Την τελευταία 20ετία υπάρχουν πολλά παραδείγματα «διάσωσης» στον κόσμο των αγορών, ενώ τα τελευταία 30 χρόνια 117 συστημικές τραπεζικές κρίσεις έλαβαν χώρα, σαφώς περισσότερες από αυτές που φαντάζεται κανείς σήμερα. Με κοινό παρονομαστή την κατάρρευση των ακινήτων, τέσσερις τραπεζικές κρίσεις δείχνουν να έχουν αρκετά κοινά στοιχεία με τη σημερινή. Κατά τη Μεγάλη Υφεση, η οποία χτύπησε τις ΗΠΑ το 1929 και διάρκεσε ως το 1939, καθώς τα πάντα κατέρρεαν ο αριθμός των τραπεζών μειώθηκε κατά ένα τρίτο, ενώ η κρίση πήρε παγκόσμιες διαστάσεις. Μέσα σε έξι μήνες από την ανακοίνωση του σχεδίου διάσωσης του προέδρου Ρούζβελτ (άνοιξη του 1933) ο δείκτης S&Ρ 500 σημείωσε άνοδο 66%.
Κατά την κρίση αποταμίευσης και δανείων του 1986-1995 στις ΗΠΑ 500 όμιλοι αντιμετώπιζαν το φάσμα της χρεοκοπίας, καθώς στα τέλη της 10ετίας του ΄80 η «φούσκα» στα ακίνητα εξερράγη. Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις βοήθησαν στην ομαλοποίηση και το 1995, με το τέλος της κρίσης, οι μετοχές των τραπεζών σημείωσαν άνοδο 68%.
Το σπάσιμο της «φούσκας» στα ακίνητα είχε ως συνέπεια οι απώλειες στη Σουηδία να φθάσουν στο 12% του ΑΕΠ. Κυβερνητικές παρεμβάσεις τον Σεπτέμβριο του 1992 διάσωσαν το τραπεζικό σύστημα, οδηγώντας μέσα σε έξι μήνες τον σουηδικό τραπεζικό δείκτη σε κέρδη 109%.
Το σκάσιμο της «φούσκας» των μετοχών στην Ιαπωνία στο τέλος της δεκαετίας του ΄80 κατέληξε σε μια πραγματική συστημική κρίση το 1997. Απαιτήθηκαν πάνω από 15 χρόνια για να σταθεροποιηθεί το ιαπωνικό τραπεζικό σύστημα, με κόστος το οποίο έφθασε τελικά στο 20% του ΑΕΠ της χώρας. Οι θεσμικές ρυθμίσεις του Οκτωβρίου του 1998 οδήγησαν σε κέρδη 63% σε έξι μήνες τις ιαπωνικές τράπεζες.
Η διάσωση των ιαπωνικών και των σκανδιναβικών τραπεζών μοιάζουν περισσότερο με τη σημερινή κατάσταση. Και οι δύο ήταν συστημικές αποτυχίες που οδήγησαν σε διασώσεις με χορηγό το κράτος. Αν και η κρατική διάσωση σήμερα των Freddie και Fannie έδωσε μια πρώτη ανάσα, η πτώχευση της Lehman Βrothers ήλθε να υπενθυμίσει στις αγορές ότι δεν θα υπάρχει πάντα ένας «από μηχανής θεός» να βάλει τέλος στην κατρακύλα. Σε αυτή τη μεγαλύτερη αναδιαμόρφωση του χρηματοοικονομικού κλάδου από την εποχή της Μεγάλης Υφεσης, όταν το νέο τοπίο ξεκαθαρίσει- αφού βέβαια προηγουμένως προκαλέσει «πόνο», όπως είθισται να αποκαλούνται στην ορολογία των αγορών οι μεγάλες απώλειες- αυτό που αναμένεται να κυριαρχήσει είναι μια ριζική μεταβολή του συστήματος αποτίμησης κινδύνων, ενώ ένα νέο θεσμικό πλαίσιο αναμένεται να λειτουργήσει στη μετά κρίση εποχή των αγορών.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 16/09/2008)