Στο “φόντο” αυτό και με τις παρατηρήσεις του πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μ. Ντράγκι να φαίνεται να μην εισακούονται, οι “ελπίδες” για βελτιωμένες τιμές ρεύματος για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις εναποτίθενται, μέχρι να αναδομηθεί η αγορά στα “πορτοκαλί” τιμολόγια.
Ήδη, το ΥΠΕΝ έχει εντείνει τους ρυθμούς εργασίας για να ετοιμάσει το έδαφος για τα εν λόγω τιμολόγια που θα ωθήσουν την κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών με τη δυναμική τιμολόγηση, στις μεσημεριανές ώρες που λειτουργούν τα φωτοβολταϊκά και η χονδρική τιμή θα είναι χαμηλή. Ουσιαστικά, η δυναμική αυτή τιμολόγηση βασίζεται στο ότι πλέον υπάρχει υπερβάλλουσα παραγωγή των ΑΠΕ -και ιδιαίτερα των φωτοβολταϊκών- ειδικά τις μεσημβρινές ώρες. Αυτό δίνει χαμηλές ή ακόμη και μηδενικές ή αρνητικές τιμές κάτι που εποτρέχει στα δυναμικά τιμολόγια να έχουν χρέωση, που θα μπορεί να τροποποιείται σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα του 24ωρου -αλλάζοντας τιμή δύο ή και περισσότερες φορές μέσα στην ίδια ημέρα- ακολουθώντας την αυξομείωση του χονδρεμπορικού κόστους.
Τουτων δοθέντων, στόχος είναι το σχετικό πλαίσιο να έχει διαμορφωθεί πλήρως έως τον Νοέμβριο, αν και σε πρόσφατη σύσκεψη στο ΥΠΕΝ με τους εκπροσώπους των εταιρειών προμήθειας, οι εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί ως προς την επιτυχημένη εφαρμογή της δυναμικής τιμολόγησης και της διάθεσης πορτοκαλί τιμολογίων.
Προϋπόθεση πάντως για να ισχύσουν τα πορτοκαλί τιμολόγια με τις αλλαγές στην ζώνες χρεώσεων για το ρεύμα είναι η ύπαρξη των λεγομένων έξυπνων μετρητών κάτι που όμως που απαιτεί χρόνο με ορίζοντα το 2030 όποτε και αναμένεται να ολοκληρωθεί η εγκατάστασή τους στα 7 εκατ. και πλέον των πελατών.
Σήμερα τηλεμετρητές, πέραν της Υψηλής Τάσης, διαθέτουν περίπου 600.000 συνδέσεις κυρίως στη Μέση Τάση και ορισμένοι επαγγελματικοί πελάτες στη Χαμηλή Τάση στα 25 KVA. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΔΕΔΔΗΕ, πέραν των 600.000 τηλεμετρητών που ήδη είναι εγκατεστημένοι, ως το τέλος του χρόνου θα έχουν τοποθετηθεί επιπλέον 50.000, ενώ το 2025 στόχος είναι να εγκατασταθούν ακόμα 300.000 μετρητές.
Υπενθυμίζεται ότι επιφυλάξεις εξέφρασε η αγορά προμήθειας κατά τη διάρκεια της σύσκεψης που έγινε πριν μια εβδομάδα στο ΥΠΕΝ υπό την υφυπουργό Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου. Οι παρατηρησεις αφορούσαν τόσο στον χρόνο που απαιτείται για την προετοιμασία και την ενημέρωση των πελατών όσο και στο γεγονός ότι οι υφιστάμενοι «έξυπνοι» μετρητές που έχει τοποθετήσει ο ΔΕΔΔΗΕ, είναι απλώς ηλεκτρονικοί μετρητές και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν δυναμικά τιμολόγια.
Πάντως το υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας θεωρεί ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα “πορτοκαλί” τιμολόγια των επιχειρήσεων πρέπει να είναι έτοιμο το συντομότερο, ώστε να δοθεί και ένας σχετικός ορίζοντας ελπίδας στην αγορά. Στο πλαίσιο αυτό η ΡΑΑΕΥ έχει προγραμματίσει σειρά συναντήσεων με προμηθευτές για τους τύπους των πορτοκαλί τιμολογίων που θα κυκλοφορήσουν στην αγορά.
Μεταξύ άλλων, τα θέματα που εξετάζονται είναι αν θα πρέπει οι συμβάσει να εμπλουτιστούν με περισσότερες διατάξεις, ώστε για παράδειγμα να περιγράφονται πιο λεπτομερώς οι σχετικοί όροι για την προμήθεια ρεύματος. Επίσης, επί τάπητος τίθεται η συχνότητα με την οποία θα μεταβάλλονται οι χρεώσεις – δηλαδή αν αυτό θα γίνεται ανά 15λεπτο, ανά μισή ώρα ή ανά 60 λεπτά. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να αποφασιστεί σε ποιο κλάδο των χονδρεμπορικών αγορών θα βασίζονται οι χρεώσεις (τις τιμής της αγοράς Επόμενης Ημέρα ή τις Ενδοημερήσιας), όπως και μία σειρά τεχνικών θεμάτων όπως για παράδειγμα πώς θα πιστοποιούνται οι μετρήσεις.
