Μετά την πρωτοφανή χρηματοπιστωτική κρίση της περασμένης εβδομάδας οι τιμές του αργού ανέκαμψαν στις διεθνείς αγορές αφού το πετρέλαιο αναδεικνύεται για μια ακόμη φορά ως σταθερή αξία. Μάλιστα την περασμένη Δευτέρα (22/9) έφθασε τα 120.98 δολάρια το βαρέλι σημειώνοντας ένα ξαφνικό ράλι με αύξηση κατά 20 σχεδόν δολάρια μέσα σε μια μόνο ημέρα. Την επόμενη ημέρα οι τιμές του αργού στο ΝΥΜΕΧ υποχώρησαν στα 105 δολάρια. Να θυμίσουμε ότι στα μέσα Ιουλίου οι διεθνείς τιμές είχαν φθάσει προς στιγμή στην τιμή ρεκόρ όλων των εποχών στα 147 δολάρια. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας αυτές πάλι εκυμαίνονταν γύρω στα 90 δολάρια και αύριο ενδεχομένως ν’ αγγίξουν τα 110 δολάρια το βαρέλι.
Οι ανωτέρω διακυμάνσεις των διεθνών τιμών είναι ενδεικτικές του τρόπου με τον οποίο κινείται η αγορά πετρελαίου στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων είτε πρόκειται για τα λεγόμενα προθεσμιακά συμβόλαια, δηλαδή τα γνωστά και ως «χάρτινα» βαρέλια, είτε πρόκειται για φορτία πραγματικού πετρελαίου τα οποία μεταπωλούνται τριάντα με σαράντα φορές μέσω χρηματιστηρίων έως ότου φθάσουν στον τελικό προορισμό τους, ως spot cargos. Μάλιστα σε όσο πιο υψηλά επίπεδα ανεβαίνει η τιμή του αργού τόσο αυξάνεται η μεταβλητότητα (volatility) των τιμών.
Είναι γεγονός ότι οι τιμές Platts βάσει των οποίων προμηθεύονται τα διυλιστήρια όλου του κόσμου το αργό πετρέλαιο, επηρεάζονται κατ’ ένα μεγάλο ποσοστό από τις διεθνείς τιμές στα χρηματιστήρια. Όμως δεν μεταβάλλονται τόσο γρήγορα με ξαφνικά πηδήματα ή βουτιές που χαρακτηρίζουν την πορεία των χρηματιστηριακών τιμών. Αυτή η παρατήρηση είναι σημαντική για να καταλάβουμε γιατί όταν μεταβάλλονται οι διεθνείς τιμές στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων δεν ακολουθούν την πορεία τους οι τιμές των διαφόρων προϊόντων που παράγουν τα διυλιστήρια.
Ένα μεγάλο μέρος της τιμής των προϊόντων αυτών εμπεριέχει το κόστος της πρώτης ύλης, δηλ. το αργό. Όχι όμως μόνο αυτό. Η τιμή διαμορφώνεται και από αρκετούς άλλους παράγοντες όπως το εργασιακό κόστος, το κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης, το κόστος λειτουργίας των εγκαταστάσεων διύλισης, το χρηματοοικονομικό κόστος κ.λ.π. Τέλος, τα διυλιστήρια όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως, προσθέτουν το ποσοστό κέρδους τους, το γνωστό περιθώριο (refining margin ) το οποίο και αυτό μεταβάλλεται ανάλογα με τις περιστάσεις και κυρίως με το επικρατούν τοπικό χρηματοοικονομικό περιβάλλον. Όλα αυτά εξηγούν γιατί οι τιμές εκ διυλιστηρίου, που με τη σειρά τους επηρεάζουν τις τιμές στην αντλία - αφού προστεθούν τα περιθώρια των εταιρειών και των πρατηριούχων - δεν ανεβοκατεβαίνουν με το παραμικρό και ακολουθούν μια ασύμμετρη σχέση με αυτές των διεθνών αγορών και ιδιαίτερα αυτές των «χάρτινων» βαρελιών , που συνήθως ανακοινώνουν τα ΜΜΕ.
Η κλασική ατάκα των περισσότερων δημοσιογράφων, ιδίως αυτών που εμφανίζονται στην τηλεόραση ότι «τα διυλιστήρια, οι εταιρείες και οι πρατηριούχοι (συλλήβδην) κερδοσκοπούν εις βάρος των καταναλωτών αφού δεν μειώνουν τις τιμές τους ανάλογα με τις διεθνείς τιμές», δηλαδή τα χρηματιστηριακά προθεσμιακά συμβόλαια αργού, στερείται ουσίας και σοβαρότητας και δυστυχώς επαναλαμβάνεται με θρησκευτική προσήλωση σε μια έκδηλη προσπάθεια των καναλιών να αυξήσουν την θεαματικότητα τους προσπαθώντας να μοιάσουν με τον Ρομπέν των Δασών, πουλώντας φθηνό λαϊκισμό στους τηλεθεατές τους.