καλωδίου (Great Sea Interconnector) που θα συνδέσει το Ισραήλ και την Κύπρο με την Ελλάδα -και κατ’ επέκταση το ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας – στους Κύπριους καταναλωτές.
Αυτό δείχνουν οι δηλώσεις του στο ΡΙΚ με τις οποίες φάνηκε να διαφοροποιείται από το σκεπτικό των μελών της ΡΑΕΚ και να υιοθετεί την άποψη του ΑΔΜΗΕ ότι η τελική επιβάρυνση για τους καταναλωτές στο νησί θα είναι αμελητέα, σε σύγκριση με τα οφέλη που θα προσποριστούν από το έργο. Έφθασε ακόμη σε σημείο να καλέσει τον κυπριακό ρυθμιστή να αλλάξει την απόφασή του για το θέμα προκειμένου να μην διακυβευθεί η βιωσιμότητα του project της διασύνδεσης.
Είπε μεταξύ άλλων: «Μπορούμε να εστιάσουμε στον Κύπριο καταναλωτή, αλλά υπάρχουν και γεωπολιτικά οφέλη, η σύνδεση της χώρας με ένα μεγαλύτερο δίκτυο ηλεκτρισμού, η ασφάλεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας κλπ. Αυτά τα φιλόδοξα έργα, όπως ο GSI, έχουν τα ρίσκα τους. Αυτά τα ρίσκα πρέπει να τα διαχειριστείς με κάποιο τρόπο. Η ΕΕ κρίνει ότι θα πρέπει να συνδεθούμε με την υπόλοιπη Ευρώπη και γι αυτό το έχει χρηματοδοτήσει.»
Ο κ. Παπαναστασίου έγινε ακόμη περισσότερο σαφής: «Εάν σήμερα είναι 33σεντ /KWh το κόστος για τον καταναλωτή, μιλούμε για να γίνει 33,006 σεντ, οπότε καταλαβαίνετε πως το επιπλέον κόστος είναι πολύ-πολύ μικρό. Στα 210 εκατ. θα φτάσει το κόστος για τα επόμενα 5 χρόνια. Δεν είναι ένα μεγάλο ποσό, φανταστείτε πως οι ρύποι που πληρώνουμε αυτή τη στιγμή είναι 300 εκατ. το χρόνο.»
Ο Κύπριος υπουργός πρόσθεσε: «Εμείς σαν Πολιτεία θα θέλαμε τα κόστη στον κύπριο καταναλωτή να ξεκινήσουν όταν λειτουργήσει το έργο και ο καταναλωτής θα βλέπει ταυτόχρονα τα οφέλη του. Όμως αυτό μπορεί να μην μπορεί να εφαρμοστεί καθώς καθιστά το έργο μη βιώσιμο. Οπότε η απόφαση είναι μεταξύ του να μην έχεις έργο ή να επιβαρύνεις τον Κύπριο καταναλωτή με ένα ποσό που είναι μηδαμινό» για να καταλήξει, λέγοντας πως: «πιστεύω πως ένας Ρυθμιστής θα πρέπει να λειτουργεί για το καλώς νοούμενο συμφέρον του καταναλωτή. Θα πρέπει να βλέπει το όφελος αλλά και το κόστος. Άρα η ΡΑΕΚ θα πρέπει να λάβει υπόψη το όφελος για τον Κύπριο καταναλωτή μακροπρόθεσμα, έστω κι αν επιβαρυνθεί για λίγα χρόνια τώρα. Αυτό που ζητάει ο ΑΔΜΗΕ έχει εφαρμοστεί σε όλες τις αντίστοιχες διεθνείς διασυνδέσεις. Οι καταναλωτές στις άλλες διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις έχουν συνεισφέρει σε αυτά τα έργα, πριν το έργο υλοποιηθεί.»
Κι ενώ είναι προφανής και εμφανής η απόπειρα του κ. Παπαναστασίου να ρίξει τους τόνους της αντιπαράθεσης με την Αθήνα, εν τούτοις και στην πραγματικότητα, η όλη στάση των κυπριακών αρχών στα θέματα της ενεργειακής συνεργασίας τους με την ελληνική πλευρά δεν αποπνέει εμπιστοσύνη στις προθέσεις της ηγεσίας του νησιού.
Δεν αναφερόμαστε μόνο στην παρούσα διακυβέρνηση Χριστοδουλίδη, ούτε στην τακτική των τελευταίων μηνών που ακολουθεί η Λευκωσία, με το να θέτει διαρκώς προσκόμματα και νέες απαιτήσεις αναφορικά με την έγκριση του Great Sea Interconnector.
Η «δυσανεξία» της κυπριακής ηγεσίας στην ενεργό συμμετοχή της ελληνικής πλευράς στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης του νησιού υφίσταται ήδη από την περίοδο του πάλαι ποτέ EuroAsia Interconnector και την απόπειρα της τότε διοίκησής του να χειραγωγήσει ακόμη και τη διασύνδεση της Κρήτης με την Αθήνα.
