Όπως σημειώνει η νορβηγική Rystad, η Κίνα έχει διατηρήσει τη θέση της στην ανάπτυξη μπαταριών ιόντων λιθίου (LIB) σε μεγάλο βαθμό επειδή δρομολόγησε από πολύ νωρίς πρότζεκτ βιομηχανικής κλίμακας ενώ ανέπτυξε και με γρήγορους ρυθμούς την παραγωγή μπαταριών ώστε να συμβαδίσει με τα φιλόδοξα σχέδια επέκτασης της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων (EV). Αυτό είχε σαν συνέπεια η παραγωγή να αυξηθεί κατά πάνω από 40% τόσο το 2021 όσο και το 2022. Έτσι, σύμφωνα με τη Rystad, η επιβράδυνση του ρυθμού ετήσιας ανάπτυξης από το 2022 και μετά, είναι συνέπεια της «ωρίμανσης» και της συνεχούς επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας της Κίνας στον τομέα των μπαταριών.
Ωστόσο, σήμερα η βιομηχανία της Κίνας βρίσκεται σε φάση «παγίωσης», καθώς στόχος πλέον είναι να προσφέρει προϊόντα μπαταριών υψηλότερης ποιότητας μέσω της τεχνολογικής προόδου. Η επιβράδυνση της ζήτησης έχει οδηγήσει ορισμένες εταιρείες που δεν μπορούν να έχουν ανταγωνιστικές τιμές να αποσυρθούν από την αγορά, σύμφωνα με τη Rystad.
Ως συνέπεια αυτών των αλλαγών, οι μετοχές των κινεζικών εταιρειών LIB έφτασαν στο μέγιστο σημείο τους στις αρχές του 2022 προτού ξεκινήσει η σταδιακή τους υποχώρηση. Φέτος, όπως αναφέρει η Rystad, 32 εισηγμένες εταιρείες στον κλάδο των μπαταριών λιθίου της Κίνας ανακοίνωσαν ότι προβλέπουν κέρδη για το 2024 που κυμαίνονται από καθαρές ζημίες ύψους 580 εκατομμυρίων CNY (80 εκατομμύρια δολάρια) έως κέρδη ύψους 2,822 δισεκατομμυρίων CNY (397 εκατομμύρια δολάρια), σημειώνοντας σημαντική μείωση σε σχέση με πέρυσι. Κατά συνέπεια, ο ενθουσιασμός για επενδύσεις LIB μειώθηκε, εγκαινιάζοντας μια φάση σταθεροποίησης, καθώς ο κλάδος «ωριμάζει», υπογραμμίζει η νορβηγική συμβουλευτική.
Οι προγραμματισμένες επενδύσεις σε εργοστάσια κατασκευής μπαταριών ανά περιοχή του πλανήτη για την περίοδο 2015-2030 (πηγή: Rystad Energy)
Η προσοχή της Κίνας έχει πλέον στραφεί στρατηγικά προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου οι μεγάλοι κατασκευαστές προχωρούν από τον σχεδιασμό στην παραγωγή LIB, αν και ακόμη βρίσκονται σε εκκολαπτόμενο στάδιο ανάπτυξης.
Η σημασία της αποθήκευσης ενέργειας για την ενεργειακή μετάβαση δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη, με την ομάδα G7, που συγκεντρώνει τις επτά πιο βιομηχανοποιημένες χώρες της Δύσης και των συμμάχων της, να έχει θέσει πρόσφατα στόχο να φτάσει τα 1,5 TW αποθήκευσης ενέργειας παγκοσμίως έως το 2030, έξι φορές πάνω από τα σημερινά επίπεδα.
Η επίτευξη αυτού του στόχου θεωρείται απαραίτητη ώστε να επιτευχθεί ένας άλλος παγκόσμιος στόχος - ο τριπλασιασμός της χωρητικότητας των ΑΠΕ σε 11 TW έως το 2030 - δεδομένης της ανάγκης να εξισορροπηθούν οι διακυμάνσεις στη διαλείπουσα παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν χαράξει φιλόδοξες πολιτικές για να ενισχύσουν την ικανότητα κατασκευής μπαταριών τους, καθώς ανησυχούν για την κυριαρχία της Κίνας σε αυτόν τον τομέα. Οι ηγέτες της ΕΕ επιθυμούν να αποφύγουν την εξάρτηση από τις κινεζικές μπαταρίες ώστε να μην επαναληφθεί το προηγούμενο του φυσικού αερίου με προέλευση τη Ρωσία.
