Η εισαγωγή του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 1999 ήταν ένα γεγονός χωρίς προηγούμενο στην ευρωπαϊκή οικονομική ιστορία, το οποίο οδήγησε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σε ένα νέο επίπεδο. Ύστερα από δέκα χρόνια, το ευρώ παρουσιάζει μια επιτυχία που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί. Μέσα στο διάστημα αυτής της δεκαετίας έχει καταστεί ξεκάθαρα το δεύτερο σημαντικότερο νόμισμα στον κόσμο, ενώ η ανεξάρτητη τράπεζά του συν το σταθερό μακροοικονομικό πλαίσιο που έχει τεθεί έχουν αποφέρει οικονομική σταθερότητα και, μέχρι πρόσφατα, η ευρωζώνη διήνυσε μια δεκαετία χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλών επιτοκίων. Έτσι, η Οικονομική και Νομισματική Ένωση έχει προωθήσει την οικονομική και νομισματική ολοκλήρωση και έχει προαγάγει το εμπόριο και την ανάπτυξη μεταξύ των κρατών-μελών.
ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ
Ωστόσο, ανάμεσα στους διάφορους πανηγυρισμούς, υπάρχουν και λόγοι για περίσκεψη. Η ανάπτυξη σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης είναι μέτρια, ενώ μεταξύ των χωρών συνεχίζουν να υπάρχουν διαφορές ως προς την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Παράλληλα, υπάρχει έλλειψη κοινής φωνής, το οποίο σημαίνει ότι η ευρωζώνη δεν έχει ακόμη ασκήσει κατάλληλα την πολιτική επιρροή που αντιστοιχεί τόσο στην οικονομική της σπουδαιότητα όσο και στο διεθνές της νόμισμα.
Αυτά τα μειονεκτήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν και μάλιστα χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Η παγκοσμιοποίηση, η γήρανση του πληθυσμού και οι νέες οικονομικές προκλήσεις που έχουν παρουσιαστεί ως αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών και των ανεπαρκών φυσικών πηγών θα απαιτήσουν μια δυνατότερη και περισσότερο ικανή για προσαρμογές οικονομία της ευρωζώνης στα επόμενα χρόνια. Το οικονομικό πλαίσιο που έχουμε σήμερα, με τις προκλήσεις που θέτει, μόνο ενισχύει την ανάγκη για δράση.
Η διεθνής πιστωτική κρίση, η μειωμένη μεγέθυνση της παγκόσμιας οικονομίας και οι υψηλές τιμές των αγαθών (commodities) πλήττουν την οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης. Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί σημαντικά και παρά τη μικρή του πτώση στην ευρωζώνη τον Αύγουστο στο 3,8%, κυρίως λόγω της μείωσης των τιμών του πετρελαίου από την υπερβολική άνοδο που παρατηρήθηκε στα μέσα Ιουλίου, παραμένει σχεδόν διπλάσιος από τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας.
ΣΥΝΕΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Μέσα σε αυτό το δύσκολο κλίμα, έχουν ενταθεί οι φωνές που καλούν για βραχυπρόθεσμη δράση και επίσης έχει γίνει μεγαλύτερος ο πειρασμός για αλληλοκατηγορίες και μεταθέσεις ευθυνών. Ωστόσο, η παρούσα στιγμή απαιτεί να σταθούμε ενωμένοι και να εφαρμόσουμε συνετές οικονομικές πολιτικές. Χρειαζόμαστε τις σωστές οικονομικές πολιτικές, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν τις σημερινές δυσκολίες και θα εξασφαλίσουν τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια. Από αυτή την άποψη, η Οικονομική και Νομισματική Ένωση και η ανανεωμένη Στρατηγική της Λισαβώνας- η ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ώθηση της ανάπτυξης και της εργασίαςπεριλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να αντιμετωπιστούν επιτυχώς οι υφιστάμενες προκλήσεις.
Για παράδειγμα, οι δημοσιονομικοί κανόνες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης- το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης- ενθαρρύνουν συνετές δημοσιονομικές πολιτικές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βοηθούν στην περιφρούρηση της υγείας των δημόσιων οικονομικών. Χάρη στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, σε κάποιο βαθμό τα δημόσια ελλείμματα το 2007 έπεσαν στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων είκοσι πέντε χρόνων. Με δεδομένη την τρέχουσα κατάσταση, επιβάλλεται να συνεχίσουμε τη δημοσιονομική σταθεροποίηση. Με αυτόν τον τρόπο θα υποστηριχθεί η νομισματική πολιτική, με σκοπό τη διαφύλαξη της σταθερότητας των τιμών. Ωστόσο, την ίδια ώρα, θα πρέπει να διευρύνουμε τη μακροοικονομική επιτήρηση στο πλαίσιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης πέρα από τη δημοσιονομική σφαίρα και να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στις τρέχουσες ανισορροπίες του εμπορικού ισοζυγίου, στην πορεία των μισθών και στις πιέσεις που ασκούνται από τον πληθωρισμό- όλα αυτά είναι στοιχεία που επηρεάζουν τη σταθερότητα της οικονομίας στον χώρο της ευρωζώνης.
ΧΡΗΜΑΤΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Τέλος, η σημερινή οικονομική αναταραχή μας θυμίζει την ανάγκη για ενίσχυση της χρηματο-οικονομικής σταθερότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πλαίσιο που έχουμε θέσει για χρηματο-οικονομικό έλεγχο θα πρέπει να συμβαδίσει με την ταχεία ενοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών και θα πρέπει κατά τρόπο επείγοντα να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες του κλάδου, οι οποίες οδήγησαν στην αναταραχή που βλέπουμε σήμερα.
Οι πρωτοβουλίες που αποτελούν μέρος του χάρτη που συμφωνήθηκε από τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομίας τον περασμένο Οκτώβριο - μεταξύ αυτών ήταν η βελτίωση του ρόλου των οίκων αξιολόγησης, η αναβάθμιση των κριτηρίων αξιολόγησης και η ύπαρξη περισσότερης διαφάνειας- σημειώνουν πρόοδο.
Αλλά η διασφάλιση ότι το εν λόγω εγχείρημα θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει να γίνει η βασική μας προτεραιότητα. Χάρη στη σταθερότητα που παρέχεται από την Οικονομική και Νομισματική Ένωση και τις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις που έγιναν με βάση τη Στρατηγική της Λισαβώνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταφέρει να ξεπεράσει μια σειρά από οικονομικές θύελλες που ξέσπασαν τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, σήμερα, οι οικονομίες μας αντιμετωπίζουν τη σκληρότερη δοκιμασία των τελευταίων δέκα ετών. Σε αυτό το κομβικό σημείο, τα καλύτερα εργαλεία που έχουμε για να αντεπεξέλθουμε στις τρέχουσες προκλήσεις είναι η συνετή μακροοικονομική πολιτική και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Ο Joaquin Αlmunia είναι επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων
(Από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 10/10/2008)