Το στρατηγικό πλεονέκτημα του Μεξικού είναι η εύκολη πρόσβαση στις τεράστιες αγορές των ΗΠΑ και του Καναδά. «Οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στη Λατινική Αμερική είναι πολύ πιο σημαντικές από ό,τι αυτές στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία και τον ασιατικό χώρο μαζί» λέει στη Ν ο Γκοτιέ Μινιό, απερχόμενος πρέσβης της ΕΕ στην Πόλη του Μεξικού.
Είναι 6 φορές μεγαλύτερη σε επιφάνεια από ό,τι η Γερμανία, ή 4 φορές μεγαλύτερη από ότι η Γαλλία. Υπολογίζεται ότι το 2050 ο αριθμός των κατοίκων της θα προσεγγίσει τα 148 εκ. Μια αγοραστική δύναμη που συνεχώς μεγαλώνει. Είναι η 10η από πλευράς αριθμού κατοίκων χώρα στον κόσμο. Έχει τα μακρύτερα σύνορα με τις ΗΠΑ, συνολικά 3.300 χιλιόμετρα, και 10.000 χιλιόμετρα ακτών από τον Ατλαντικό και την Καραϊβική ανατολικά, και τον Ειρηνικό δυτικά. Αυτές είναι μερικές παράμετροι που αναδεικνύουν το στρατηγικής σημασίας επενδυτικό προφίλ του Μεξικού για την ΕΕ.
«Πύλη» προς τις ΗΠΑ και Καναδά
«Σήμερα το Μεξικό είναι μια αναδυόμενη χώρα με πολύ δυναμική οικονομία, αρκετά νεανικό πληθυσμό και, ως εκ τούτου, μια χώρα με αυξανόμενη κατανάλωση» συνοψίζει ο Γκοτιέ Μινιό, απερχόμενος πρέσβης της ΕΕ στην Πόλη του Μεξικού, τον οποίο συναντήσαμε στο γραφείο του στην αντιπροσωπεία. «Ταυτόχρονα, είναι μια χώρα στο επίκεντρο των σημερινών δικτύων παγκοσμιοποίησης και μια εξαιρετικά σημαντική βάση για εξαγωγές στην αγορά της βόρειας Αμερικής».
Ο πρέσβης Μινιό βρίσκεται σε αυτό το πόστο από τον Απρίλιο του 2021 και γνωρίζει καλά τη Λατινική Αμερική από προηγούμενη θητεία του σε άλλες χώρες της ηπείρου. «Για την Ευρώπη δεν είναι απλά μια εξαγωγική βάση, αλλά μια σημαντική επενδυτική βάση, ιδίως για την εξυπηρέτηση της βορειοαμερικανικής αγοράς».
Με άλλα λόγια το Μεξικό είναι πύλη της ΕΕ προς τις ΗΠΑ και τον Καναδά, όπως διαμορφώθηκε με τη Συνθήκη Μεξικού, ΗΠΑ και Καναδά (USMCA), επικαιροποίηση της γνωστής NAFTA, του μεγαλύτερου φιλελευθεροποιημένου εμπορικού χώρου στον κόσμο μετά τον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο, με έναν πληθυσμό πάνω από 510 εκ. κάτοικους. Η Συνθήκη υπεγράφη το 2018 επί προεδρίας Τραμπ.
Οι βασικές αλλαγές σε σχέση με τη λεγόμενη NAFTA 1 αφορούν σε αυξημένους περιβαλλοντικούς και εργασιακούς κανόνες, μεγαλύτερα κίνητρα για την παραγωγή αυτοκινήτων στις ΗΠΑ με ποσοστώσεις για την καναδική και μεξικανική παραγωγή αυτοκινήτων, μεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων του Καναδά και αυξημένο αφορολόγητο όριο για τους Καναδούς που αγοράζουν αμερικανικά προϊόντα μέσω διαδικτύου.
