Τότε έκανα το πρώτο λάθος. Αντί να στείλω ένα έγγραφο στον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, το έστειλα στο Υπουργείο Συντονισμού, όπου ανήκα λόγω της θέσης μου ως Οικονομικού Συμβούλου στην πρεσβεία μας στην Ουάσιγκτον, εξηγώντας την αξία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), αλλά δεν έλαβα ποτέ απάντηση!
ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πηγή: Global Marine Boundaries Database, General Dynamics, Herndon, Virginia, USA
Ξεκίνησα, λοιπόν, έναν ανηφορικό δρόμο, γράφοντας και δημοσιεύοντας βιβλία και άρθρα στα ελληνικά και αγγλικά, προφανώς εις ώτα μη ακουόντων.
Όταν ξεκίνησα να γράφω για την ΑΟΖ δεν γνώριζα το μέγεθος του ορυκτού πλούτου που βρίσκεται κάτω από τις θάλασσές μας. Απλώς, ήθελα να δείξω τα θαλάσσια σύνορα της πατρίδας μας και κυρίως την αξία της ΑΟΖ για την αλιεία μας.
Πέρασαν πολλά χρόνια για να κατανοήσω ότι η αρχική αντίθεση της Τουρκίας στο ζήτημα της ΑΟΖ ήταν το θέμα της αλιείας και όχι οι υδρογονάνθρακες. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που η Τουρκία πολέμησε την ΑΟΖ καθώς και το Άρθρο 121 της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας του 1982, που δίνει πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ σε νησιά.
Το άρθρο 121, παράγραφος 2, της UNCLOS αποτέλεσε τον τάφο της Τουρκίας και δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας ή παρερμηνείας γιατί ξεκάθαρα αναφέρει ότι:
- Με την εξαίρεση των προβλεπόμενων στην παράγραφο 3, η αιγιαλίτιδα ζώνη, η συνορεύουσα ζώνη, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και η υφαλοκρηπίδα μιας νήσου καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης που εφαρμόζονται σε άλλο χερσαίο έδαφος.
Η εξαίρεση της παραγράφου 3 αναφέρει ότι:
Βράχοι οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινο μόνιμο πληθυσμό ή οικονομική ζωή δεν θα έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα.
Αυτή όμως η εξαίρεση δεν επηρεάζει το καθεστώς του Αιγαίου, γιατί αν και υπάρχουν τέτοιου είδους ελληνικοί βράχοι, δεν αλλάζουν την κατάσταση, μια και επικαλύπτονται από την ΑΟΖ των υπόλοιπων κατοικήσιμων νησιών του Αιγαίου.
Η Τουρκία γνωρίζει ότι η θέση της όσον αφορά στην ΑΟΖ είναι πολύ αδύναμη και δεν εκστομίζει ποτέ αυτές τις τρεις λέξεις στις συνομιλίες της με όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις από το 1982 μέχρι σήμερα.
Πέρασαν, επίσης, πολλές δεκαετίες μέχρι η Ελλάδα να αρχίζει να τονίζει ότι η μοναδική της διαφορά με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ. Τα τελευταία χρόνια όλα τα κράτη του κόσμου οριοθετούν ΑΟΖ και όχι υφαλοκρηπίδα, κάτι που και εμείς το έχουμε αντιληφθεί και προχωρήσατε σε οριοθέτηση ΑΟΖ και με την Ιταλία και με την Αίγυπτο.
ΕΧΟΥΜΕ Η ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΟΖ;
Αυτή είναι μια ερώτηση που ταλαιπωρεί αρκετούς αναλυτές και δημοσιογράφους. Εκείνο που εντελώς μας έχει διαφύγει είναι ότι η Ελλάδα έχει, επίσης, θεσπίσει ΑΟΖ, χωρίς να το έχει συνειδητοποιήσει ή επισημοποιήσει! Ελάχιστοι (βλέπε Άγγελος Συρίγος) αντιλαμβάνονται ότι η Ελλάδα έχει ήδη ανακηρύξει ΑΟΖ.
Όταν το Ισραήλ, χωρίς να ανακηρύξει ΑΟΖ, οριοθέτησε ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Κύπρο, αυτομάτως δημιούργησε ΑΟΖ. Έτσι όλοι σήμερα αναγνωρίζουν την ΑΟΖ του Ισραήλ. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η UNCLOS επισημαίνει ότι ένα παράκτιο κράτος πρέπει πρώτα να ανακηρύξει και μετά να υιοθετήσει την ΑΟΖ της.
Αλλά αυτή η θέση δεν ισχύει πλέον, μετά το προηγούμενο (precedent) του Ισραήλ και της Βενεζουέλας. Είναι λοιπόν χρήσιμο η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να κατανοήσει ότι από την στιγμή που οριοθέτησε ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, η χώρα διαθέτει πλέον ΑΟΖ.