Να σημειωθεί ότι το ΥΠΕΝ έχει εντάξει την πολυζωνική τιμολόγηση στις μεταρρυθμίσεις του REPowerEU αποδίδοντας έτσι τη δέουσα σημασία αναμένοντας οι νέες αυτές συμβάσεις να προσφέρουν οικονομικό κίνητρο στους καταναλωτές για να αυξήσουν τη ζήτηση για ρεύμα όταν η χονδρεμπορική αγορά διαγράφει «χαμηλές πτήσεις».
Εν όψει Οκτωβρίου
Στο μεταξύ ενδείξεις καταγράφονται για κάποια μείωση και στις χρεώσεις λιανικής Οκτωβρίου καθώς σε σχέση με τον Αύγουστο υπάρχει πτώση στη χονδρική ρεύματος το Σεπτέμβρη. Συγκεκριμένα με βάση στελέχη της αγοράς η υποχώρηση της χονδρικής ρεύματος δίνει την ευκαιρία στους παρόχους στα πράσινα τιμολόγια να κρατήσουν τις ίδιες τιμές αλλά κι ενδεχόμενα να τις μειώσουν.
Αναλυτικότερα, η μέση τιμή χονδρικής για τον μήνα Σεπτέμβριο διαμορφώνεται πέριξ των 117,84 ευρώ ανά Μεγαβατώρα με ειδικούς του κλάδου να προβλέπουν ότι λόγω της τάσης θα κλείσει στα 114-115 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, σημαντικά χαμηλότερα από τα 129.83€/MWh του Αυγούστου. Την ίδια στιγμή, τα προθεσμιακά για τον Οκτώβριο διαπραγματεύονται στα 97-101 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, δίνοντας «διάρκεια» στη τρέχουσα περίοδο αποκλιμάκωσης.
Η συγκυρία
Να σημειωθεί ότι στην αποκλιμάκωση στη χονδρική έχει εισφέρει η άρση των παραμέτρων που οδήγησαν κατά ένα μέρος στην εκτόξευση των τιμών ενέργειας στη διάρκεια του καλοκαιριού (τεχνικοί περιορισμοί στις διασυνδέσεις της ΝΑ Ευρώπης, έλλειψη ισχύος κλπ) και κατά τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, σε συνδυασμό με την μείωση του φορτίου, συνέδραμαν στην υποχώρηση των τιμών στο «ταμπλό» του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, πράγμα που αναμένεται – ως προς το φορτίο – να συνεχιστεί και τον επόμενο μήνα.
Βέβαια η έλευση του χειμώνα, αναμένεται να σηματοδοτήσει ένα νέο κύκλο ανόδου των τιμών λόγω αύξησης των αναγκών θέρμανσης. Με βάση, δε, παράγοντες της της αγοράς, το πλήρες κόστος προμήθειας του Οκτωβρίου αναμένεται να διαμορφωθεί στα 140 ευρώ ανά Μεγαβατώρα έναντι 160 ευρώ τον Σεπτέμβριο. Όλα αυτά εξαιρουμένων γεωπολιτικών απροόπτων.
Πάντως τον τόνο τον Οκτώβριο αναμένεται να δώσει η ΔΕΗ, που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στη λιανική. Υπενθυμίζεται ότι η επιχείρηση έχει κρατήσει σταθερά χαμηλά τα τιμολόγιά της κατά τους τελευταίους μήνες, απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων του χονδρεμπορικού κόστους του ρεύματος και δίνοντας τον τόνο στη λιανική ρεύματος, δεδομένου ότι οι περισσότεροι πάροχοι αξιοποιούν σε μεγάλο βαθμό ως «τιμή αναφοράς» την χρέωση της ΔΕΗ για να καθορίσουν τις δικές τους. Ας σημειωθεί ότι ήδη η εταιρεία Protergia, ανακοίνωσε εκ νέου την πρόθεσή της να διατηρήσει τις τελικές τιμές Οκτωβρίου στο ύψος αυτών που ίσχυσαν τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Τέλος η πρόθεση των προμηθευτών να διατηρήσουν αν όχι να μειώσουν τις χρεώσεις τους θα κρίνει και την παράταση του συστήματος επιδοτήσεων για τον μήνα Οκτώβριο, δεδομένου ότι πιθανόν, χωρίς το κρατικό "χέρι" να κλειδώσει η τιμη των 14-15 λεπτών ανά κιλοβατώρα που ατύπως έχει θέση η κυβέρνηση.