσεις από την Τουρκία. Δεν είναι νομικό το θέμα. Το θέμα είναι η συμπεριφορά της Τουρκίας. Χρειάζεται να βρεθεί τρόπος να καμφθεί αυτή η συμπεριφορά της Τουρκίας. Γνωρίζω από την Κύπρο πως ό,τι έχει βάλει σε σχέδιο να κάνει η Τουρκία, θα το κάνει. Θα τους δούμε μπροστά μας!» σημείωσε ο Κύπριος Κων/νος Νικολάου, αντιπρόεδρος της ENERGEAN σήμερα και επί 50 χρόνια ενεργός γεωλόγος πετρελαίων και ενεργειακός οικονομολόγος στο πεδίο.
Αναλύοντας τη μέθοδο που χρησιμοποιούν επί δεκαετίες οι Τούρκοι για την αμφισβήτηση των χωρικών μας υδάτων, με απώτερο στόχο την κλοπή των ενεργειακών μας πόρων, σημείωσε:
1. Καταρχήν οι Τούρκοι διαθέτουν δική τους εταιρεία, την κρατική, τουρκική εταιρεία πετρελαίου TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) για να παρεμβαίνει στο πεδίο και τότε οι διεθνείς εταιρείες, που αποφεύγουν τις περιοχές που έχουν εντάσεις, απομακρύνονται.
Το 1971 έγινε γεώτρηση 13 ν.μ ανατολικά της Θάσου
Το 1972 βρέθηκε το κοίτασμα της Καβάλας
Το 1974 βρέθηκε ο Πρίνος στα 8.500 χλμ. και έγινε γεώτρηση νότια της Λήμνου στα 7 ν.μ.
Μόλις βρέθηκε ο Πρίνος μπήκαν μέσα και άρχισαν τις έρευνες. Μετά την κρίση, οι έρευνές μας περιορίστηκαν στα 1.700 τ.χλμ..
Το 1994 έγιναν τα Ιμια
Το 2020 μπήκε για πρώτη φορά το Ορουτς Ρέϊς
Ακολούθησε το τουρκολυβικό μνημόνιο
2. Η ίδια εταιρεία εκδίδει και τους χάρτες. «Μπαίνουν με τους χάρτες τα σεισμογραφικά τους στο Αιγαίο, κάνουν έρευνα και εκβιάζουν για συμφωνίες συνεκμετάλλευσης. Τον Νοέμβριο 1973 η Τουρκία έφτιαξε τους πρώτους χάρτες παραχωρήσεων. Λίγο πριν από το πραξικόπημα και την εισβολή στην Κύπρο το 1974 έκανε τον δεύτερο χάρτη και οι εταιρείας απομακρύνθηκα από την Ελλάδα».
3. Η Τουρκία χρησιμοποιεί την κατεχόμενη περιοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παρότι έγιναν οριοθετήσεις ΑΟΖ με Αίγυπτο, Λίβανο και Ισραήλ, η Τουρκία έκανε σεισμικές έρευνες σε όλη την περιοχή. Οι τρεις γεωτρήσεις (Μόρφου, Λευκωσία, Σουτζουγλού), ήταν μέσα σε αδειοδοτημένα τεμάχια των μεγάλων εταιρειών – κολοσσών. Δεν βρήκαν τίποτα, αλλά μπορεί να επανέλθουν.
«Είμαστε σε υποχώρηση» σημείωσε ο κ. Νικολάου, τονίζοντας ότι εάν δεν γίνει γεώτρηση στο πεδίο, δεν υπάρχει τίποτα! «Είναι μεγάλης σημασίας οι έρευνες. Αλλά μόνον ο Μανιάτης το 2011 έκανε, προς τιμήν του, χάρτη με τη μέση γραμμή. Και εκτός από την Τουρκία μας κυνηγούν και περιβαλλοντολόγοι».
