Καθώς οι τιμές του αργού πετρελαίου εκτινάχτηκαν, προ μηνών, σε επίπεδα που προσέγγισαν τα 150 δολάρια το βαρέλι πολλαπλασιάστηκαν οι προειδοποιήσεις από εκείνους που πιστεύουν ότι τα κοιτάσματα πετρελαίου εξαντλούνται με ταχύ ρυθμό. Μέλη του διεθνούς πετρελαϊκού κατεστημένου τείνουν να συμφωνήσουν με τη δοξασία πως ο τομέας θα πρέπει να επενδύσει τεράστια κεφάλαια προκειμένου να αντιμετωπίσει την κάθετη μείωση του παραγόμενου πετρελαίου από τα υφιστάμενα κοιτάσματα.
Με λίγα λόγια, ο τομέας θα πρέπει να κινηθεί τάχιστα μόνο και μόνο για να καταφέρει να διατηρήσει τα υφιστάμενα επίπεδα παραγωγής.
Η ανησυχία για την ταχύτητα με την οποία μειώνεται η παραγωγή εντείνεται, καθώς οι κύριες περιοχές άντλησης αργού πετρελαίου στον πλανήτη, όπως είναι η Βόρεια Θάλασσα, το Μεξικό και η Αλάσκα φθίνουν εντυπωσιακά από τα τέλη του περασμένου έτους, λόγω της μείωσης των αποθεμάτων τους σε υδρογονάνθρακες.
Ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις των καιρών, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας εστίασε, για πρώτη φορά, το ενδιαφέρον της στον ρυθμό με τον οποίο φθίνει η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου.
Τα ευρήματα του τελευταίου προσχέδιου έκθεσης για τις παγκόσμιες ενεργειακές προοπτικές (World Energy Outlook) που συνέταξε η ΙΕΑ, είναι ζωτικής σημασίας, επειδή, όπως υποστηρίζει η Υπηρεσία, «οι μελλοντικές προμήθειες πετρελαίου θα είναι πολύ πιο ευαίσθητες στους ρυθμούς με τους οποίους θα μειώνεται η παραγωγή, απ’ ό,τι στους ρυθμούς αύξησης της ζήτησης πετρελαίου».
Η έκθεση υποστηρίζει πως ο πλανήτης δεν κινδυνεύει να ξεμείνει από πετρέλαιο, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι θεωρητικοί της εν λόγω άποψης. Ωστόσο, βρήκε πως η παραγωγή από τα υφιστάμενα πετρελαϊκά κοιτάσματα – πολλά εκ των οποίων ανακαλύφθηκαν πριν από 30 χρόνια - φθίνει με πολύ πιο ταχύ ρυθμό από ό,τι πιστευόταν αρχικώς. Αυτό σημαίνει πως η παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία πρέπει να επενδύσει πολύ περισσότερα κεφάλαια από ό,τι υπολόγιζε.
«Η λεπτομερής ανάλυση των ιστορικών τάσεων και των προοπτικών μιας μεταστροφής των πηγών άντλησης πετρελαίου, υποδεικνύει πως θα χρειαστεί να υπάρξει σημαντική αύξηση των μελλοντικών επενδύσεων, για να διατηρηθεί το υφιστάμενο επίπεδο της παραγωγής», τονίζει η έκθεση της ΙΕΑ.
Η διεθνής υπηρεσία, που χρησιμοποιεί δεδομένα για τα 500 μεγαλύτερα πεδία εκτιμά πως ο ετήσιος ρυθμός της μείωσης ανέρχεται στο 9,1%, ποσοστό που υποχωρεί στο 6,4%, όταν οι εταιρείες επενδύουν σε νέες πετρελαιοπηγές και σε νέες τεχνικές».
«Θα απαιτηθούν περισσότερες επενδύσεις κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ 2007-2030 για να αντισταθμιστεί η απώλεια της παραγωγικής ικανότητας από τα υφιστάμενα, φθίνοντα, πεδία», τονίζεται στην ίδια έκθεση.
Αναφέρει, για παράδειγμα, ότι η παραγωγή πετρελαίου από τον βρετανικό τομέα της Βόρειας Θάλασσας, θα μειωθεί στα 500.000 βαρέλια ημερησίως, το 2030, από 1,7 εκατ. βαρέλια σήμερα.
