πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών στις ΗΠΑ, συγγραφέας του βιβλίου «Γεφυρώνοντας τον Ειρηνικό: Ελεύθερο εμπόριο και επενδύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας». Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, με συντελεστή 10% στα 3/4 των αμερικανικών εισαγωγών οι δασμοί Τραμπ θα κοστίσουν 300 δισ. δολ. στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκτίμηση του Χαφμπάουερ για τον αντίκτυπο του εμπορικού πολέμου στην παγκόσμια οικονομία: Εάν οι υπόλοιπες χώρες μιμηθούν τις ΗΠΑ, μπορούμε να περιμένουμε μια παγκόσμια ύφεση. Κατά συνέπεια, μόνο τυχαία δεν είναι η πρόταση που καταθέτει για την ενδεδειγμένη στρατηγική από τη μεριά της Ευρώπης: θα πρέπει να επιβάλει αντίστοιχους, στοχευμένους δασμούς στις αμερικανικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, συγκεκριμένα από πολιτείες και εταιρείες που υποστηρίζουν τον Τραμπ. Ο αναλυτής του PIIE θεωρεί σε κάθε περίπτωση ότι εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ υλοποιήσει οριστικά όλες τις δασμολογικές απειλές του, η αμερικανική οικονομία θα γυρίσει σε πληθωρισμό που θα υπερβαίνει το 4% και τελικά θα επιβραδυνθεί, καθώς η Fed θα αυξάνει τα επιτόκια.
– Η ανησυχία στις ΗΠΑ γύρω από τους δασμούς Τραμπ είναι ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις που εισάγουν, θα αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων τους για να διαχειριστούν το έξτρα βάρος που θα επωμιστούν οι εφοδιαστικές αλυσίδες τους. Eχετε μετρήσει τι θα κοστίσουν στον Αμερικανό καταναλωτή οι δασμοί που επιδιώκει ο Τραμπ; Και μέσα από ποιους τομείς προϊόντων;
– Οι δασμοί σε καταναλωτικά αγαθά, όπως το αβοκάντο, η μπίρα, τα ρούχα, τα παπούτσια και τα αυτοκίνητα, θα μεταφραστούν σε υψηλότερες τιμές καταναλωτή μέσα σε ένα μήνα. Οι δασμοί στα ενδιάμεσα αγαθά, όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, ο χαλκός και οι ημιαγωγοί, θα χρειαστούν περίπου έξι μήνες για να μετουσιωθούν σε υψηλότερες τιμές καταναλωτή. Εάν οι δασμοί Τραμπ είναι κατά μέσον όρο μόνο 10% στα τρία τέταρτα των εισαγωγών από τις ΗΠΑ –με άλλα λόγια περίπου 3 τρισ. δολ. εισαγωγών–, τελικά θα κοστίσουν στο μέσο νοικοκυριό (150 εκατομμύρια νοικοκυριά στις ΗΠΑ, με 2,2 άτομα ανά νοικοκυριό) περίπου 2.000 δολάρια. Το κόστος θα είναι υψηλότερο εάν οι ανταγωνιστικές εταιρείες των ΗΠΑ αυξήσουν τις τιμές τους ως απάντηση στις υψηλότερες τιμές των εισαγόμενων αγαθών. Το υψηλότερο κόστος θα εμφανιστεί σε μια μεγάλη ποικιλία εμπορευμάτων, αλλά όχι ιδιαίτερα σε υπηρεσίες όπως η υγεία και η λογιστική.
– Eνα επιχείρημα που χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές των δασμών είναι ότι η συγκεκριμένη πολιτική θα οδηγήσει τελικά στην ενίσχυση της εμπορευσιμότητας των εγχώριων αγαθών. Ποια είναι η γνώμη σας;
– Αυτό το επιχείρημα είναι ένα από τα αγαπημένα του Τραμπ, αλλά είναι λάθος. Οι δασμοί σε ενδιάμεσα αγαθά, όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, ο χαλκός, οι ημιαγωγοί, τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα, τα μηχανήματα και τα εξαρτήματα αυτοκινήτων κ.ο.κ., θα αποδυναμώσουν τις δευτερογενείς βιομηχανίες οι οποίες παράγουν αγαθά υψηλότερης αξίας. Συνολικά, οι ΗΠΑ θα χάσουν τη μεταποιητική παραγωγή και τις θέσεις εργασίας στη μεταποίηση. Αυτό συνέβη και όταν ο Τραμπ επέβαλε δασμούς κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.
Με συντελεστή 10% στα 3/4 των αμερικανικών εισαγωγών, οι δασμοί Τραμπ θα κοστίσουν 300 δισ. δολ. στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, λέει ο κ. Χαφμπάουερ.