Στον Ν.4001/2011 και στην πρώτη νομοθέτηση ΑΟΖ, χωρίς χάρτες και συντεταγμένες αλλά με δυο ρηματικές διακοινώσεις προς τα Ηνωμένα Έθνη, αναφέρθηκε ο πρώην υπουργός Ενέργειας και καθηγητής Γιάννης Μανιάτης. Το 2013 νομοθέτησε η Ελλάδα ότι το 25% των εσόδων θα πηγαίνει στις τοπικές κοινωνίες και στη χρηματοδότηση έρευνας, το 75% στο εθνικό ασφαλιστικό σύστημα για την ενίσχυση των Ελλήνων συνταξιούχων. Όπως είπε, ακολουθήθηκε το πρότυπο της Νορβηγίας από το οποίο αντιγράφηκαν οι καλύτερες πρακτικές. Σήμερα η Νορβηγία έχει κεφαλαιοποίηση 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Επίσης, η Ελλάδα αποφάσισε να δημοσιοποιεί τις συμβάσεις για την αξιοποίηση του πλούτου της, για να γνωρίζει κάθε πολίτης πως αξιοποιείται η περιουσία του.
Από την αρχή ενδιαφέρθηκαν οκτώ παγκόσμιοι κολοσσοί για το Ιόνιο και τα νότια της Κρήτης, τα γνωστά 20 οικόπεδα. Για πρώτη φορά η Ελλάδα έδωσε συντεταγμένες – γεωγραφικό μήκος και πλάτος – ανά μπλοκ. Το 2019 είχαμε 12 περιοχές με αναδόχους, εταιρείες έτοιμες να κάνουν γεωτρήσεις. Όμως είχε αρχίσει να αναπτύσσεται η φιλολογία ότι δεν μας ενδιαφέρει να σπαταληθούν χρήματα σε κάτι που δεν έχει μέλλον, όπως το φυσικό αέριο. Αλλά η Ελλάδα μόνον θα εισέπραττε φόρους, ασφαλιστικές εισφορές και ενοίκια. Σήμερα, πλέον, έχουμε μόνον έξι αναδόχους, διότι οι εταιρείες όταν μπλέκουν με το ΣτΕ - στο οποίο καταφεύγουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις - δεν περιμένουν, ενώ είχαν προγραμματίσει να επενδύσουν εκατομμύρια δολάρια.
Η ενεργειακή αυτοκτονία της Ευρώπης
«Εάν δεν εξυπηρετείς τις ανάγκες της κοινωνίας θα έχεις Κίτρινα Γιλέκα, εξεγέρσεις αγροτών στη Γερμανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, τη Γαλλία και τρομακτικές κοινωνικές ανισότητες» πρόσθεσε ο κ. Μανιάτης αναφερόμενος στην πολιτικής της ΕΕ για απεξάρτηση από το φυσικό αέριο. Πολιτική που έχει αρχίσει να αναθεωρείται εκ βάθρων, διότι μόνον δημιουργεί προβλήματα, αφού ο πλανήτης χρειάζεται όλο και περισσότερο φυσικό αέριο. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, η παγκόσμια παραγωγή φυσικού αερίου ανήλθε το διάστημα 1980-2000 από 1.600 pcr σε 4.000 pcr . Πρόσφατα, στο COP28 το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι έως το 2050, παρ όλες τις περιοριστικές πολιτικές, η παραγωγή πετρελαίου θα αυξηθεί από 100 εκατ. σε 120 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει ότι από τα 13,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα που βγάζουν σήμερα, θα βγάζουν 20 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο και από τα 915 pcr το χρόνο φυσικό αέριο θα φθάσουν τα 1.200 pcr. Η Σαουδική Αραβία από τα 12 εκατ. βαρέλια που βγάζει σήμερα θα φθάσει ή στα 15 εκατ. ή στα 18 εκατ. βαρέλια.
Και ενώ οι ανάγκες συνεχώς αυξάνονται και χρειάζεται να ικανοποιούνται, η ΕΕ μείωσε την παραγωγή φυσικού αέριου από 230 pcr το 2000 σε 60 pcr. Διότι «βόλευε κάποιους πριν να έχουμε μόνον ρώσικο φυσικό αέριο και τώρα βολεύει κάποιους άλλους να έχουμε καταρινό, αζέρικο, αμερικάνιμο lng, νορβηγικό» είπε.
Τι κάνει η πιο πράσινη χώρα του κόσμου, η Νορβηγία
Η Νορβηγία παράγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Και όταν εγείρουν οι οικολογικές οργανώσεις, σε κυβερνήσεις σοσιαλδημοκρατών και χριστιανοδημοκρατών, τις αιτιάσεις τους, αυτές απαντούν ότι “έχουν χρέος απέναντι στον νορβηγικό λαό να προστατεύσω το μέλλον και τις συντάξεις του”. Σε μια πολύ μεγάλη κινητοποίηση για ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα, η κυβέρνηση της Νορβηγίας δεσμεύθηκε και το έπραξε, αντί να καίνε πετρέλαιο ή φυσικό αέριο οι εξέδρες άντλησης, που είναι ολόκληρα εργοστάσια, να τροφοδοτούνται με πράσινο ηλεκτρισμό από υδροηλεκτρικά έργα στην ξηρά.
