δηλαδή η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων για τις ενεργειακές ανάγκες των οποίων θα χρησιµοποιούνταν... ο «παραδοσιακός» σταθµός ηλεκτροπαραγωγής, δηλαδή το ντίζελ. Σε τοπικό επίπεδο, όπως ήταν επόµενο, το πρόγραµµα καλλιέργησε µεγάλες προσδοκίες ότι θα µετατρεπόταν σε κινητήριο δύναµη για µια µεγάλης κλίµακας αλλαγή. Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που ένα τµήµα της κοινωνίας του νησιού δηλώνει απογοητευµένο.
Ο δήµαρχος του νησιού, Νίκος Κοµηνέας, είναι φανατικός υπέρµαχος του όλου εγχειρήµατος. Οπως εξηγεί, η προαναφερθείσα παραδοξότητα σύντοµα θα τερµατιστεί. «Το πρόγραµµα προχωράει πολύ καλά. Σήµερα βρισκόµαστε στο δεύτερο στάδιο, αυτό της κατασκευής ενός υβριδικού σταθµού για την παραγωγή ενέργειας. Η ∆ΕΗ Ανανεώσιµες θα δηµιουργήσει έναν φωτοβολταϊκό σταθµό 3 MW και το ρεύµα θα αποθηκεύεται σε µπαταρία 10,5 MW και θα πηγαίνει στην τοπική κατανάλωση. Στόχος είναι να καλύπτεται το 50% της αιχµής για την καλοκαιρινή ζήτηση. Σε δεύτερη φάση θα κατασκευαστεί και µια ανεµογεννήτρια που θα καλύψει επιπλέον 30%-40% της κατανάλωσης».
Οσον αφορά τη «διείσδυση» των ηλεκτρικών οχηµάτων στις τοπικές µετακινήσεις, σήµερα στο νησί κυκλοφορούν 125 νέα Ι.Χ. οχήµατα της VW (τα περισσότερα «µικρά», δηλαδή τα µοντέλα e-up και ID.3), τέσσερα λεωφορεία, οκτώ βαν και οκτώ σκούτερ. «Η αντικατάσταση οχηµάτων πηγαίνει φοβερά, εδώ και 2,5 χρόνια σχεδόν όλα τα νέα Ι.Χ. που αγοράζονται στο νησί είναι ηλεκτρικά, όπως και τα 2/3 των ενοικιαζόµενων. Είµαστε αισιόδοξοι και για τα επαγγελµατικά οχήµατα, έχει δοθεί ξεχωριστή επιδότηση από τις αρχές του χρόνου. Αν ο ρυθµός αντικατάστασης δεν είναι εντυπωσιακός, αυτό δεν οφείλεται στο ύψος της επιδότησης, αλλά στην οικονοµική κατάσταση του κόσµου. Χάρη στο πρόγραµµα, ένα αυτοκίνητο 35.000 ευρώ κοστίζει για τους Αστυπαλίτες µαζί µε την απόσυρση του παλαιού οχήµατος 15-16.000 ευρώ. Οµως προτεραιότητα του κόσµου δεν είναι να αγοράσει καινούργιο αυτοκίνητο, αλλά να διαθέσει τις οικονοµίες του για να φτιάξει το σπίτι και την επιχείρησή του. Μετά µια δεκαετία οικονοµικής κρίσης δεν µπορεί να περιµένεις κάτι διαφορετικό», λέει ο κ. Κοµηνέας.
Οσον αφορά τις υπηρεσίες µετακίνησης, το σύστηµα συγκοινωνίας Astybus, που λειτουργεί µε εφαρµογή για µετακινήσεις κατά παραγγελία, έχει σύµφωνα µε τον δήµο πραγµατοποιήσει 27.833 διαδροµές µέσα στο 2023. Η εφαρµογή έχει 2.876 χρήστες, ενώ τις 27 στάσεις του χρησιµοποιεί, εκτός από τους επισκέπτες, περίπου το 25% των κατοίκων. Γενικά η απήχησή του στο νησί είναι θετική.
Ο ΧΥΤΑ φλέγεται
Η σχέση των υποδοµών του νησιού και της προβολής του ως «πράσινου νησιού» αντιµετωπίζεται, πάντως, από τους ντόπιους µε χιουµοριστική διάθεση. «Ο ΧΥΤΑ είναι κορεσµένος, έπιασε πέρυσι φωτιά 2-3 φορές. Ανακύκλωση δεν γίνεται, η µόνη προσπάθεια αφορά τα πλαστικά µπουκάλια. Κατά τα άλλα, η Αστυπάλαια είναι πράσινο νησί», λέει ο Τάσος Κονταράτος. «Οσο για το πρόγραµµα ηλεκτροκίνησης, νοµίζω ότι έγινε πολύ κακό για το τίποτα. Κατ’ αρχάς, τα ηλεκτρικά οχήµατα φορτίζονται µε ενέργεια που παράγεται από τον υποσταθµό της ∆ΕΗ καίγοντας ντίζελ. Κατά δεύτερον, µας είχαν πει ότι στόχος είναι να αντικατασταθούν όλα τα οχήµατα στο νησί µε ηλεκτρικά, κάτι που δεν έχει γίνει, ίσως τα κίνητρα δεν ήταν αρκετά ισχυρά. Το πιο καλό από αυτά που συνέβησαν ήταν το ηλεκτρικό λεωφορείο (σ.σ. Astyβus, λειτουργεί µε εφαρµογή). Τα πράγµατα θα έπρεπε να είχαν γίνει µε άλλη σειρά, πρώτα η παραγωγή πράσινης ενέργειας και µετά τα υπόλοιπα».
