Ο Heikki Malinen, διευθύνων σύμβουλος της Neste, ο Φινλανδός ειδικός σε ανανεώσιμα καύσιμα ντίζελ και βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (SAF), είπε ότι η εταιρεία ξόδεψε σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια μεταμορφώνοντας τον εαυτό της από διυλιστήριο πετρελαίου σε ηγέτη στα πράσινα καύσιμα και στη συνέχεια διαπίστωσε ότι η αγορά δεν είχε αναπτυχθεί όπως αναμενόταν.
«Όταν χτίζεις κάτι νέο για το μέλλον, απλά δεν ξέρεις 100% τι θα γίνει», είπε η Malinen στους Financial Times. «Πιστεύουμε ότι υπάρχει μια έγκυρη περίπτωση για απαλλαγή από τον άνθρακα και ότι θα συμβεί, αλλά το ταξίδι θα είναι ασταθές και μη γραμμικό».
Ο Malinen, ο οποίος ανέλαβε ως αφεντικό της Neste τον Οκτώβριο, είναι το τελευταίο στέλεχος που παραδέχτηκε ότι η μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια θα είναι πιο αργή από ό,τι αναμενόταν. Αυτόν τον μήνα, η BMW προειδοποίησε για μια «βόλτα με τρενάκι» στη μετάβαση των ΗΠΑ στα ηλεκτρικά οχήματα και είπε ότι θα συνεχίσει να επενδύει σε κινητήρες εσωτερικής καύσης και υβριδική τεχνολογία.
«Οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις έκαναν πολύ ανοδικές δηλώσεις σχετικά με την πρόθεσή τους να απελευθερώσουν τις ανθρακούχες εκπομπές. Τι συνέβη; Είχαμε τον πόλεμο στην Ουκρανία, την άνοδο του πληθωρισμού και τη διάθεση για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές μόλις εξαφανίστηκαν», είπε ο Malinen. «Η Neste είχε αποφασίσει να αναπτύξει πολύ κεφάλαιο και τώρα είμαστε εδώ».
Οι πανευρωπαϊκές εντολές να αναγκαστούν οι αεροπορικές εταιρείες να χρησιμοποιούν SAF, το οποίο η Neste παράγει από χρησιμοποιημένο μαγειρικό λάδι και έχει ως αποτέλεσμα πολύ χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα, αποδυναμώθηκαν και η αγορά έχει σταματήσει φέτος. Η εθελοντική ζήτηση μεταξύ των αεροπορικών εταιρειών απέτυχε να αυξηθεί επειδή το SAF είναι δύο έως τρεις φορές πιο ακριβό από τα καύσιμα αεριωθουμένων.
«Οι αγορές μας έχουν αλλάξει και τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας είναι εκεί που είναι», δήλωσε ο Malinen σε μια ημερίδα κεφαλαιαγορών στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα. Η Neste σημείωσε κέρδη 168 εκατ. ευρώ προ τόκων, φόρων, αποσβέσεων και αποσβέσεων το τέταρτο τρίμηνο, πολύ χαμηλότερα από μια συναινετική εκτίμηση των 310 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία είπε ότι τα περιθώριά της στα ανανεώσιμα καύσιμα ήταν σχεδόν 40% χαμηλότερα από τις προσδοκίες και προειδοποίησε ότι η αγορά ανανεώσιμων καυσίμων θα είναι «προκλητική» το επόμενο έτος.
Η Neste θα μειώσει το λειτουργικό κόστος κατά 250 εκατ. ευρώ ετησίως, θα ακυρώσει τις πληρωμές της στους μετόχους και θα απολύσει 600 υπαλλήλους, καθώς αντιμετωπίζει, όπως είπε ο Malinen μια οικονομική θέση που χρειαζόταν «άμεση και επείγουσα δράση».
Ωστόσο, ο Malinen υποστήριξε ότι ενώ η αγορά βιοκαυσίμων αντιμετώπιζε βραχυπρόθεσμα προβλήματα, ήταν αισιόδοξος για τις προοπτικές της εταιρείας, ακόμη και μετά από μια διολίσθηση 63% στη μετοχή τον περασμένο χρόνο.
«Αν κοιτάξετε συγκεκριμένα τα SAF, δεν υπάρχει άλλη επιλογή», είπε. «Δεν είμαι στο απαισιόδοξο στρατόπεδο ότι αυτό είναι αδιέξοδο».
Οι πολιτικοί στην Ευρώπη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην υιοθέτηση του SAF αλλάζοντας την τρέχουσα εντολή ώστε να κλιμακωθεί γραμμικά, αντί να αυξήσει την απαίτηση SAF από 2% του συνόλου των αεροπορικών καυσίμων στο 6% το 2030.
«Το πρόβλημα. . . είναι ότι εάν η δημόσια πολιτική είναι εξαιρετικά ασταθής και απρόβλεπτη, καθιστά δύσκολο για τους παραγωγούς να εξισορροπήσουν τη συσσώρευση της ικανότητάς τους. Και τότε έχετε σημεία ασταθούς υπερπροσφοράς και υποπροσφοράς», είπε. «Πρόκειται για μια νέα βιομηχανία. Οι αγορές είναι αρκετά ισχνές και όταν έχετε ισχνές αγορές, οι τιμές μπορεί να περιστρέφονται παντού».
Είπε ότι η Neste θα συνεχίσει να επενδύει σε ένα γιγάντιο εργοστάσιο στο Ρότερνταμ, το οποίο έχει καθυστερήσει κατά ένα χρόνο έως το 2027 και του οποίου το κόστος έχει αυξηθεί κατά 600 εκατ. ευρώ σε 2,5 δισ. ευρώ. Το εργοστάσιο θα αυξήσει τη δυναμικότητα ανανεώσιμων καυσίμων της Neste σε 6,8 εκατομμύρια τόνους ετησίως, από περίπου 5,5 εκατομμύρια τόνους, ενισχύοντας την ηγετική της θέση στην αγορά.
«Νομίζω ότι είναι σοφό να το κάνουμε», είπε ο Malinen. «Παίζουμε τα χαρτιά που έχουμε. Κάνουμε ό,τι καλύτερο για να παραμείνουμε στο δρόμο και τελικά θα υπάρξει ουραίος άνεμος».