Η Στροφή στις ΑΠΕ Δεν Εξασφαλίζει Χαμηλές Τιμές στον Ηλεκτρισμό –Ποιοι Παράγοντες Ευθύνονται

Η Στροφή στις ΑΠΕ Δεν Εξασφαλίζει Χαμηλές Τιμές στον Ηλεκτρισμό –Ποιοι Παράγοντες Ευθύνονται
Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Παρ, 8 Νοεμβρίου 2024 - 11:41

Mε μικρή μείωση 4% από χθες, Πέμπτη στα 108,50 ευρώ/MWh διαμορφώνεται σήμερα Παρασκευή, 8 Νοεμβρίου, η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς της Αγοράς Επόμενης Ημέρας στον ηλεκτρισμό. Για άλλη μια φορά παρατηρείται έντονη απόκλιση μεταξύ της μέγιστης και της ελάχιστης τιμής στη διάρκεια του 24ώρου (206,01 ευρώ/MWh έναντι 20 ευρώ/MWh αντίστοιχα). Η συνολική ζήτηση ανήλθε στις 349,28 GWh, ενώ στα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα, κυριαρχούν οι ΑΠΕ με 57,5%

και έπονται το φυσικό αέριο με 34,1%, οι μειωμένες εισαγωγές, με 3,8%, τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, με 1,1% και τέλος, ο λιγνίτης με 0,1%. Οι εξαγωγές έφθασαν στις 36,177 MWh και οι εισαγωγές στις 6,676 MWh. 

Εν τω μεταξύ, στις 10:00 το πρωί, σήμερα, Παρασκευή, στην ωριαία παραγωγή ανά καύσιμο οι ΑΠΕ συμμετέχουν με το εντυπωσιακό 72% (2.995 MWh), ενώ το μερίδιο του φυσικού αερίου έχει κατακρημνιστεί  στο 23% (1.155 MWh), με τον λιγνίτη να…αργοσαλεύει στο 4% (177 MWh). Αντιθέτως, το μερίδιο των νερών έχει πέσει στο μόλις 1% (62 MWh).  

Aκόμη, η τιμή του προθεσμιακού συμβολαίου φυσικού αερίου για παραδόσεις επόμενου μήνα στο TTF ενισχύεται ενδοσυνεδριακά κατά +2,60%, στα 42,350 ευρώ/MWh. 

Η συμπεριφορά της αγοράς στο θέμα των τιμών της ενέργειας στη χώρα μας και στην Ευρώπη, που απασχόλησε τη δεύτερη ημέρα του 28ου Ετήσιου Εθνικού Συνεδρίου «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2024» που διοργάνωσε το ΙΕΝΕ παραμένει στο στόχαστρο των stakeholders και των αναλυτών της αγοράς.

Κατ’ αρχάς στην Ελλάδα παρατηρείται το μοναδικό και πρωτοφανές φαινόμενο, η τροχιά της λιανικής τιμής του ηλεκτρισμού να συναρτάται από τις διακυμάνσεις στην χονδρεμπορική αγορά. Όπως ειπώθηκε από τον κ. Ανδρέα Παπαγεωργίου, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Εληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το Target Model δεν δημιουργήθηκε για να δίνει σήματα στην αγορά λιανικής και ότι είναι ευθύνη των προμηθευτών να κάνουν hedging στις τιμές τους. Ο δε κ. Αντώνης Κοντολέων, Πρόεδρος ΔΣ της ΕΒΙΚΕΝ υποστήριξε αυτό που ομολογούν στην αγορά, δηλαδή ότι οι ΑΠΕ και οι διασυνδέσεις δεν πρόκειται να ρίξουν, σύντομα, τις τιμές του ηλεκτρισμού, παρά μόνο όταν καταφέρουν να καθορίζουν την Οριακή Τιμή Συστήματος!

Λίγος άνεμος, πολύ φυσικό αέριο

Η Ευρώπη έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο όσον αφορά στην ενίσχυση της δυναμικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα τελευταία χρόνια. Για πρώτη φορά, η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας ξεπέρασε το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα, κατά το α’ εξάμηνο του 2024.

Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα, οι ωριαίες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για τις πρωινές και βραδινές ώρες αιχμής της ζήτησης εκτοξεύτηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από την κορύφωση της ενεργειακής κρίσης το φθινόπωρο του 2022. Και ο λόγος ήταν οι πολύ χαμηλές ταχύτητες ανέμου στο βορειοδυτικό τμήμα της ηπείρου, που είχαν ως αποτέλεσμα την κατακρήμνιση της παραγωγής αιολικής ενέργειας.

