Η αγωνία να μη μετεξελιχθεί το κραχ του τελευταίου δεκαπενθημέρου και η ήδη δεδομένη οικονομική ύφεση σε καταστροφή παγκοσμίων διαστάσεων, σκιάζει τη σύνοδο κορυφής της Ενωσης που άρχισε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα, με τον Βρετανό πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν σε ρόλο κατευθυντήριου νου. Πρώτο μέλημα των «27» είναι να επικυρώσουν την απόφαση που ελήφθη από την ομάδα ευρώ, στη δική της σύνοδο κορυφής της περασμένης Κυριακής και έχει ήδη οδηγήσει σε δεσμεύσεις για την παροχή στο τραπεζικό σύστημα, με διάφορες μορφές, ενέσεων ρευστότητας ύψους άνω των δύο τρισ. ευρώ.
Ομως, επειδή κρίση δεν είναι πια μόνο το τραπεζικό (και χρηματιστηριακό) κραχ αλλά και η ύφεση που αρχίζει να περισφίγγει την οικονομία, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εξουσιοδοτήθηκε να αυξήσει κατά 30 δισ. ευρώ τις επιδοτήσεις δανείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που διαφορετικά θα είχαν τεράστιο πρόβλημα εξασφάλισης δανεισμού από τις τράπεζες. Παράλληλα, δε, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εισέρχονται πάλι σε κύκλο τεχνητής τόνωσης της απασχόλησης, την ώρα που επιχειρήσεις από τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες μέχρι την Airbus ανακοινώνουν μείωση παραγωγής και κλείσιμο εργοστασίων. Από δε την πλευρά της η Επιτροπή προωθεί σωρεία επιμέρους εργαλείων, άλλες εκ των οποίων επικυρώθηκαν ήδη στη σύνοδο, όπως νομική κατοχύρωση της εγγύησης καταθέσεων, 50.000 ευρώ εφέτος και 100.000 του χρόνου και η καλύτερη η σύνδεση των αμοιβών των στελεχών με τις επιδόσεις των επιχειρήσεων των οποίων ηγούνται. Παράλληλα, χθες, εγκρίθηκε η ευθυγράμμιση των ευρωπαϊκών λογιστικών προτύπων για τις τράπεζες με τα αντίστοιχα αμερικανικά.
Οι «27» επικύρωσαν επίσης τη δημιουργία ενός είδους «ΕΚΑΜ» χρηματοπιστωτικών κρίσεων, αποτελούμενη από την εκάστοτε προεδρία της Ενωσης και τους προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ομάδας ευρώ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με άλλα λόγια σήμερα τους Νικολά Σαρκοζί, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, Ζαν - Κλοντ Γιουνκέρ και Ζαν - Κλοντ Τρισέ. Ομως η παγκόσμια μορφή της κρίσης απαιτεί παγκοσμίων διαστάσεων λύσεις και χθες, ο Γκόρντον Μπράουν παρουσίασε στους ομολόγους του συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για εκτεταμένη αναδόμηση του διεθνούς συστήματος. Είναι το λεγόμενο «νέο Μπρέτον Γουντς» και οι βασικές προτάσεις Μπράουν είναι οι εξής: «Εκ βάθρων» αναμόρφωση των σημερινών διεθνών οργανισμών όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, με δημιουργία συστήματος «έγκαιρης προειδοποίησης» για επερχόμενες κρίσεις και γενικότερα καλύτερη συνεργασία των κυβερνήσεων και ρυθμιστικών αρχών σε όλα τα επίπεδα.
Ακολουθεί η επιβολή απόλυτης διαφάνειας στα οικονομικά των τραπεζών ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή ορατές σε όλους οι επισφάλειές τους, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα. Τέλος, προβλέπεται η δημιουργία πολυεθνικών «κολεγίων» επίβλεψης των διεθνών τραπεζικών ομίλων ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η επιτήρησή τους, που σήμερα γίνεται χωριστά και συνήθως χωρίς καμία συνεννόηση σε κάθε κράτος στο οποίο δραστηριοποιούνται.
Πρώτο βήμα, εφόσον όλα αυτά γίνουν δεκτά, είναι η στρατολόγηση και των ΗΠΑ κατά την επίσκεψη, το Σάββατο, στο Καμπ Ντέιβιντ στις ΗΠΑ των Σαρκοζί και Μπαρόζο για συνεννόηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους. Θα ακολουθήσει, εντός του έτους στη Νέα Υόρκη, διεθνής διάσκεψης κορυφής (εξ ου το «νέο Μπρέτον Γουντς») των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου που θα δρομολογήσει τα προαναφερθέντα.
Μια σκιά στην εικόνα είναι η στάση της Τσεχίας, που δηλώνει ότι διαφωνεί με το σχέδιο επειδή είναι ευρωπαϊκό, αντικαπιταλιστικό και μολύνει την ελεύθερη αγορά με σοσιαλμανούς αποκλίσεως κρατικές παρεμβάσεις. «Ετσι είναι αν έτσι νομίζετε» απαντούν μειδιώντες οι υπόλοιποι, εξηγώντας στους Τσέχους ότι σε κάθε περίπτωση οι ίδιοι συνεχίζουν κανονικά την εφαρμογή του, αφήνοντας τη χώρα τους στο… έλεος του Θεού και της ιδεολογικής της καθαρότητας. Αλλωστε ουδείς, εκτός Πράγας, δεν ξεχνά ότι συνταγή τύπου Τσεχίας εφαρμόστηκε στις ΗΠΑ το 1929, με τις γνωστές συνέπειες.
Πιο σοβαρή είναι η απειλή που στοιχειοθετεί η Πολωνία για το ευρωπαϊκό σχέδιο μετριασμού των συνεπειών από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι Πολωνοί απειλούν με βέτο, απαιτώντας κατάργηση του κρισιμότερου συστατικού του, που είναι η οικονομική επιβάρυνση από το 2013 όσων επιχειρήσεων εκπέμπουν αφειδώς διοξείδιο του άνθρακα. Η απόφαση θα ληφθεί στην επόμενη σύνοδο κορυφής, του Δεκεμβρίου, όμως η Πολωνία, συνεπικουρούμενη ανοικτά ή κρυφά από πολλούς άλλους όπως η Ιταλία ή η Γερμανία και η Γαλλία, προσπαθεί να την εκτροχιάσει ήδη από τώρα.
Πιο διασκεδαστική ήταν η μάχη που ξέσπασε στη Βαρσοβία για το αν η χώρα θα εκπροσωπηθεί από τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τασκ ή τον πρόεδρο Λεχ Καζίνσκι, με τον πρώτο να κανονίζει να μη δοθεί στον δεύτερο ούτε αεροσκάφος ούτε… κάρτα διαπίστευσης για να εισέλθει στο κτίριο του Συμβουλίου.
(από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-16/10/2008)