Ο πανικός, το χάος και η απελπισία είναι ίσως τρεις λέξεις που θα μπορούσαν να εκφράσουν με τον καλύτερο ίσως τρόπο την γενική αίσθηση και ανησυχία που επικρατεί διεθνώς για την πορεία του μεγάλου ασθενούς, την παγκόσμια δηλαδή οικονομία. Ο πανικός εκδηλώνεται ως ένδειξη του ορατού πλέον κινδύνου για μια πιθανή ύφεση, το χάος εκφράζει την αδυναμία να ορισθούν με ακρίβεια οι συνέπειες της οικονομικής αυτής κρίσης ενώ η απελπισία προστίθεται ως στοιχείο από-γνωσης αφού τα θεμέλια του νεοφιλελευθερισμού και της ελεύθερης χωρίς παρεμβατισμούς αγοράς τίθενται πια φανερά σε αμφισβήτηση από πολλούς.
Έχουν αρχίσει να ακούγονται μάλιστα όλο και πιο έντονα κάποιες φωνές που προμηνύουν την πτώση του καπιταλιστικού συστήματος ή τουλάχιστον το τέλος εποχής μιας μακράς περιόδου θριάμβου των θεωριών περί ελεύθερου ανταγωνισμού και αόρατης χειρός και την αρχή μιας περιόδου όπου ο κρατικός παρεμβατισμός θα διαφυλάττει την ευστάθεια των αγορών και θα διασφαλίζει τα συμφέροντα των πολιτών ενάντια στην αλαζονεία των κερδοσκόπων. Ήδη η άμεση παρέμβαση της αμερικάνικης κυβέρνησης με σκοπό να δημιουργήσει ρευστότητα και να σώσει από κατάρρευση κάποια από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που αποτελούσαν τον σκληρό πυρήνα του εμπράγματου οικονομικού φιλελευθερισμού καθώς και οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρει τρόπους για να επέμβει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο στους μηχανισμούς της αγοράς δικαιολογεί το μειδίαμα στα χείλη των πολεμίων του νεοφιλελευθερισμού. Κατά πόσο όμως η παρούσα κρίση θα φέρει το τέλος της εποχής του υπερκέρδους;
Σίγουρα τα νέα δεδομένα θα φέρουν έναν νέο προσδιορισμό στην ισορροπία μεταξύ κράτους και αγοράς κι αυτό φυσικά δεν θα συμβεί επειδή άλλαξε το ιδεολογικό ρεύμα αλλά επειδή οι παρούσες συνθήκες το επιβάλλουν. Ωστόσο δεν είναι διόλου σίγουρο το γεγονός ότι η οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση άμεση ή έμμεση θα φέρει την αναμενόμενη από πολλούς ανακούφιση της παγκόσμιας οικονομίας ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που διατείνονται ότι αν το κράτος αρχίσει να παρεμβαίνει θα δημιουργηθούν μακροπρόθεσμα ακόμα μεγαλύτερες στρεβλώσεις στην αγορά. Εδώ πρέπει να γίνει ένας σημαντικός συστημικός διαχωρισμός. Κανένας από τους υποστηριχτές της ελεύθερης αγοράς δεν υποστηρίζει ότι το αόρατο χέρι που ρυθμίζει τους μηχανισμούς προφυλάσσει από ενδεχόμενες στρεβλώσεις. Η ιδέα πίσω από την θεωρία του φιλελευθερισμού είναι ότι η αγορά έχει από μόνη της την δύναμη να διορθώνει τις στρεβλώσεις όταν αυτές δημιουργηθούν. Άρα με το να υποστηρίζουμε το γεγονός ότι η κρίση επήλθε επειδή δεν λειτούργησε το σύστημα αυτό είναι εκ προοιμίου λάθος καθώς το λεγόμενο αόρατο χέρι έχει σαν σκοπό περισσότερο να θεραπεύει παρά να προλαμβάνει όπως μερικοί εσφαλμένα πιστεύουν και γι αυτό τον λόγο περίτρανα προαναγγέλλουν την πτώση του καπιταλισμού.
Ίσως τώρα είναι η κατάλληλη ώρα να αφήσουμε την αγορά να λειτουργήσει από μόνη της και να διορθώσει τις στρεβλώσεις που δημιουργήθηκαν. Αν αντίθετα με την παραπάνω άποψη η παγκόσμια κοινότητα και ιδιαίτερα οι κυβερνήσεις παρασυρθούν από τον πανικό, το χάος και την απελπισία προσπαθώντας σπασμωδικά να βρουν βραχυπρόθεσμες λύσεις, να θέσουν περιορισμούς και να επιβάλλουν κανόνες τότε πολύ πιθανό να βρεθούμε αντιμέτωποι στο μέλλον με πολύ μεγαλύτερους κινδύνους και πολύ πιο δυσοίωνες εξελίξεις.