Έτσι, και προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη χειμερινή περίοδο, οι μεγάλες οικονομίες είναι υποχρεωμένες να στραφούν στο φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Το ειρωνικό της υπόθεσης είναι ότι η ΕΕ έχει ανακοινώσει ότι θα απαγορεύσει τις επενδύσεις σε νέα έργα φυσικού αερίου, που η ίδια έχει αναγορεύσει σε μεταβατικό καύσιμο στην πορεία προς την Ενεργειακή Μετάβαση, ενώ είναι πανθομολογούμενο ότι απαιτούνται τεράστια κεφάλαια προκειμένου να επιτευχθεί το μείζον, ήτοι, η ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου.

Η υποχώρηση της αιολικής παραγωγής στην Βόρεια Ευρώπη και το πρόσθετο φυσικό αέριο που απαιτείται για να υποστηριχτούν τα αναγκαία φορτία βάσης, εξώθησαν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε υψηλότερα επίπεδα και προκάλεσαν την επιβολή ορισμένων έκτακτων μέτρων σταθεροποίησης του δικτύου.

Πιο συγκεκριμένα, ο «αντικυκλώνας» που έπληξε την Γερμανία είχε ως αποτέλεσμα τα αιολικά πάρκα της χώρας να παράγουν, στις αρχές της εβδομάδας, μόλις το 7% της ονομαστικής τους ισχύος, γεγονός που πυροδότησε ένα άλμα των τιμών του ηλεκτρισμού κατά την αιχμή της ζήτησης την περασμένη Τετάρτη, που είχε να παρατηρηθεί από την κορύφωση της ενεργειακής κρίσης, το 2022.

Σήμερα, Παρασκευή, η χονδρική τιμή στην γερμανική αγορά διορθώνει πτωτικά κατά – 29,0% και βρίσκεται στα 113,39 ευρώ/MWh.

Αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο την Τρίτη, μόλις το 4% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις πρωινές και βραδινές ώρες αιχμής καλύφθηκε από αιολική ενέργεια, ενώ η παραγωγή από φυσικό αέριο ξεπέρασε το 60% του μείγματος ηλεκτροπαραγωγής για να φθάσει σε νέα υψηλά από τον Νοέμβριο του 2023. Σημειώνουμε ότι τα περισσότερα νοικοκυριά στη χώρα θερμαίνονται με φυσικό αέριο, επομένως ήταν ακόμη ένας παράγοντας που επέφερε το άλμα των τιμών του καυσίμου.

Σε κάθε περίπτωση και εξαιρουμένων των δυσμενών συγκυριών με τις ταχύτητες του ανέμου, η δοκιμασία για την Ευρώπη θα είναι μεγάλη, επειδή ακόμη και αν η παραγωγή από τον άνεμο και τον ήλιο εκτοξευτεί στα ύψη και υποσκελίσει την αντίστοιχη από τα ορυκτά καύσιμα, δεν παύει οι οικονομίες να χρειάζονται αξιόπιστη, και ευέλικτη εφεδρική παραγωγή ενέργειας που δεν θα εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες, εκτός από το ότι προκειμένου να αξιοποιηθεί στο έπακρο, η ισχύς των ΑΠΕ, απαιτείται υψηλή δυναμικότητα αποθήκευσης που επί του παρόντος, εκλείπει.

Η πρόοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι αναμφισβήτητη - η Ευρώπη έσπευσε να εγκαταστήσει αιολική και ηλιακή ισχύ ρεκόρ τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την ενεργειακή κρίση του 2022, όταν σταμάτησε η ροή του μεγαλύτερου μέρους των ρωσικών αγωγών φυσικού αερίου.

Η ραγδαία ανάπτυξη της παραγωγής ηλιακής και αιολικής ενέργειας που έφθασε σε επίπεδα ρεκόρ μετά την κρίση του 2022, εκτόπισε το ένα πέμπτο της παραγόμενης από ορυκτά καύσιμα ενέργειας, ανά την ΕΕ μεταξύ 2019- 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Ember.

Μάλιστα, η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας ξεπέρασε την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα στην ΕΕ κατά το α’ εξάμηνο του 2024, για πρώτη φορά, αναφέρει η δεξαμενή σκέψης σε έκθεση που δημοσιεύτηκε πριν από λίγους μήνες (εδώ).

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο χρονικό διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος 2024, το μερίδιο των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της ΕΕ ήταν 30%, έναντι 27% των ορυκτών καυσίμων.

Το (νέο) άλμα των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας αυτή την εβδομάδα, εξαιτίας της πολύ χαμηλής ταχύτητας των ανέμων, αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες και άλλες ευέλικτες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, ως τη μόνη λύση που θα καταστήσει βιώσιμα τα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα και θα συμβάλει στο να απομακρυνθούμε από τις ρυπογόνα καύσιμα.