Η μεξικανική οικονομία είναι, σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι παλαιότερα, ενσωματωμένη με την αμερικανική και καναδική, κι αυτό αποτελεί και το στρατηγικό πλεονέκτημα της συγκεκριμένης χώρας σε σχέση με άλλες της Λατινικής Αμερικής. «Είμαστε ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής στο Μεξικό μετά τις ΗΠΑ σε πολλούς τομείς, όπως στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας ειδικότερα, οι εμπορικές ροές επίσης αυξάνονται και έφθασαν πέρυσι σε ύψη ρεκόρ» θυμίζει ο Μινιό.
«Πλησιάζουμε σταδιακά τα 100 δισ. ευρώ στο διμερές εμπόριο, δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί, αλλά οδεύουμε προς αυτό το ποσό». Από το 2001 έως το 2017, η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ. Αλλά ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών έχει ανατρέψει τα δεδομένα. Το 2023 τη θέση της πήρε το Μεξικό. Υπολογίζεται ότι αν στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ, οι εμπορικές συναλλαγές με το Πεκίνο θα μειωθούν κατά 200 δισ. δολάρια την ερχόμενη δεκαετία, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Consulting Group από τη Βοστόνη. Επενδυτικό και εμπορικό πεδίο δόξης λαμπρό λοιπόν για εντατικοποίηση των επενδύσεων από την ΕΕ;
Η μαγική λέξη «nearshoring» και τα εμπόδια
«Είναι το πιο κατάλληλο timing”, μας διαβεβαιώνει και ο Κάρλος Καμπέρα, συντονιστής για τον οικονομικό και διεθνή διάλογο στο παράρτημα της Πόλης του Μεξικού του γερμανικού Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ, που πρόσκειται στο Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα SPD.
«Εκτός του ότι το Μεξικό έχει μακρά παράδοση στις διεθνείς επενδύσεις και η νέα εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ και τον Καναδά του παρέχει μεγαλύτερη και ασφαλέστερη πρόσβαση στις χώρες αυτές, διαθέτει ένα καλό επίπεδο ανθρώπινου φτηνού δυναμικού. Αλλά και από γεωπολιτική άποψη βλέπουμε μεταβολή. Η παγκοσμιοποίηση επιβραδύνεται και κινούμαστε περισσότερο προς τις περιφερειακές αγορές. Αν κοιτάξετε την αγορά της βόρειας Αμερικής, το Μεξικό είναι βασικός παίκτης σε αυτό το πλαίσιο. Το εργατικό κόστος είναι χαμηλότερο από ότι στην ΕΕ, τις ΗΠΑ και τον Καναδά, οπότε νομίζω ότι συνολικά οι συνθήκες είναι ενδιαφέρουσες. Βλέπουμε τώρα ότι οι ΗΠΑ, και επίσης η ΕΕ, προσπαθούν να φέρουν πιο κοντά τις αλυσίδες παραγωγής ιδίως σε στρατηγικούς τομείς. Θέλουν να φύγουν από την εξάρτηση από την Κίνα, αλλά και άλλες ασιατικές χώρες».
Η πανδημία έδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο τη σημασία του nearshoring, δηλαδή την μετατόπιση της εφοδιαστικής αλυσίδας όσο γίνεται πιο κοντά στους εμπορικούς εταίρους, έτσι ώστε το εμπόριο να μην επηρεάζεται από τυχαία γεγονότα, πολέμους, όπως αυτός στην Ουκρανία, ή πολιτικές ανακατατάξεις.
«Εμείς ως ΕΕ έχουμε κάνει το nearshoring πράξη από πολύ καιρό» διευκρινίζει ο πρέσβης Γκοτιέ Μινιό, «οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν επενδύσει εδώ για να έρθουν πιο κοντά στην αγορά της βόρειας Αμερικής. Αλλά και οι συνθήκες πρέπει να είναι κατάλληλες για να επωφεληθεί το Μεξικό από αυτή την τάση. Εδώ υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν».
Ο γάλλος διπλωμάτης αναφέρει πρωτίστως το πρόβλημα ασφάλειας σε περιοχές κυρίως του βορρά, έδρα μεγάλων ξένων βιομηχανιών, που «ωστόσο ξέρουν παρόλα αυτά να το διαχειρίζονται», όπως διευκρινίζει.
