Εξάλλου, όπως μεταδίδει ο ιστότοπος Axios, επικαλούμενος αξιωματούχους των ΗΠΑ και της Ρωσίας, η κυβέρνηση Τραμπ έδωσε στην Ουκρανία ένα «βελτιωμένο» προσχέδιο συμφωνίας για τα ορυκτά.
Ολονύκτια διαπραγμάτευση
Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι διαπραγματεύονταν όλη τη νύχτα μέχρι το πρωί της Παρασκευής σε μια προσπάθεια να συνάψουν μια συμφωνία για τα ορυκτά και να σταματήσουν την επιδείνωση των σχέσεων, λένε στον Axios Αμερικανός αξιωματούχος και πηγή με άμεση γνώση του θέματος. Ειδικότερα, πηγή με γνώση του θέματος δήλωσε ότι αρκετοί από τους συνεργάτες του Ζελένσκι τον ενθάρρυναν να υπογράψει την επικαιροποιημένη πρόταση για να αποφύγει μια περαιτέρω σύγκρουση με τον Τραμπ και να επιτρέψει στον Αμερικανό πρόεδρο να δικαιολογήσει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
«Υπήρξε σημαντική βελτίωση στο πρόσφατο σχέδιο και είναι σύμφωνο με την ουκρανική νομοθεσία», δήλωσε η πηγή. Ωστόσο, οι ακριβείς όροι της τρέχουσας προσφοράς των ΗΠΑ δεν είναι σαφείς.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Γουόλτς, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ότι ο Ζελένσκι πρέπει να «επιστρέψει στο τραπέζι» για το θέμα των ορυκτών.
«Πρόκειται για μια διαπραγμάτευση. Και σε μια διαπραγμάτευση, διαπραγματεύεσαι. Η Ουκρανία θέλει να διαπραγματευτεί για τα ορυκτά, οπότε το συζητάμε», δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Στο Κίεβο ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ
Δύο ημέρες αφότου ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως «δικτάτορα» που έπρεπε να προχωρήσει γρήγορα σε μια ειρηνευτική συμφωνία, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι συζητούν το θέμα των ορυκτών με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Κιθ Κέλλογκ, κατά τη διάρκεια επίσκεψή του στο Κίεβο, όπως ανέφερε στο Bloomberg η εν προαναφερθείσα πηγή υπό τον όρο της ανωνυμίας, καθώς οι συνομιλίες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών.
Πάντως, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την Ουκρανία, επαίνεσε τις συνομιλίες του με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως «εκτενείς και θετικές» σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο τέλος της επίσκεψής του στο Κίεβο.
«Μια μεγάλη και έντονη ημέρα με την ανώτερη ηγεσία της Ουκρανίας. Εκτενείς και θετικές συζητήσεις με τον @ZelenskyyUa, τον μαχόμενο και θαρραλέο ηγέτη ενός έθνους σε πόλεμο και την ταλαντούχα ομάδα εθνικής ασφάλειας του», είπε, σε εμφανώς αντίθετο ύφος προς το επιθετική ρητορική του Αμερικανού Προέδρου.
Αλλά και ο Ζελένσκι, ο οποίος απέρριψε την αρχική προσφορά των ΗΠΑ που αφορούσε την εξασφάλιση των μισών εσόδων από τα ορυκτά της Ουκρανίας, δήλωσε ότι η συνάντησή του με τον Κέλλογκ χθες, Πέμπτη, «αποκατέστησε την ελπίδα».
Η πρόταση των ΗΠΑ περιελάμβανε την εξασφάλιση του 50% των πωλήσεων αδειών και άλλων εσόδων από τα ορυκτά, κάτι που θα παραβίαζε τους νόμους της Ουκρανίας, δήλωσε άτομο που γνωρίζει τις συζητήσεις.
Το Κίεβο πρότεινε αλλαγές στην προσφορά που θα ωφελούσαν και τις δύο πλευρές, καθώς οι επικριτές του σχεδίου συμφωνίας το κατήγγειλαν με το αιτιολογικό ότι θυμίζει αποικιοκρατία περασμένων αιώνων.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τραμπ ανέφερε ότι θέλει σπάνιες γαίες αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως σε μαγνήτες υψηλής αντοχής. Ωστόσο, παρά τις αναφορές για κοιτάσματα ορυκτών αξίας 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, η Ουκρανία δεν διαθέτει σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών που να αναγνωρίζονται διεθνώς ως οικονομικά βιώσιμα. Τα περισσότερα κοιτάσματα είναι πιθανώς υποπροϊόντα παραγωγής υλικών όπως τα φωσφορικά άλατα. Ορισμένα από αυτά βρίσκονται σε περιοχές που ελέγχει η Ρωσία.