Η κυριαρχία ανήκει σε αυτόν που είναι Κύριος της Θάλασσας
Σε έναν από τους περίφημους λόγους του Λυσία που καταλήγει ότι η κυριαρχία ανήκει σε αυτόν που είναι κύριος της θάλασσας, αναφέρθηκε ο Γιάννης Γρηγορίου, αντιπρόεδρος της Continental Europe Energy Council και επί 20 χρόνια διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΠΕ. Όπως θύμισε, οι παραχωρήσεις που είχε κάνει το Ελληνικό Δημόσιο στη Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου, την προκάτοχο της Ελληνικά Πετρέλαια και νυν Hellenic Energy, στον Θερμαϊκό Κόλπο με το Π.Δ. του 1981 και το Π.Δ. του 1984 είναι έξω από τα 12 ναυτικά μίλια. Στην περιοχή πέριξ του Θρακικού Πελάγους φθάνει πολύ πέρα από τα 12 ν.μ.. Στον χάρτη της χούντας περιλαμβανόταν όλο το Αιγαίο.
A la carte δουλεύουν οι οικολόγοι
Το 2007 ανακλήθηκαν όλα τα δικαιώματα που είχε η ΔΕΠ και η ΕΛΠΕ. Το 2011 «ο κ. Μανιάτης μίλησε με όλους, καταρτίσαμε τον νόμο των υδρογονανθράκων, προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός το 2011 και προσπαθήσαμε να βάλουμε την Ελλάδα στο στόχαστρο των πετρελαϊκών εταιρειών, κάτι που ήταν τρομερά δύσκολο. Είχα την τύχη να είμαι επικεφαλής της ομάδας στα ΕΛΠΕ. Μιλάγαμε με τις ξένες εταιρείες και δεν καταλάβαιναν τι τους λέγαμε. Ευτυχώς τα δεδομένα της PGS (σ.σ. η νορβηγική εταιρεία Petroleum Geo-Services, ένας από τους τρεις μεγαλύτερους θαλάσσιους σεισμικούς παρόχους υπηρεσιών στον κόσμο) μας έδωσαν αρκετά στοιχεία και μπορέσαμε να κάνουμε μοντέλα για να πείσουμε την Exxon Mobil, την Total, την Edison, να έρθουν. Και πείτε μου σε ποια χώρα στον κόσμο υπάρχει το Νο 1 στον κόσμο η Mobil , το Νο 3 η Total, το Νο 6 η Repson, η Edison, και μετά αρχίζουν να τους διώχνουν. Γιατί; Διότι έβγαινε ένας υπουργός και έλεγε “Α! Δεν οραματίζομαι τη χώρα μου να παράγει πετρέλαιο”. Έβγαιναν οι οικολόγες οργανώσεις, που ξαναπάνε την Energean που κάνει γεώτρηση στην Ηπειρο, στο ΣτΕ. Ομως, ala carte δουλεύουν οι οικολόγοι. Όταν ήρθε το Ορουτς Ρέϊς δεν μίλησε κανένας τους!!!
