Η πρωτόγνωρη μεταπολεμικά χρηματοπιστωτική κρίση που βιώνει η παγκόσμια οικονομία προφανώς δεν είναι δυνατό να αντιμετωπίζεται σαν κάτι που δεν μας αφορά άμεσα. Είναι πολυεπίπεδη, παραπέμπει σε ύφεση ή σε δραματική συρρίκνωση των ρυθμών ανάπτυξης και έχει παρενέργειες παντού. Μπορεί να μείνει έξω από τον χορό ο ενεργειακός τομέας;
Η ερώτηση είναι ρητορική, ασφαλώς, και η απάντηση εκ των προτέρων γνωστή. Θα δούμε πολλά πράγματα να αλλάζουν, είτε ως status είτε και ως σχεδιασμοί. Για παράδειγμα, η επενδυτική έξαρση στον χώρο των ερευνών πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν μπορεί να διατηρηθεί στα επίπεδα που ήταν με τον μαύρο χρυσό στα 140 δολάρια το βαρέλι.
Αλλά και τα μεγαλεπήβολα και μέχρι πρότινος αφειδώς εξαγγελλόμενα σχέδια για την δημιουργία νέων αγωγών δεν μπορεί να προχωρήσουν χωρίς προσαρμογές στις συνθήκες που θέλουν και την χρηματοδότηση πιο σφικτή αλλά και, σε ένα βαθμό, και την ενεργειακή κατανάλωση επηρεασμένη από τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στις οικονομίες.
Όσο κι αν δείχνουν πρόθυμοι οι ενεργειακοί γίγαντες της Ανατολής να κατακλύσουν την Ευρώπη με αέριο και πετρέλαιο, άλλο τόσο είναι βέβαιο ότι μετρούν τα βήματά τους προσεκτικά. Αντιλαμβάνονται ότι δεν θα μπορούν να επιτύχουν τις τιμές πώλησης και μεταφοράς που αρχικά σχεδίαζαν αλλά και ότι το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ενδεχομένως δεν θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει όλα τα σχέδια, όσο πολλά υποσχόμενα κι αν μοιάζουν ακόμη.
Ο μικρόκοσμος της Ελλάδος, και δη η ουσιαστικά εν εμβρυακή καταστάσει ενεργειακή της αγορά, προφανώς θα υποστεί και αυτός τις συνέπειες της νέας πραγματικότητας. Πιστεύει κανείς στα σοβαρά ότι η ΔΕΗ, στην σημερινή κατάσταση με τις αυξανόμενες ζημιές, τις διαδοχικές υποβαθμίσεις και την καταρρέουσα στα 2,3 δισεκατομμύρια κεφαλαιοποίησή της, μπορεί να φέρει σε πέρας μέσα σε μια 6ετία επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ;
Αλλά και ο ιδιωτικός τομέας με σχέδια που συνολικά μετρώνται σε κάποια δισεκατομμύρια ευρώ στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο, λιθάνθρακα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορεί να είναι σίγουρος ότι, όσο κι αν υπάρχουν στα σχήματα που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά ισχυροί και ηχηροί εταίροι, θα μπορέσει αν προχωρήσει απρόσκοπτα τις επενδύσεις;
Έχουμε να κάνουμε με ακόμη μία ρητορική ερώτηση, νομίζω. Όπως ρητορική θα είναι και η ερώτηση «μήπως ήρθε η ώρα οι επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή να γίνουν από κοινού ανάμεσα στην ΔΕΗ και στους ιδιώτες;»