Με μεθοδεύσεις που ξεκίνησαν πριν από τρία χρόνια και αφορούσαν καταδίκες για ασήμαντες αφορμές (συγκεκριμένα, για την προσβολή μελών του Ανωτάτου Εκλογικού Συμβουλίου) και με τη δικαιοσύνη να εξαντλεί την αυστηρότητά της εις βάρος του, με στοιχεία αμφίβολων αποδείξεων, ο Ιμάμογλου βρισκόταν στο μικροσκόπιο των αρχών ώστε να αυτοπεριορίζεται – αυτολογοκρίνεται. Ομως αυτό δεν συνέβη, αντιθέτως έδειξε περιφρόνηση απέναντι σε αυταρχικές έως και παρακρατικές πρακτικές, ενώ η εμφατική νίκη του στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές τον κατέστησε εν τοις πράγμασι τον κυριότερο (ίσως και μοναδικό αξιόλογο) προεδρικό αντίπαλο του Ερντογάν. Εκτοτε οι οιωνοί για την πολιτική του μακροημέρευση –ώστε να έφτανε αλώβητος στις εκλογές του 2028– ήταν δυσοίωνοι. Προχθές ακυρώθηκε το πανεπιστημιακό του πτυχίο, γιατί είχε πραγματοποιήσει παράτυπη μετεγγραφή και χθες συνελήφθη, κατηγορούμενος για σωρεία σοβαρών αδικημάτων.
Αρκετοί αναμένουν πως θα ακολουθήσει κάποιου είδους διαπραγμάτευση μεταξύ Ερντογάν – Ιμάμογλου, που θα οδηγήσει σε έναν συμβιβασμό. Από τη μια, αν ανακαλέσουν την περίπτωση Ντεμιρτάς, του συμπροέδρου του φιλοκουρδικού κόμματος, ο οποίος παραμένει στη φυλακή από το 2016, ή του επιχειρηματία Οσμάν Καβάλα, ο οποίος παρά τα ευρωπαϊκά ψηφίσματα και τις αμερικανικές εκκλήσεις δεν μοιάζει καθόλου πιθανό να αποφυλακιστεί, θα απογοητευτούν. Ομως, η προφυλάκιση Ιμάμογλου και οι βαριές κατηγορίες που του προσάπτουν δίνουν τη δυνατότητα σε πρώτη φάση –άμεσα και όχι αργότερα– για μια διαπραγμάτευση αναφορικά με την τροποποίηση του συντάγματος, επί παραδείγματι για την ταυτόχρονη άρση της υποχρέωσης κατοχής πανεπιστημιακού τίτλου ως προϋπόθεσης καθόδου στις εκλογές και τον περιορισμό των προεδρικών θητειών.
Το κυριότερο πλεονέκτημα του Ιμάμογλου, χωρίς πάντως να σαγηνεύει τα πλήθη και να έχει πετύχει πολύ σημαντικά στο έργο του ως δημάρχου, είναι η αμεσότητά του με τον λαό, όπως και η αντιγραφή των πρακτικών Ερντογάν, αν όχι στην αυταρχική, τουλάχιστον στη συντηρητική εκδοχή τους. Η υψηλή δημοφιλία του στους κόλπους των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων, όπως και στους Κούρδους, όπου ο Ερντογάν είχε για χρόνια την πρωτοκαθεδρία, εμπέδωνε την αίσθηση ότι ήταν ικανός να εκθρονίσει τον πρώτο. Σε μια πρόσφατη έκθεσή τους, Τούρκοι ακαδημαϊκοί εκτιμούσαν ότι σε χώρες όπως η Τουρκία, οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές είναι το τελευταίο θεσμικό προπύργιο που πέφτει ή που οι ηγεσίες προσπαθούν πάση θυσία να μην αλωθεί.
Από εκεί και πέρα, ο Ερντογάν θα σταθμίσει τις επιλογές του, αφού πρώτα «ζυγίσει τις αντιδράσεις» εντός και εκτός Τουρκίας. Πολλοί εκ των συμπατριωτών του θα συνταχθούν και θα συσπειρωθούν γύρω από τον Ιμάμογλου. Στόχος τους είναι να εκφραστούν ειρηνικά, ώστε να μη δώσουν την ευκαιρία στις δυνάμεις καταστολής να επέμβουν και αργότερα να οικοδομηθεί εκ νέου το αφήγημα του εγχώριου εχθρού. Ο πρόεδρος Ερντογάν από την πλευρά του επιζητεί το ξεδόντιασμα του Ιμάμογλου, ώστε απέναντί του να βρει κάποιον πιο διαχειρίσιμο ή ακόμη και συνεννοήσιμο, γύρω από τον οποίον να μη στοιχίζεται απαραίτητα το σύνολο της αντιπολίτευσης, στον απόηχο μάλιστα της συμφωνίας με τους Κούρδους. Εξάλλου, η κατά τα φαινόμενα οριακή κατάσταση υγείας του Μπαχτσελί πιθανόν να αναγκάσει τον Ερντογάν να πάρει αποφάσεις νωρίτερα.
* O κ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA) και καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")