Για το λόγο αυτό η ΙΕΑ πιστεύει πως οι πετρελαϊκές βιομηχανίες καθώς και οι χώρες παραγωγής αργού πετρελαίου, θα χρειαστεί να επενδύουν ποσά που θα φθάνουν στα 360 δισ. δολάρια το χρόνο, έως και το 2030, για να αντικαταστήσουν τη φθίνουσα πετρελαϊκή παραγωγή αλλά και να αυξήσουν την προσφορά σε ποσοστό που θα καλύπτει τις ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών, σαν την Κίνα.
Το προσχέδιο έκθεσης υποστηρίζει πως οι επενδυτικές αποφάσεις που θα λάβει ο ΟΠΕΚ θα έχουν ζωτική σημασία, ενώ, προσθέτει πως το μερίδιο παραγωγής των χωρών-μελών του διεθνούς πετρελαϊκού καρτέλ, σε παγκόσμιο επίπεδο, θα αυξηθεί και θα φθάσει στο 51%, το 2030, από 44% το 2007.
«Η Σαουδική Αραβία θα παραμείνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, καθ’ όλη τη διάρκεια της εν λόγω χρονικής περιόδου. Η παραγωγή του αραβικού βασιλείου θα ανέλθει στα 15,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως, το 2030,από 10,2 εκατ. βαρέλια το 2007, υποστηρίζεται στο προσχέδιο έκθεσης. Η προθυμία της και η ικανότητά της να πραγματοποιήσει, εγκαίρως, επενδύσεις για την αύξηση της παραγωγής της, θα αποδειχτούν καθοριστικοί παράγοντες για τις μελλοντικές τάσεις των τιμών του πετρελαίου».
Πρόκειται για ζοφερή εκτίμηση δεδομένου πως η Σαουδική Αραβία συμφώνησε, προσφάτως, να μειώσει τον όγκο της παραγωγής αργού πετρελαίου της, όπως αποφάσισε ο ΟΠΕΚ, για να στηρίξει τις φθίνουσες τιμές του «μαύρου χρυσού».
Η παγκόσμια παραγωγή συμβατικού αργού πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς και να ανέλθει, το 2030, στα 75,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, από 70,4 εκατ. βαρέλια, πέρυσι, καθώς το σύνολο της επιπλέον παραγωγής που θα προέλθει από τις νέες πετρελαιοπηγές αντισταθμίστηκε από την κάθετη μείωσή της στα υφιστάμενα πεδία, αναφέρει η έκθεση της ΙΕΑ.
Έτσι, η παραγωγή μη συμβατικού πετρελαίου, όπως αυτού που παράγεται στις άμμους πετρελαίου (oil sands) του Καναδά, ή το υπέρ-βαρύ πετρέλαιο της Βενεζουέλας, αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο όσον αφορά στο να αντισταθμίσει τη μείωση της παραγωγής από τα υφιστάμενα πετρελαϊκά κοιτάσματα.
Η προσφορά μη συμβατικού πετρελαίου προβλέπεται να αυξηθεί στα 8,8 εκατ. βαρέλια ημερησίως, το 2030, από 1,7 εκατ. βαρέλια, σήμερα. Η παραγωγή από τις άμμους πετρελαίου του Καναδά θα ανέλθει στα 4,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως, δηλαδή, θα καλύψει, μακράν, το μεγαλύτερο μέρος της εν λόγω αύξησης.
Ωστόσο, δεν είναι, ακόμη, σαφές πόση από την αύξηση της παραγωγής δαπανηρού μη συμβατικού πετρελαίου, ιδίως στον Καναδά, θα γίνει πραγματικότητα, καθώς το προσχέδιο έκθεσης της ΙΕΑ συντάχτηκε πριν ξεσπάσουν τα χειρότερα στην οικονομική κρίση.
«Υπάρχει έντονη αβεβαιότητα για το μελλοντικό κόστος, το επίπεδο των τιμών του πετρελαίου, που θα καταστήσουν ελκυστικές τις νέες επενδύσεις, τις μεταβολές στο ρυθμιστικό πλαίσιο και την προώθηση πολιτικών, εκ μέρους των πλούσιων σε φυσικούς πόρους χωρών, με σκοπό να υποστηρίξουν την εκτέλεση νέων επενδυτικών έργων», καταλήγει η έκθεση.
(Financial Times, 28/10/2008)