Πάντως, στην Ευρώπη, παρατηρείται κάμψη στις επενδύσεις σε LIB, γεγονός που κυρίως αποδίδεται στη μείωση της ζήτησης στην αγορά των EV, όπως σημειώνει η Rystad, υπογραμμίζοντας την αλληλεξάρτηση ανάμεσα στους δύο αυτούς τομείς.
Αυτό, με τη σειρά του, εγκυμονεί κινδύνους καθυστερήσεων και ακυρώσεων έργων υποδομής στον τομέα των EV. Αυτές οι προκλήσεις αναδεικνύουν ευρύτερα ζητήματα στον τομέα των EV, τα οποία αντανακλώνται στις οικονομικές εκθέσεις και τις τιμές των μετοχών των κατασκευαστών πρωτότυπου εξοπλισμού (OEM) παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των Κινέζων κατασκευαστών που αντιμετωπίζουν προβλήματα κερδοφορίας, τονίζει η συμβουλευτική. Επιπλέον, αν και οι επιδοτήσεις δίνουν κίνητρα για την ανάπτυξη του κλάδου, ωστόσο το υψηλό ενεργειακό κόστος, το εργατικό κόστος και τα γραφειοκρατικά εμπόδια εμποδίζουν την πρόοδο του κλάδου γενικότερα.
Στις ΗΠΑ η εικόνα είναι αντίστροφη: όπως αναφέρει η ενεργειακή συμβουλευτική, εκεί παρατηρείται «εκθετική αύξηση της ζήτησης λιθίου καθώς υπάρχει αυξανόμενη μέριμνα ώστε να υπάρξουν ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού». Η Rystad σημειώνει, επίσης, ότι οι εναλλακτικές τεχνολογίες μπαταριών αναπτύσσουν όλο και μεγαλύτερη δυναμική, «με οικονομικές λύσεις, όπως οι μπαταρίες φωσφορικού σιδήρου λιθίου (LFP) να εμφανίζονται ως ελκυστικές επιλογές».
Επιδιώκοντας να μετριάσουν την εξάρτηση από τις κινεζικές αλυσίδες εφοδιασμού για κρίσιμα ορυκτά, τόσο η Ευρώπη όσο και οι ΗΠΑ εφαρμόζουν πολιτικές για την ενίσχυση της ενεργειακής τους ασφάλειας. Πάντως, όσον αφορά το μέλλον, η Rystad εκτιμά ότι η πρωτοκαθεδρία της Κίνας στις παγκόσμιες επενδύσεις μπαταριών και στο εμπόριο λιθίου φαίνεται ασφαλές λόγω του ότι έχει προτεραιότητα στην πρόσβαση σε βασικούς πόρους.
Η εταιρεία Tesla, ο αμερικανικός κολοσσός στον τομέα των EV και των LIB, ανακοίνωσε μια συνεργασία με την CATL με στόχο να αυξήσει τη μαζική παραγωγή μπαταριών LFP, ενώ η αυτοκινητοβιομηχανία Ford εργάζεται για την ανάπτυξη του δικού της εργοστασίου μπαταριών LFP για τα EV που κατασκευάζει.
Ας σημειωθεί, τέλος, ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του BloombergNEF, οι LIB πρόκειται να χάσουν την ηγετική τους θέση που κατέχουν στην αγορά της αποθήκευσης ενέργειας καθώς έχουν αναπτυχθεί νεότερες τεχνολογίες. Αυτό οφείλεται κυρίως στην απώλεια μεριδίου αγοράς προς όφελος καινοτόμων λύσεων αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης διάρκειας, καθώς η αποθήκευση θερμικής ενέργειας και ο πεπιεσμένος αέρας είναι ήδη πιο ανταγωνιστικά από τις LIB όσον αφορά την τιμή.