Και ο πρωθυπουργός, ενώ επανεκκίνησε την έρευνα, πήγε στο Κατάκολο και είπε “Ξέρετε, εμείς δεν θα δώσουμε άλλες περιοχές για έρευνα. Ξέρετε, αν βρείτε πετρέλαιο, δεν θα το παράξετε”. Δηλαδή, θα πάει η Exxon Mobil να κάνει γεωτρήσεις στην Κρήτη, που καθεμία κάνει 100-120 εκατ. δολάρια και είναι τουλάχιστον δυο απαραίτητες, και άμα βρει πετρέλαιο, δεν θα το εξάγει; Αλήθεια; Έτσι λέει η σύμβαση που υπογράψατε και έγινε νόμος στη Βουλή;
Και μέσα στην παραζάλη η ΕΛΠΕ επιστρέφει περιοχές χωρίς λόγο και από την άλλη μεριά γίνονται έρευνες, που αποδεικνύουν ότι στην Κρήτη οι στόχοι είναι πολλοί και πάρα πολύ καλοί. Στην περιοχή του βόρειου Αιγαίου είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αλλά δεν γίνεται τίποτα. Δεν τολμά το Ελληνικό Δημόσιο. Η συνέχεια των κοιτασμάτων της Ιταλίας, της Κροατίας, της Αλβανίας, είναι στη Δυτική Ελλάδα και στο Ιόνιο. Το μεσογειακό τόξο με υδρίτες καθαρού μεθανίου κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, από το οποίο θα βγαίνει υδρογόνο, είναι μεταξύ Ρόδου, Καστελόριζου, Κρήτης. Και αυτό είναι το μέλλον, που ξεκινά με μείγμα φυσικού αερίου και μεθανίου.
Υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις της ελληνικής ΑΟΖ ανεξερεύνητες. Πάνω από 40 γεωλογικές δομές, δημοσιευμένες, με εκτιμώμενα αποθέματα 70-90 pcr φυσικού αερίου, που μπορούν να καλύψουν μέσα σε μια δεκαετία τις ανάγκες της ΕΕ, που έχει ανάγκες 100-120 pcr ετησίως. Ενα pcr έχει παραγώμενη αξία 10 δισ. με έσοδα του ελληνικού δημοσίου 3 δισ. Πολλαπρασιάστε! Το Ελληνικό Δημόσιο είχε δώσει με Π.Δ. αυτές τις περιοχές, είχαμε κάνει σεισμικά και πλέον τα παίρνει πίσω. Πάνε τα δικαιώματα και ξαναμπήκαμε στο καβούκι μας στα 6 ν.μ.
Η συμφωνία Ελλάδας-Ιταλίας δεν αναγνωρίζει ΑΟΖ στα Διαπόντια Νησιά
Οταν δημιουργήθηκαν τα μπλοκς στο Ιόνιο το 2014, η ΕΛΠΕ είχε υποβάλλει αίτηση, που είναι ακόμη εν ισχύ, για το βόρειο μπλοκ 1. Όμως, στις συντεταγμένες της νέας συμφωνίας Ελλάδας-Ιταλίας, το βόρειο άκρο κτυπά το μπλοκ 1 κάποια μίλια πιο νότια. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι εμείς ως Ελλάδα αποδεχθήκαμε ότι τα Διαπόντια Νησιά δεν έχουν 100% επήρεια (ΑΟΖ).
Αυτά που έχουν κυρωθεί στη Βουλή ως νόμος είναι τα σύνορα της περιοχής που έχει η Exxon Mobil και η ΕΛΠΕ στα νότια της Κρήτης. Πάνε να κάνουν σεισμικές έρευνες και θέλουν μια Navtex. Δεν τους τη βγάζει κανένας τη Navtex. Και αναγκάζεται η ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε.) να ναυλώσει αυτή το καράβι για να κάνει εν ονόματι των παραχωρησιούχων τα σεισμικά. Κάτι που είναι παράνομο, διότι υπόλογες είναι οι δυο εταιρείες. Τι θα γινόταν εάν συνέβαινε κάποιο ατύχημα; Ξέρετε τι Navtex έβγαλε η ΕΔΕΥΕΠ; Με βάση τα FIR Αθηνών και Μάλτας. Όχι με τα όρια που η ελληνική κυβέρνηση, το ελληνικό κράτος έχει πιστοποιήσει. Γιατί; Να το πρόβλημα με τη Γαύδο και την απουσία της 100% επήρειας, όταν πάμε στη Χάγη.