Αναφέρει επίσης την ανάγκη μεγαλύτερων επενδύσεων στις υποδομές της χώρας, τη λειψυδρία κυρίως στις βιομηχανικές ζώνες, τα εξειδικευμένα εργατικά χέρια από τη δεξαμενή των μεταναστών, την δικαστική ασφάλεια, αλλά πρωτίστως την ενέργεια, «όχι μόνο σταθερή, φθηνή ενέργεια, αλλά και καθαρή, ανανεώσιμη ενέργεια, διότι οι περισσότερες από τις μεγάλες εταιρείες μας επιδιώκουν να καταστήσουν τον ενεργειακό εφοδιασμό τους πιο οικολογικό, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει επαρκής προσφορά αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Το Μεξικό διαθέτει μεγάλες δυνατότητες στον τομέα αυτό, αλλά δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί επαρκώς. Ελπίζουμε ότι με τη νέα κυβέρνηση Σεϊνμπάουμ θα μπορέσουμε να επανεκκινήσουμε τη συνεργασία μας και τη σύμπραξη με τις εταιρείες μας στον τομέα αυτό».
Ελληνικό επιχειρείν στο Μεξικό
Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΕ περιμένει και την τελική υπογραφή με τη νέα κυβέρνηση της αναθεωρημένης συμφωνίας του 2020 με το Μεξικό. «Υπάρχουν ακόμη ορισμένοι τομείς που πρέπει να απελευθερωθούν, ιδίως στον γεωργικό τομέα, και αυτός είναι ο στόχος της αναθεώρησης αυτής της συνολικής συμφωνίας που θέλουμε να ολοκληρώσουμε με το Μεξικό, σε εκκρεμότητα εδώ και αρκετά χρόνια. Υπάρχει επίσης χαλάρωση των κανόνων προέλευσης, την οποία αναμένει με ανυπομονησία ιδίως η αυτοκινητοβιομηχανία. Αλλά κατά τα άλλα, δεν υπάρχουν πλέον δασμοί μεταξύ του Μεξικού και της ΕΕ».
Η Ελλάδα δεν έχει αυτοκινητοβιομηχανία αλλά άλλους εμπορικούς κλάδους με πολλές ευκαιρίες στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, και ειδικά στο Μεξικό. Πριν λίγο καιρό το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με το Επιχειρηματικό Συμβούλιο Λατινικής Αμερικής οργάνωσε ενημερωτικές ημερίδες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ενόψει επιχειρηματικής αποστολής τον Νοέμβριο σε τέσσερις χώρες της Λατινικής Αμερικής, Βραζιλία, Αργεντινή, Μεξικό και Κολομβία.
Ο γενικός διευθυντής και μέλος του Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Δρ. Αθανάσιος Κελέμης, έδωσε έμφαση στη σημασία της εξωστρέφειας σε μεγάλες αναπτυσσόμενες αγορές, όπως η λατινοαμερικανική, «στήνοντας γέφυρες επιχειρηματικής δικτύωσης σε κάθε περιοχή που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τις ελληνικές εταιρείες αξιοποιώντας το παγκόσμιο Δίκτυο Γερμανικών Επιμελητηρίων».
Αλλά τι τομείς θα είχαν ελληνικό ενδιαφέρον; Ο Κάρλος Καμπέρα φέρνει παραδείγματα. «Η φαρμακοβιομηχανία, η βιομηχανία ιατρικών μηχανημάτων, η αγροτική βιομηχανία είναι πολύ σημαντική, ιδίως οι εξαγωγές προς τη βόρεια Αμερική. Στην πραγματικότητα είναι ο τομέας που αναπτύχθηκε περισσότερο μετά την πανδημία, ακόμη περισσότερο από τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Το κρασί και το ελαιόλαδο, νομίζω ότι είναι μια ενδιαφέρουσα αγορά στο Μεξικό. Το κλίμα βοηθά την οινοπαραγωγή και την ελαιοπαραγωγή».
Ο πρέσβης Γκοτιέ Μινιό συστήνει στους Έλληνες επιχειρηματίες να έχουν συνεχώς κατά νου ότι “οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στη Λατινική Αμερική είναι πολύ πιο σημαντικές από ότι αυτές στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία και τον ασιατικό χώρο μαζί».
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")