Τουτέστιν η διαμάχη διαρκεί πάνω από 6 χρόνια γεγονός που εγείρει δύο ερωτήματα: Μήπως τελικά υπάρχει στην Κύπρο κάποια ομάδα συμφερόντων που δεν επιθυμεί την ανάμειξη της Αθήνας στα ενεργειακά πράγματα της Λευκωσίας, ή μήπως οι αποφάσεις που λαμβάνονται στο νησί έχουν ιδεολογικό πρόσημο, με ό,τι κι αυτό συνεπάγεται;
Διότι δεν μπορεί να εξηγηθεί, για να μείνουμε στο παρόν, το γιατί τέθηκε ζήτημα για την εκπόνηση νέας μελέτης κόστους - οφέλους από τον ΑΔΜΗΕ ώστε να μπορέσει να αποφασίσει η κυπριακή πλευρά αν θα δεήσει να συμμετέχει στον GSI ως μέτοχος στο έργο, ή γιατί έκανε στροφή 180 μοιρών από την αρχική δέσμευση για τα 100 εκατ. ευρώ με τα οποία θα συμμετείχε στη χρηματοδότηση του έργου, και ασφαλώς το γιατί η ΡΑΕΚ επέλεξε τη συγκεκριμένη απόφαση.
Σημειώνουμε ότι ο κυπριακός Ρυθμιστής απέρριψε επί της ουσίας, τα πιο σημαντικά από αιτήματα του φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης, (ΑΔΜΗΕ) προεξάρχοντος του αιτήματος για χρηματοδότηση ενός τμήματος της κατασκευής του έργου από 1/1/2025, μέσα από τους λογαριασμούς της ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών.
Αλλά και ο ίδιος ο κ. Παπαναστασίου ο οποίος όπως προαναφέρθηκε, θέλησε να αποστασιοποιηθεί από την επίμαχη απόφαση, όταν κλήθηκε να απαντήσει από τον δημοσιογράφο του ΡΙΚ στο ερώτημα γιατί η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη κωλυσιεργεί και δεν παίρνει την απόφαση να συμμετέχει επενδυτικά στο έργο απάντησε δια της τεθλασμένης, λέγοντας πως η τελική απόφαση θα ληφθεί μόνο αφού παραληφθεί, εξεταστεί και αξιολογηθεί η νέα μελέτη κόστους-οφέλους που έχει ζητηθεί από τον ελληνικό Διαχειριστή.
Ο ΑΔΜΗΕ δεν πρόκειται να αφήσει στην τύχη της την υπόθεση και ετοιμάζεται να εφεσιβάλει την απόφαση της ΡΑΕΚ, έχοντας στη διάθεσή του τα στοιχεία εκείνα που θα αποδεικνύουν, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι αν απωλεσθούν τα έσοδα από το τέλος που θα κληθούν να καταβάλουν οι καταναλωτές από τον Ιανουάριο του επόμενου έτους, το έργο δεν θα είναι βιώσιμο.
Από την πλευρά του, ο κυπριακός Ρυθμιστής εμμένει στην άποψη ότι το άρθρο 3, παράγραφος 6 του κανονιστικού πλαισίου που διέπει το έργο και ισχύει από το 2023, δεν της επιβάλλει να εγκρίνει την έναρξη καταβολής τέλους από τους καταναλωτές στο στάδιο της κατασκευής του έργου.
Η "εναλλακική λύση" - Τα σχέδια για τον τερματικό στο Βασιλικό
Την ώρα που κορυφώνεται το «δράμα» στην υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα, η ηγεσία του κυπριακού υπουργείου Ενέργειας και Βιομηχανίας προτεραιοποιεί και εντείνει τις προσπάθειες για την ολοκλήρωση της κατασκευής του τερματικού σταθμού εισαγωγής LNG.
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε χθες ο κ. Παπαναστασίου σε χαιρετισμό του στην Ετήσια Γενική και Εκλογική Συνέλευση του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΣΑΗ) στην Λευκωσία, «ο ενεργειακός τομέας στην Κύπρο παρουσιάζει πολλές προκλήσεις, με κυριότερες την απομόνωση και το πολύ υψηλό κόστος» για να σημειώσει ότι «ως Κυβέρνηση διαπιστώσαμε από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων μας την ανάγκη για επίσπευση του μετασχηματισμού του τομέα της ενέργειας».
«Μία από τις άμεσες προτεραιότητές μας τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, είναι και η ευόδωση των προσπαθειών που καταβάλλουμε για ολοκλήρωση του τερματικού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό», είπε ο κ. Παπαναστασίου ο οποίος υποστήριξε πως με αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά ηλεκτρισμού, θα μετριαστούν οι εκπομπές CO2 και θα μειωθούν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές.
Όπως μεταδίδει το ΚΥΠΕ ο υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι συζητούνται με ΔΕΦΑ και ΡΑΕΚ εναλλακτικές λύσεις για την ταχύτερη διασύνδεση με το δίκτυο φυσικού αερίου των ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρισμού στο νησί.