Ο 28ος μεσημβρινός
Πού σταματάνε τα οικόπεδα που παραχωρεί η Τουρκία από το ψευδοκράτος της κατεχόμενης Κύπρου; Σε μια ευθεία γραμμή που είναι ο 28ος μεσημβρινός, εκεί που έρχεται το Ορουτς Ρέϊς και κάνει τις σεισμικές του έρευνες. Για να έρθει η περίφημη, πια, συμφωνία με την Αίγυπτο, για να καλύψουν το τουρκολυβικό, η οποία που σταματά; Στον 28° μεσημβρινό. Όλοι μας έχουμε καταλάβει ότι ο 28ος μεσημβρινός είναι το απώτατο ανατολικό όριο που η Ελλάδα πιστεύει ότι μπορεί να έχει. Εάν ενώσει κάποιος την πιο βόρεια ακίδα στο χέρσο της Λιβύης με την πιο βορειοδυτική ακίδα στην Τουρκία, που κάνουν την ΑΟΖ, θα δείτε ότι συμπτωματικά αγγίζει το νότιο άκρο του μπλοκ με την Exxon Mobil στον 28° μεσημβρινό. Σύμπτωση;»
Σε ό,τι αφορά αυτό το περιστατικό, ο κ. Βαληνάκης θύμισε ότι, όταν έτρεξαν οι τουρκικές φρεγάτες για παρεμποδίσουν τις προπαρασκευαστικές εργασίες για τον EastMed και ρωτήθηκε η κυβερνητική εκπρόσωπος τί σκοπεύει η χώρα να κάνει, εκείνη απάντησε ότι είναι θέμα μεταξύ της Τουρκίας και της Γαλλίας. Άρα για ποια ΑΟΖ μιλάμε;
Και κατέληξε ο κ. Γρηγορίου, με μια ρήση του Σενέκα: «Δεν είναι ότι δεν τολμάμε επειδή μας φαίνονται τα πράγματα απρόσιτα, αλλά επειδή δεν τολμάμε, μας φαίνονται τα πράγματα απρόσιτα».
Εάν χάσουμε τη θάλασσά μας θα γίνουμε κρατίδιο: Η συζήτηση Εφιετζόγλου – Μολυβιάτη
Γιατί όλες οι κυβερνήσεις δεν έχουν προβεί στην άσκηση του στοιχειώδους δικαιώματός μας να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ν.μ.; αναρωτήθηκε ο Πρόδρομος Εφιετζόγλου, που παραβρέθηκε στην ημερίδα. «Ας μιλήσουμε ειλικρινά. Υπάρχει δέσμευση κάτω από το τραπέζι;» διερωτήθη. «Εάν χάσουμε τη θάλασσά μας θα γίνουμε κρατίδιο. Δεν θα μείνει τίποτε! Χρειάζεται να τολμήσουμε. Επειδή κάποιος μας έβαλε ένα παράνομο casus belli, εμείς δεν θα εφαρμόζουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα;
Οταν ρώτησα τον κ. Μολυβιάτη, γιατί δεν έγινε αυτό το πράγμα επί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή, η απάντησή του μετά από ώρα ήταν ότι «έπρεπε να το είχαμε κάνει». Θα το κάνουμε ποτέ; Μπορούμε να καταργήσουμε το τουρκολυβικό μνημόνιο μόνον με την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.. Τουλάχιστον, ας επεκτείνουμε τα χωρικά ύδατα νότια της Κρήτης με τη Λιβύη. Ούτε αυτό! Άρα; Η είμαστε ανίκανοι, ή φοβόμαστε, ή μας πιέζουν…. Είναι μια ουσιαστική εθνική υποχώρηση που κρύβεται κάτω από το χαλί. Πως θα πας σε οποιοδήποτε δικαστήριο ή σε οποιοδήποτε συνυποσχετικό, εάν δεν έχεις καθορίσει από πριν το εύρος των χωρικών υδάτων; Γίνεται και πολύ λόγος για τη διαφορά μεταξύ χωρικών υδάτων και εναερίου χώρου. Τι πιο απλό να εφαρμόσουμε ενδιάμεση λύση και να επεκτείνουνε και τα χωρικά ύδατα στα 10 ν.μ., όπως έχουμε στον αέρα; Άρα υπάρχει πρόβλημα κυβερνητικής βούλησης. Οι Τούρκοι κάνουν χάρτη, μας κόβουν το μισό Αιγαίο, μπαίνουν κάτω από την Κρήτη, καβαλάνε την Κύπρο δεξιά και αριστερά κι εμείς δεν κάνουμε τον χάρτη; Επισήμως έχουμε αποκηρύξει και το χάρτη της Σεβίλλης. Απόλυτη αθλιότητα. Που πάμε; Σε μια Ελλάδα της Μελούνας; Ανεχόμαστε τον Ράμα να μας κοροϊδεύει για ένα συνυποσχετικό. Ανεχόμαστε τον Ερντογάν να λέει ότι δεν τελειώσαμε τη δουλειά στη Σμύρνη!»