«Πόσο ανόητο είναι να καις ντίζελ για να φορτίζεις ηλεκτρικά οχήµατα. Με δύο ανεµογεννήτριες θα µπορούσαν να είχαν καλύψει τις ανάγκες του νησιού», εκτιµά ο κ. Βολφ. «Εκνευρίζοµαι όταν ακούω να µιλούν για “έξυπνο” και “πράσινο” νησί. Ο ΧΥΤΑ είναι ένας εφιάλτης, πέρυσι έπιασε φωτιά και έπνιξε ο καπνός τη Χώρα. Η ανακύκλωση είναι ανύπαρκτη. Η αφαλάτωση στη Μαλτεζάνα δεν λειτουργεί επειδή δεν έχει συντηρηθεί. Θέλουµε προβολή και περισσότερους τουρίστες, αλλά ο τουρισµός χρειάζεται νερό το οποίο δεν έχουµε».
«Το πρόγραµµα της VW είναι σηµαντικό», αντιτείνει ο κ. Κυραννός. «∆όθηκαν σηµαντικά κίνητρα και ήρθαν πολλά ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο νησί. Για εµάς ως επαγγελµατίες, είναι πιο εύκολο να τα διαχειριστούµε, ενώ οι πελάτες που τα ενοικιάζουν µένουν ευχαριστηµένοι από την απόδοσή τους. Τα αυτοκίνητα είναι ποιοτικά, ενώ ταυτόχρονα µειώνεται και η ρύπανση από τις εξατµίσεις», λέει. Από τον στόλο των 40 οχηµάτων που διαθέτει προς ενοικίαση το καλοκαίρι, ήδη τα 9 είναι ηλεκτρικά.
Το νερό
Οσον αφορά τις ελλείψεις σε υποδοµές, ο κ. Κοµηνέας υποστηρίζει ότι το νησί βρίσκεται σε καλό δρόµο. «Εχουµε κάνει εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας του νερού της λιµνοδεξαµενής, ενώ ολοκληρώνουµε σύστηµα αυτόµατης χλωρίωσης ώστε να γίνει πόσιµο από τη βρύση. Το πιο σωστό είναι να γίνει ακόµα µια λιµνοδεξαµενή και µια αφαλάτωση για να καλύπτει τις ανάγκες της Χώρας στις περιόδους αιχµής. Επίσης η ΜΟ∆ εκπονεί για λογαριασµό µας µελέτη για την επανάχρηση του νερού του βιολογικού για άρδευση στο Λιβάδι. Για τα σκουπίδια, πλέον την ευθύνη έχει αναλάβει ο ΦΟ∆ΣΑ Νοτίου Αιγαίου και εκπονεί µελέτες για µονάδα επεξεργασίας απορριµµάτων και βιοαποβλήτων, νέο κύτταρο στον ΧΥΤΥ. Οσον αφορά την ανακύκλωση, σήµερα µαζεύουµε το µεγαλύτερο ποσοστό των πλαστικών µπουκαλιών και του γυαλιού και τα στέλνουµε δωρεάν –χάρη στη στήριξη της Blue Star Ferries– στο Κ∆ΑΥ Ασπροπύργου στην Αθήνα».
«Αν θέλουµε να γίνουµε πραγµατικά πράσινο νησί, πρέπει να επενδύσουµε στη διατήρηση και την προσέλκυση ποιοτικού τουρισµού», εκτιµά ο κ. Τάσος Κονταράτος. «Να εκµεταλλευτούµε τα µονοπάτια µας, να δηµιουργήσουµε αναρριχητικά πεδία, να προβάλλουµε τον αρχαιολογικό µας πλούτο, να δουλέψουµε για την επέκταση της τουριστικής περιόδου, να στηρίξουµε τον πρωτογενή τοµέα για να µην εγκαταλειφθεί. Θέλουµε µια σοβαρή µελέτη φέρουσας ικανότητας, που να υποδεικνύει πόσο κόσµο µπορεί να σηκώσει ο τόπος µας χωρίς να χαλάσει την ταυτότητά του».
«Θέλουµε µια σοβαρή µελέτη φέρουσας ικανότητας, που να υποδεικνύει πόσο κόσµο µπορεί να σηκώσει ο τόπος µας χωρίς να χαλάσει την ταυτότητά του», λέει ο καθηγητής Τάσος Κονταράτος.
Από την Καθημερινή