Ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ Ράφαελ Γκρόσι επισκέφθηκε για πέμπτη φορά τον πυρηνικό σταθμό της Ουκρανίας Zaporizhzhya. Επικεντρώθηκε στις σημαντικές ζημιές που προκλήθηκαν από πυρκαγιά σε έναν από τους πύργους ψύξης του στις αρχές Αυγούστου, ενώ επισκέφθηκε επίσης ένα αντλιοστάσιο νερού και μια εγκατάσταση αποθήκευσης νωπών ράβδων καυσίμου.

 

 

 

Ο Γενικός Διευθυντής Γκρόσι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οποιαδήποτε στρατιωτική δράση που θα ληφθεί κατά του εργοστασίου Zaporizhzhya αυξάνει τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος και αποτελεί σαφή παραβίαση των πέντε συγκεκριμένων αρχών για την προστασία της εγκατάστασης, οι οποίες θεσπίστηκαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τον Μάιο του 2023.

Ο επικεφαλής του πυρηνικού παρατηρητηρίου του ΟΗΕ δήλωσε ότι ένας πύργος ψύξης στον κατεχόμενο από τη Ρωσία πυρηνικό σταθμό της Ουκρανίας στη Ζαπορίζια είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από την πυρκαγιά τον περασμένο μήνα και θα πρέπει να κατεδαφιστεί. Ο Ραφαέλ Γκρόσι,  έκανε αυτό το σχόλιο την Τετάρτη (4 Σεπτεμβρίου) κατά την πέμπτη επίσκεψή του στο εργοστάσιο το οποίο κατελήφθη από τις ρωσικές δυνάμεις τον Φεβρουάριο του 2022. Η Μόσχα και το Κίεβο έχουν κατηγορήσει τακτικά η μία την άλλη για επίθεση στο εργοστάσιο και για τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος.

«Μέχρι σήμερα, δεν είχαμε καταφέρει να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, ψηλά στον πύργο, ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε με πολύ καλύτερο τρόπο τις ζημιές που προκλήθηκαν», δήλωσε ο Γκρόσι. «Αυτή η μεγάλη δομή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον, οπότε πιθανότατα θα κατεδαφιστεί κάποια στιγμή».

Η πυρκαγιά ξέσπασε στον πύργο στις 11 Αυγούστου, με τη Ρωσία και την Ουκρανία να αλληλοκατηγορούνται για το ποιος ή τι προκάλεσε την πυρκαγιά.

Ο Γκρόσι περιέγραψε τότε το περιστατικό ως μία από τις πολυάριθμες «απερίσκεπτες επιθέσεις», αλλά δεν απέδωσε ευθύνες.

Ο σταθμός Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία, ο μεγαλύτερος της Ευρώπης με έξι αντιδραστήρες, βρίσκεται σε «ψυχρή διακοπή λειτουργίας» και δεν παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Χρειάζεται εξωτερική ενέργεια για να διατηρηθεί το πυρηνικό υλικό δροσερό και να αποφευχθεί ένα ατύχημα.

Το βίντεο δείχνει επίσης τον Γκρόσι να επιθεωρεί ένα αντλιοστάσιο για την παροχή νερού, με σαφώς μικρότερη ποσότητα μετά την καταστροφή πέρυσι του φράγματος Καχόβκα στη νότια Ουκρανία. Επισκέφθηκε επίσης και μια εγκατάσταση αποθήκευσης πυρηνικών καυσίμων.

Ο Γκρόσι συναντήθηκε με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Κίεβο την Τρίτη και δήλωσε ότι τα πράγματα είναι «πολύ εύθραυστα» στη Ζαπορίζια, όπου έχουν εγκατασταθεί επιθεωρητές του ΙΑΕΑ από τα μέσα του 2022.

Επίσης επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα και το πυρηνικό εργοστάσιο του Κουρσκ στη νότια Ρωσία και δήλωσε ότι υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος εκεί, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις, οι οποίες εισέβαλαν στην περιοχή του Κουρσκ τον περασμένο μήνα, βρίσκονταν μόλις σε απόσταση 40 χιλιομέτρων.