Επίσημος Χάρτης των ΑΟΖ της Ευρώπης
Πηγή: European Commission, The EU and international ocean governance
ΤΟ ΦΟΒΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
Ενθυμούμαι πάντα τον μεγάλο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσο Παπαδόπουλο που έπιασε στον ύπνο τον Ερντογάν και ανακήρυξε την ΑΟΖ του τραγικού νησιού, χωρίς να έχει την υποστήριξη της τότε ελληνικής κυβέρνησης. Μάλιστα, η τότε ΥΠΕΞ της Ελλάδας, Ντόρα Μπακογιάννη, του ζήτησε να μη προβεί σε αυτή την ενέργεια.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, αλλά θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μια ιστορία που με έκανε πολύ υπερήφανο. Πριν αρκετά χρόνια είχε έρθει στην Ουάσιγκτον o Γιώργος Λιλλήκας, που υπήρξε ο υπουργός Εξωτερικών του Παπαδόπουλου και ζήτησε από τον Μιχάλη Ιγνατίου να με γνωρίσει.
Τον επισκέφτηκα στο ξενοδοχείο του μαζί με τον Μιχάλη. Είχαμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση και κάποια στιγμή μου είπε: «Κύριε Καρυώτη, θέλω να ξέρετε ότι ο Παπαδόπουλος σας διάβασε και ανακήρυξε την ΑΟΖ της Κύπρου». Έπρεπε τότε να προσθέσω και εγώ: «Και οι ελληνικές κυβερνήσεις με διάβασαν αλλά με αγνόησαν».
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε και οι κυπριακές κυβερνήσεις συνεχίζουν να ζητούν από την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να οριοθετήσουν τις ΑΟΖ των δυο κρατών, αλλά όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις αρνούνται να το πράξουν.
Για πολλά χρόνια έχω επικρίνει τις ελληνικές κυβερνήσεις ότι πάσχουν από «φοβικό σύνδρομο» αλλά, πρόσφατα, ανακάλυψα ότι αυτό δεν πρέπει να αποκαλείται φοβικό σύνδρομο αλλά «αμερικανική επέμβαση».
Φαίνεται ότι οι αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν ενημερώσει τις ελληνικές ότι σε περίπτωση οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου θα υπάρξει στρατιωτική επέμβαση από την Τουρκία.
Έτσι, μπορούμε να αντιληφθούμε καλύτερα γιατί οι Αμερικανοί επιθυμούν να υπάρξει συνδιαχείριση της ΑΟΖ μας με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Με οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου δεν θα υπάρχει τίποτα να μοιραστούμε με τους Τούρκους στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η ιστορία του Ελληνισμού είναι συνυφασμένη με τη θάλασσα αλλά οι τελευταίες ελληνικές κυβερνήσεις φαίνεται να την αγνοούν αφήνοντας τους Κύπριους, τους Ισραηλινούς και τους Αιγύπτιους να αξιοποιούν μόνοι τους τα νερά της Ανατολικής Μεσογείου.
Το φάντασμα της ΑΟΖ θα στοιχειώσει, εάν δεν ξυπνήσουμε σύντομα. Ακούγεται μονότονο ότι η παγκόσμια κοινότητα ασχολείται, με αυξανόμενο ενδιαφέρον, με το θέμα της ΑΟΖ, ενώ εμείς συνεχίζουμε να κοιμόμαστε τον ύπνο του δικαίου.
Μας έχουν περικυκλώσει οι υδρογονάνθρακες στην ανατολική Μεσόγειο και εμείς χαζεύουμε τους Κύπριους, τους Αιγύπτιους και τους Ισραηλινούς που τους εκμεταλλεύονται.
Εάν οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν έδειχναν μια ακατανόητη αδιαφορία για την αξία της ΑΟΖ και την είχαν ανακηρύξει στην αρχή του 21ου αιώνα, ίσως η Ελλάδα να απέφευγε την οικονομική τραγωδία που άρχισε το 2009 ή τουλάχιστον θα ήταν σε θέση να ελαφρύνει το βάρος της κρίσης.
Η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στα βάθη των θαλασσών μας είναι η πιο σημαντική επένδυση της Ελλάδας που θα οδηγήσει σε μια πραγματική ανάπτυξη.
Μπορεί οι αριθμοί του καθηγητή Αντώνη Φώσκολου για την αποτίμηση των κοιτασμάτων να φαίνονται αστρονομικοί, αλλά δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια, εάν δεν αρχίσουμε την εξερεύνηση για τον ενεργειακό πλούτο που κρύβουν ιδιαίτερα οι περιοχές στα νότια της Κρήτης.
Τώρα όμως διαφαίνεται ότι ακολουθείται μια επιπόλαια και επικίνδυνη πολιτική που μπορεί να μας εγκλωβίσει στο μοίρασμα των υδρογονανθράκων μας στην Ανατολική Μεσόγειο με την Τουρκία.
(από hellasjournal.com)