Πιστεύω ότι όλα βρίσκονται σε ισορροπία: η προσφορά, η ζήτηση, τα παγκόσμια πετρελαϊκά αποθέματα» . Με τέτοια δήλωση από τα χείλη του θεωρητικώς ισχυροτέρου ανθρώπου στον κόσμο των πετρελαίων, πώς να μην πέσουν χθες οι τιμές; Δεν είναι όμως μόνον η επικράτηση της γραμμής του υπουργού Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Αλί αλ Ναΐμι στη φθινοπωρινή σύνοδο του ΟΡΕC που έριξε χθες την τιμή του αργού. Είναι και η απομάκρυνση του τυφώνα Αϊκ από την ευαίσθητη για την προμήθεια των ΗΠΑ με καύσιμα περιοχή του Κόλπου του Μεξικού, που συνέβαλε ώστε να συνεχιστεί και χθες η αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου, που ξεκίνησε στα μέσα Ιουλίου. Έτσι, στην αγορά της Νέας Υόρκης η τιμή του αργού έπεσε χθες προς στιγμήν στα 103,71 δολάρια το βαρέλι, πάνω από 2,30 δολάρια ή 2,2% χαμηλότερα από την τιμή κλεισίματος της Δευτέρας. Στην αγορά του Λονδίνου η τιμή του πετρελαίου Βόρειας θάλασσας (τύπου brent) έπεσε ως τα 101,27 δολάρια το βαρέλι.
Αν σήμερα ανακοινωθούν ελάχιστα αυξημένα (λόγω τυφώνα Γουσταύου) τα αμερικανικά πετρελαϊκά διαθέσιμα, είναι πολύ πιθανόν οι τιμές να πέσουν κάτω από τα 100 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά μετά τις 24 Μαρτίου. Πρόκειται για μια προοπτική που ανακουφίζει βαθιά τους καταναλωτές πετρελαίου και ενέργειας εν γένει. Ταυτόχρονα, όμως, ανησυχεί βαθιά τους παραγωγούς. Σύμφωνα με ξένα δημοσιεύματα, οι παραγωγοί θα προσπαθήσουν να κρατήσουν τις τιμές πάνω από το επίπεδο των 100 δολαρίων το βαρέλι. Άλλωστε, στη χθεσινή υπουργική συνάντηση του ΟΡΕC, που έγινε στην έδρα του Οργανισμού στη Βιέννη, αρκετοί ήσαν οι υπουργοί που πρότειναν να μειώσουν οι χώρες-μέλη την παραγωγή τους προκειμένου να αποτραπεί μια περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών, εξέλιξη που θεωρείται εξαιρετικά πιθανή εφόσον η παγκόσμια οικονομική δυσπραγία επεκτείνεται και βαθαίνει και περιορίζεται, ως εκ τούτου, η ζήτηση για ενέργεια.
Η γραμμή των «γερακιών» του ΟΡΕC (Ιράν, Βενεζουέλα, Κουβέιτ) δεν πέρασε, γι΄ αυτό και οι τιμές χθες έπεσαν. Όμως, όπως σημειώνει σε δημοσίευμα του «Figaro» ο διευθυντής του εβδομαδιαίου περιοδικού που ειδικεύεται σε θέματα πετρελαίου «Ρetrostrategies» Πιερ Τερζιάν «ο ΟΡΕC θα παίξει έναν πιο ενεργό ρόλο σε ό,τι αφορά τον καθορισμό των τιμών». Ο γάλλος αναλυτής θεωρεί ότι ο οργανισμός πρόκειται να αποκτήσει και πάλι την ισχύ που είχε απολέσει τα τελευταία χρόνια που ένας εσμός θεσμικών κερδοσκόπων (hedge funds αλλά και εμπορικές και επενδυτικές τράπεζες και ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία...) μετέτρεψε τις πετρελαϊκές αγορές παραγώγων σε αίθουσες παιγνίων πολυτελών ξενοδοχείων του Λας Βέγκας- τον παραλληλισμό αυτόν έκανε ο σαουδάραβας υπουργός Πετρελαίου Αλ Ναΐμι όταν του ζητήθηκε προ μηνών να προβλέψει την πορεία της πετρελαϊκής αγοράς.
Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν 45 δολάρια- δηλαδή πάνω από 30%- τις τελευταίες οκτώ εβδομάδες, καθώς καθίσταται προφανές ότι με τη Δύση να βρίσκεται με το ένα πόδι στην ύφεση και την Ανατολή να βλέπει τους εξωφρενικούς διψήφιους αριθμούς ανάπτυξης να υποχωρούν, το πάρτι των θεσμικών στις αγορές πετρελαίου θα πρέπει να τελειώνει σιγά σιγά. Ο ΟΡΕC, που όσο διαρκούσε το πάρτι ουδόλως ενοχλείτο από τον θόρυβο του ξεφαντώματος, ευλόγως τώρα θέλει να πάρει ξανά την κατάσταση στα χέρια του. Το ερώτημα όμως είναι αν μπορεί να γίνει ξανά καρτέλ. Για δύο λόγους: πρώτον, επειδή έχει αυξηθεί σημαντικά η παραγωγή εκτός οργανισμού χωρών με μεγάλη πολιτική επιρροή, όπως είναι η Ρωσία (το μερίδιο του ΟΡΕC στην παγκόσμια πετρελαϊκή παραγωγή έχει πέσει κάτω από το 40%) και δεύτερον, επειδή ουδείς ούτε ο Αλ Ναΐμι βεβαίως- δύναται να επιβάλει στα κράτη-μέλη την τήρηση των ανωτάτων ορίων παραγωγής, δηλαδή των αποφάσεων του οργανισμού.
Έτσι, εκείνο που έμεινε στον ΟΡΕC είναι να ανησυχεί τώρα που η τιμή του αργού έπεσε στα 100 δολάρια το βαρέλι. Αποφεύγει ωστόσο να καθορίσει ποιο είναι, επιτέλους, το επιθυμητό επίπεδο διακύμανσης των τιμών. Πριν από εννέα χρόνια η τιμή του αργού είχε πέσει κάτω από τα 10 δολάρια το βαρέλι και, όπως αντιλαμβάνεται κανείς, ουδείς στον οργανισμό ήταν ευτυχής. Στις αρχές της δεκαετίας η τιμή είχε διπλασιαστεί, αλλά και πάλι δεν ήταν ευχαριστημένος ο ΟΡΕC. Τότε ανακοίνωσε ότι το «προσήκον» επίπεδο διακύμανσης της τιμής του εξαγομένου από το καρτέλ πετρελαίου ήταν από 22 ως 28 δολάρια το βαρέλι. Σύμφωνοι, τότε η ζήτηση από την Κίνα και την Ινδία ήταν πολύ χαμηλότερη από τη σημερινή, όμως οι λεγόμενες «ασιατικές τίγρεις» είχαν ήδη ανακάμψει από την κρίση του 1997. Ο Τερζιάν των Ρetrostrategies εκτιμά ότι ένα «δίκαιο» εύρος διακύμανσης είναι από 80 ως 100 δολάρια το βαρέλι. Αλλά ο ΟΡΕC τι έχει να πει τώρα που η τιμή του αργού έχει ενισχυθεί κατά... 697% από τα 17,45 δολάρια το βαρέλι, στα οποία βρισκόταν τον Νοέμβριο του 2001, στην αγορά εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης;
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/10/2008)