Τα πράγματα δεν πάνε καλά στον κόσμο, καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση οδηγεί σε μια αποκλιμάκωση του παγκόσμιου ρυθμού ανάπτυξης, με τους πρόδρομους δείκτες να υποδεικνύουν περαιτέρω υποχώρηση της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής. Η ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να είναι συνολικά οριακή λένε οι οικονομολόγοι, οι οποίοι βλέπουν σχεδόν μηδενική αύξηση του ΑΕΠ στις ΗΠΑ, οριακά θετική στην Ιαπωνία και ακόμη και οριακά αρνητική στην ευρωζώνη, ενώ οι δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στην αγορά χρήματος λόγω της ανόδου των διατραπεζικών επιτοκίων σε ιστορικά υψηλά δημιουργούν ανησυχίες για το εύρος της μετακύλισης των προβλημάτων στην πραγματική οικονομία.
Οι δείκτες μεταποίησης παγκοσμίως καταγράφουν σημαντική υποχώρηση, προϊδεάζοντας για επιβράδυνση του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ οι μετοχικές αγορές αποτυπώνουν αυτό το ενδεχόμενο διότι εκτός από την πτώση των χρηματοπιστωτικών εταιρειών επιταχύνεται πλέον και η πτώση στον κλάδο βιομηχανίας και καταναλωτικών αγαθών. Στις αγορές κοινός τόπος είναι ότι δεν υπάρχει σήμερα αυτό που αποκαλείται «ορατότητα» (visibility), ενώ η μετοχική μεταβλητότητα βρέθηκε σε ιστορικά υψηλά και η αποστροφή κινδύνου και η δυσπιστία μετακυλίεται τώρα και στα hedge funds (αντισταθμιστικά ταμεία) τα οποία εν όψει του τέλους έτους και μαζικών εκροών εντείνουν την πτωτική πορεία των αγορών, συνεχίζοντας τη βίαιη απομόχλευση σε όλα τα περιφερειακά ενεργητικά (assets). Πιο πρόσφατο θύμα είναι και οι αναδυόμενες αγορές, οι οποίες έχουν εισέλθει σε κύκλο ελεύθερης πτώσης ειδικά τώρα που οι τιμές των εμπορευμάτων και των ναύλων μεταφοράς έχουν υποχωρήσει δραματικά, ενώ μοναδικοί κερδισμένοι της περιόδου αναδεικνύονται τα κρατικά ομόλογα και το δολάριο.
Σε αυτό το πλαίσιο και καθώς οι εξελίξεις δείχνουν πρωτόγνωρες, η Εurobank Αsset Μanagement, επιτυχημένα νομίζω, ανέφερε ότι μάλλον πλέουμε σε «αχαρτογράφητες» περιοχές. Το τραπεζικό σύστημα διεθνώς εξάλλου προβλέπεται ότι θα μειωθεί κατά 5 τρισ. δολάρια και αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν αποτραπεί η δημιουργία ενός φαύλου κύκλου στην οικονομία, η συρρίκνωση του τραπεζικού κλάδου οδηγεί από μόνη της σε μια ισχνή ανάπτυξη τουλάχιστον ως το 2010. Και ενώ συμβαίνουν αυτά και φθάσαμε να συζητάμε για τη διασφάλιση των καταθέσεων- λες και αν πτωχεύσουν η Εθνική, η Αlpha Βank, η Εurobank, η Πειραιώς κτλ. θα μείνει τίποτε όρθιο σε αυτή τη χώρα-, το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2009 προβλέπει ανάπτυξη στο 3% για την Ελλάδα. Επειδή όμως η ανάπτυξη στην ευρωζώνη αναμένεται από-0,2% ως 0,4% το 2009 οι οικονομολόγοι λένε ότι ίσως θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι αν τελικά πετύχουμε το μισό...
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 07/10/2008)