Η Γερμανία δεν είναι τυχαίως η ηγέτιδα δύναμη της Ευρώπης και η πρωθυπουργός της κ. Αγκελα Μέρκελ δικαίως θεωρείται μια δυναμική πολιτικός που με υπευθυνότητα κυβερνά τη χώρα της, αλλά και με σύνεση καθοδηγεί την πορεία της Ευρώπης. Ιδιαίτερα η γερμανική οικονομία που επηρεάζεται αρνητικά τώρα από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, παραμένει η πιο υγιής (το Δημόσιο είναι πλεονασματικό) και η πιο ανταγωνιστική στην Ευρώπη και η πρώτη διεθνώς στις εξαγωγές. Ολα αυτά έχουν επιτευχθεί σε μια χώρα που διατηρεί ανέπαφο σχεδόν το μοντέλο του κοινωνικού κράτους γιατί η κ. Μέρκελ ηγείται ενός συνασπισμού των δύο μεγάλων κομμάτων της Γερμανίας και γιατί τα συνδικάτα έδειξαν υπευθυνότητα και συναίνεσαν σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.
Στο πιο κρίσιμο πρόβλημα της παρούσης συγκυρίας που είναι η ραγδαία επέκταση της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ευρώπη με πρώτα κρούσματα πτωχεύσεις τραπεζών και κλίμα αβεβαιότητας και αναταραχής στους καταθέτες, η κ. Μέρκελ ήταν αυτή που έδωσε τη σωστή λύση, που ίσως αποτελέσει πρότυπο και για τη χώρα μας. Την Παρασκευή το απόγευμα στη σύσκεψη των τεσσάρων ισχυρών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία) που είχε συγκαλέσει ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί με αντικείμενο την επεξεργασία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου παρόμοιου με το αμερικανικό του κ. Πόλσον για τη στήριξη των κλονιζομένων τραπεζών, η κ. Μέρκελ ήταν αυτή που αντιστάθηκε και επέβαλε τελικά στην Ευρώπη τη γραμμή της, σύμφωνα με την οποία «κάθε χώρα θα πρέπει να αναλάβει από μόνη της να στηρίξει την τράπεζα που αντιμετωπίζει οικονομικό πρόβλημα».
Η γραμμή αυτή είναι η πλέον αποτελεσματική γιατί: Πρώτον, όντως κάθε χώρα γνωρίζει πολύ καλύτερα τα του οίκου της, δηλαδή μπορεί να εκτιμήσει αν χρειάζεται να διασωθεί μια τράπεζά της ή όχι, και δεύτερον, είναι η αρμόδια να επιβάλει τις κυρώσεις στα διευθυντικά στελέχη που την έριξαν έξω. «Οι πολιτικοί πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί στη δύσκολη αυτή κατάσταση, αλλά και αυτοί που προκάλεσαν τη ζημιά πρέπει να συνεισφέρουν στη λύση», δήλωσε, μετά τη διάσκεψη του Παρισιού, η κ. Μέρκελ. Αντίθετα, αν είχε περάσει το γαλλοολλανδικής έμπνευσης Πανευρωπαϊκό Ταμείο με κεφάλαια το 3% του κοινοτικού ΑΕΠ, δηλαδή 3 δισ. ευρώ, υπήρχε ο κίνδυνος να καλύπτονται με χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων και τράπεζες που δεν άξιζαν να σωθούν, ενώ θα δινόταν ένα σήμα ξεγνοιασιάς στην αγορά, αφού ο Ευρωπαίος θείος Σαμ θα ευλογούσε δικαίους και αδίκους.
Αλλωστε, τα προηγούμενα ευρωπαϊκά κρούσματα ναυαγίου τραπεζών, όπως της Northern Rock στη Βρετανία και κυρίως της Fortis στο Βέλγιο, που αντιμετωπίστηκαν κυριολεκτικά μέσα σε μια μέρα από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις απέδειξαν την αποτελεσματικότητα του κρατικού ελέγχου. Και να σημειωθεί ότι η κ. Μέρκελ πρότεινε την αρχή της ευθύνης των εθνικών κυβερνήσεων παρότι ήδη αντιμετωπίζει στη χώρα της οξύ πρόβλημα με την απειλούμενη κατάρρευση της δεύτερης μεγαλύτερης στεγαστικής τράπεζας, της HYPO Real Estate.
Τι σημαίνουν οι εξελίξεις αυτές για τη χώρα μας; Πρώτον, ότι δεν πρέπει η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος να περιμένουν απέξω βοήθεια ή να νομίζουν ότι θα μας σώσουν οι Βρυξέλλες. Αυτές είναι που πρέπει να επαγρυπνούν για την καλή υγεία του τραπεζικού μας συστήματος και αυτές θα είναι που θα σπεύσουν στην απευκταία περίπτωση που μια μικρή τράπεζα θα έχει πρόβλημα ρευστότητος, να την καλύψουν είτε με τη συμμετοχή του κράτους είτε το πιθανότερο, διευκολύνοντας μια από τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες (Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς) να την αγοράσει.
Δεύτερον, ότι παραμένει η ευθύνη του κράτους (πολιτική φυσικά αλλά με τεράστια ψυχολογική σημασία) να καθησυχάζει τις αγορές, να καταπολεμά τον πανικό και να δημιουργεί αίσθημα σιγουριάς για τους καταθέτες. Οταν την προηγούμενη εβδομάδα ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Μπράιαν Κάουεν δήλωσε ότι η κυβέρνησή του εγγυάται για μια διετία το σύνολο των καταθέσεων των ιδιωτών στις 6 τράπεζες της χώρας του, προκάλεσε την οργή του κ. Γκόρντον Μπράουν αλλά και τα ερωτήματα των Βρυξελλών. Την Κυριακή, όμως, την ίδια δήλωση έκανε και η κ. Αγκελα Μέρκελ και ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας κ. Στάινμπρουκ ανακοίνωσε συγκεκριμένα ότι «οι Γερμανοί δεν θα χάσουν ούτε ένα ευρώ από τις καταθέσεις τους λόγω της κρίσης». Εμείς είχαμε προηγηθεί βέβαια με δηλώσεις του κ. Κώστα Καραμανλή και του κ. Γιώργου Αλογοσκούφη, αλλά τώρα θα ακολουθήσουν και όλοι στην Ευρώπη μια και η ανησυχία των καταθετών είναι έντονη.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΕΜΕΡΙΝΗ, 07/10/2008)