Μια ολοκληρωμένη συμφωνία για την πρόσβαση των ΗΠΑ στα ουκρανικά ορυκτά σε αντάλλαγμα για εγγυήσεις ασφαλείας θα ήταν βασικό στοιχείο της προσπάθειας της κυβέρνησης Τραμπ να τερματίσει τον τριετή πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Ο Τραμπ δήλωσε ότι ενδέχεται να συναντηθεί σύντομα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Χρειαζόμαστε ισχυρές συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες – συμφωνίες που θα λειτουργήσουν πραγματικά», ανέφερε ο Ζελένσκι στην καθημερινή του ομιλία προς το έθνος αργά την Πέμπτη. «Η οικονομία και η ασφάλεια πρέπει πάντα να συμβαδίζουν», πρόσθεσε.
Μια συμφωνία για τα ορυκτά ιδανικά θα έπρεπε να υπογραφεί παρουσία των προέδρων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, σύμφωνα με την πηγή του αμερικανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου. Ο Ζελένσκι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Κέλλογκ την Πέμπτη, πίεσε για συνάντηση με τον Τραμπ πριν ο Αμερικανός Πρόεδρος συναντήσει τον Πούτιν.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ζελένσκι και οι περί αυτόν απέρριψαν το αρχικό σχέδιο συμφωνίας των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα από τον υπουργό Οικονομικών του Τραμπ, Σκοτ Μπέσσεντ, στο Κίεβο, το οποίο θα έδινε στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσβαση στα κρίσιμα ορυκτά της καθημαγμένης από τον πόλεμο χώρας.
Ο Ζελένσκι απέρριψε την προσφορά, λέγοντας από το βήμα της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου - όπου αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου Τζέη Ντι Βανς, περίμεναν να υπογράψει - ότι δεν προστατεύει τα συμφέροντα της Ουκρανίας. Ο Μπέσσεντ δήλωσε, από την πλευρά του, ότι ο Ζελένσκι τον είχε διαβεβαιώσει πριν από τη Διάσκεψη του Μονάχου ότι η Ουκρανία θα υπογράψει τη συμφωνία των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά στη συνέχεια αρνήθηκε. «Αυτά που επρόκειτο να συμβούν ήταν κατά σειρά τα εξής: να φέρουμε τους Ουκρανούς πιο κοντά στις ΗΠΑ μέσω οικονομικών δεσμών, να πείσουμε τον αμερικανικό λαό, το αμερικανικό κοινό, να τους δεχθεί στο πλευρό του», δήλωσε ο Μπέσσεντ στην τηλεόραση του Bloomberg την Πέμπτη. «Και μετά να πούμε στους Ρώσους να πάνε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ένα πολύ ευκρινές μήνυμα ότι αν χρειαστεί, θα επιβάλουμε κυρώσεις».
Η κατάρρευση των συνομιλιών συνέπεσε με μια αντιπαράθεση μεταξύ του Ζελένσκι και του Τραμπ που έφερε την απότομη απομάκρυνση της αμερικανικής κυβέρνησης από την ουκρανική πλευρά. Αντιδρώντας στις κατηγορίες του Τραμπ για την αποτυχία υπογραφής της συμφωνίας, στο πλαίσιο των οποίων εξαπέλυσε βολές για την αποτυχία του Ζελένσκι να διεξαγάγει εκλογές, ο Ουκρανός ηγέτης απάντησε, λέγοντας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ έπεσε θύμα ρωσικής «παραπληροφόρησης». Ο Τραμπ απάντησε με μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την οποία κατήγγειλε τον Ζελένσκι ως «δικτάτορα», προφανώς αποκαλύπτοντας τη θέση των ΗΠΑ για την Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου - και προκαλώντας οργή εκ μέρους των συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να επιδιώκουν τη συμφωνία για τα ορυκτά.
Μια συμφωνία θα έθετε τις βάσεις για τη δέσμευση του Τραμπ να τερματίσει τη σύγκρουση και να αντισταθμίσει τη στήριξη αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχει ήδη προσφέρει η Ουάσιγκτον στο Κίεβο.
Η αμερικανική κυβέρνηση βλέπει τη συμφωνία για τα ορυκτά ως τρόπο δέσμευσης ανάμεσα στην Αμερική και την Ουκρανία, σύμφωνα με άλλο άτομο που γνωρίζει το θέμα, όπως μεταδίδει το Bloomberg. Ωστόσο, πολλές από τις μελλοντικές εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας θα αφορούν την Ευρώπη, ανέφερε το ίδιο πρόσωπο.