– Επομένως δεν υιοθετείτε με κανέναν τρόπο το επιχείρημα της κυβέρνησης Τραμπ ότι μέσα από τους δασμούς στις εισαγωγές ξένων προϊόντων θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ;
– Είναι λάθος. Ναι μεν θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας σε βιομηχανίες οι οποίες θα ευνοηθούν, όπως η παραγωγή χάλυβα και η εξόρυξη χαλκού, αλλά θα χαθούν περισσότερες θέσεις εργασίας σε ένα ευρύ φάσμα δευτερογενών βιομηχανιών.
– Από την άλλη πλευρά, πώς θα επηρεαστούν οι χώρες οι οποίες εξάγουν στις ΗΠΑ; Και στον βαθμό που θα επηρεαστούν αρνητικά, έχουν πραγματικά εναλλακτικές για να στρέψουν αλλού τις εξαγωγές τους;
– Το 2024 οι ΗΠΑ εισήγαγαν περίπου 4 τρισ. δολ. αγαθών και υπηρεσιών και ο κόσμος εισήγαγε περίπου 33 τρισ. δολ., επομένως οι αμερικανικές εισαγωγές αποτελούν περίπου το 12% των παγκόσμιων εισαγωγών. Καθώς οι ΗΠΑ περιορίζουν την πρόσβαση στις δικές τους αγορές, οι χώρες εξαγωγής θα βρουν σε μεγάλο βαθμό αγορές αλλού. Η εκτίμησή μου είναι ότι το 70% των χαμένων αγορών των ΗΠΑ θα καλυφθεί από αγορές σε άλλες περιοχές. Οι αμερικανικοί δασμοί 10% στα τρία τέταρτα των αμερικανικών εισαγωγών θα μειώσουν πιθανώς τον όγκο των αμερικανικών εισαγωγών κατά περίπου 300 δισ. δολ. Αυτή είναι λοιπόν η απώλεια που θα υποστούν οι εξαγωγείς στην αγορά των ΗΠΑ.
– Κατά τη γνώμη σας, πώς θα πρέπει να διαχειριστεί αυτόν τον εμπορικό πόλεμο η Ευρωπαϊκή Ενωση; Για παράδειγμα, ο πρόεδρος Τραμπ έχει πει ότι δεν θα αυξήσει τους δασμούς εάν η Ευρώπη μειώσει τους δικούς της δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Ποιες είναι οι σκέψεις σας επ’ αυτού;
– Ο πρόεδρος Τραμπ λέει διαφορετικά πράγματα ανάλογα με τη μέρα. Η τελευταία του δήλωση είναι δασμοί 25% στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Η εκτίμησή μου είναι ότι ο πραγματικός αριθμός θα είναι τελικά μικρότερος, καθώς η Ευρώπη θα κάνει παραχωρήσεις στους τομείς των αυτοκινήτων, του υγροποιημένου φυσικού αερίου – LNG και του στρατιωτικού εξοπλισμού. Αλλά, στο τέλος της ημέρας, εάν ο Τραμπ επιβάλει δασμούς, η Ευρώπη θα πρέπει να επιβάλει αντίστοιχους, στοχευμένους δασμούς στις αμερικανικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, συγκεκριμένα από πολιτείες και εταιρείες που υποστηρίζουν τον Τραμπ.
– Τι σημαίνουν όλα αυτά για την προοπτική της διαδικασίας που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ως παγκοσμιοποίηση;
– Είναι πολύ αρνητικές εξελίξεις. Ωστόσο, εάν οι υπόλοιπες χώρες, εκτός από τις ΗΠΑ, τηρήσουν τους κανόνες διαπραγμάτευσης στον WTO και στις FTAs, η ζημία μπορεί να περιοριστεί. Αν όμως μιμηθούν σε γενικές γραμμές τις ΗΠΑ, τότε μπορούμε να περιμένουμε μια παγκόσμια ύφεση.
– Συμμερίζεστε την άποψη ότι η εμπορική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ είναι σε θέση να τινάξει στον αέρα την ήπια προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας από την πανδημία και τον πληθωρισμό;
– Κατά τη γνώμη μου, εάν ο Τραμπ υλοποιήσει όλες τις δασμολογικές απειλές του, οι ΗΠΑ θα υποστούν επιβλαβή πληθωρισμό της τάξης άνω του 4% και η οικονομία θα επιβραδυνθεί, καθώς η Fed θα αυξάνει τα επιτόκια. Με άλλα λόγια έχουμε μπροστά μας μια προοπτική όχι τόσο κακή όσο η πανδημία, αλλά σίγουρα όχι μια φωτεινή προοπτική.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)