Σκάνδαλα απιστίας κατά του δημοσίου, προσωπικές ιστορίες υπουργών, απίστευτες θεσμικές παραβιάσεις και επικείμενες δυσάρεστες εξελίξεις για ζητήματα όπως οι συναλλαγές δημοσίων προσώπων με την εταιρεία Siemens και για το τι ακριβώς έγινε με τα δομημένα ομόλογα που αγόρασαν τα ασφαλιστικά ταμεία κυριάρχησαν τον τελευταίο καιρό στην ελληνική επικαιρότητα. Καταβαραθρώνοντας μια κοινωνία που έκπληκτη βλέπει σχεδόν τα πάντα να καταρρέουν γύρω της.
Ο μέσος πολίτης δεν είναι πιά σίγουρος για τίποτε και για κανέναν. Η διαφθορά στις συναλλαγές από εξαίρεση έγινε σχεδόν ο κανόνας. Και η χώρα απειλείται από κινδύνους σοβαρούς και πιθανότατα καταλυτικούς. Ποιος όμως έχει χρόνο, ικανότητες, αλλά και διάθεση να ασχοληθεί με αυτά;
Ενώ πολιτικοί ταγοί, μέσα ενημέρωσης και κοινή γνώμη ζούν στους ρυθμούς των απίστευτων δολοπλοκιών ορισμένων καλογήρων του Αγίου Ορους, η παγκόσμια οικονομική κρίση αρχίζει να τρώει τα σωθικά της ελληνικής κοινωνίας. Την ίδια ώρα δυσμενείς εξελίξεις σε ζωτικά εθνικά μας συμφέροντα είναι ενδεχόμενο να προκαλέσουν αποτελέσματα που θα είναι δύσκολο να ελεγχθούν και να αντιστραφούν. Με νευρικές αντιδράσεις η κυβέρνηση δείχνει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα αυτά ως δευτερεύουσας σημασίας.
Τα συνεπακόλουθα αυτής της κατάστασης είναι δύσκολο να εκτιμήσει κάποιος μέχρι που ακριβώς μπορούν να φθάσουν. Με την μοναχική φωνή μου επισημαίνω από καιρό τα αδιέξοδα που κατακλύζουν την κοινωνία, αλλά και την πολιτική μας ζωή. Δίχως όμως κάποια εξουσία επιβολής αποφάσεων και καθοδήγησης μηχανισμών, μια φωνή σχολιαστού δεν είναι παρά μία ανάμεσα σε τόσες άλλες. Συχνά πολίτες με σταματούν στον δρόμο και με παροτρύνουν «να κάνω κάτι». Οι πάντες κλείνουν τα μάτια στις δικές τους ευθύνες. Κι αποζητούν την όποια απροσδιόριστη λύση από αλλού. Ενώ, αντίθετα, η εποχή μας προσφέρει μεγάλες δυνατότητες για ουσιαστικές παρεμβάσεις των πολιτών.
Συχνά άλλοι παραπονιούνται κι άλλοι διαμαρτύρονται για την δύναμη που ασκούν οι μειοψηφίες. Που, δίχως μεγάλη αντικειμενικά ισχύ, εν τούτοις κατορθώνουν με συγκροτημένη δράση να επιβάλλουν ένα κλίμα ευνοϊκό για τα συμφέροντά τους. Τα δημόσια πρόσωπα συνήθως υποχωρούν στις πιέσεις τους κάτω από τον φόβο του περίφημου, συχνά εικαζόμενου, πολιτικού κόστους. Τι θα συνέβαινε όμως αν το πολιτικό κόστος έδινε την εντύπωση πως θα είναι ίσως μεγαλύτερο, αν τα πολιτικά πρόσωπα δεν κάνουν το ορθολογικά σωστό;
Οι ανώνυμοι πολίτες κατ’ αρχήν έχουν την δυνατότητα της απ’ ευθείας πίεσης προς τους πολιτικούς τους εκπροσώπους. Με επισκέψεις σε πολιτικά γραφεία, τηλεφωνήματα και τηλεφωνικά μηνύματα (SMS), τηλεγραφήματα, φαξ, ηλεκτρονικά μηνύματα και απλά παραδοσιακά γράμματα μέσω του ταχυδρομείου μπορούν να κάνουν την οργή τους γνωστή σε βουλευτές, κόμματα και κυβερνητικά γραφεία. Εξηγώντας πως πολιτικές μη ορθολογικές ή προσβλητικές προς την κοινή λογική και κάποιους ηθικούς κανόνες θα συνεπιφέρουν για τους δράστες πολύ μεγαλύτερο πολιτικό κόστος από την αντίστασή τους στα αιτήματα οργανωμένων μειοψηφιών.
Αν λ.χ. προβληματισμένοι οπαδοί της ΝΔ είχαν λειτουργήσει μαζικά έτσι λίγο πριν από την απουσία του κόμματος από την Βουλή, είναι πιθανότατο να είχαν επικρατήσει διαφορετικές σκέψεις στην κυβέρνηση. Και το κόμμα να έμενε στη Βουλή. Το ίδιο έχουν τώρα την ευκαιρία οι πολίτες να επιβάλουν στο ζήτημα των ρυθμίσεων για τις Τράπεζες. Το να φορτωθούν οι φορολογούμενοι το βάρος των ρυθμίσεων, που και αμελέτητες είναι και προφανέστατα δεν λύνουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα είναι κάτι εξωφρενικό. Και οφείλουν οι πολίτες να αντιδράσουν. Να δηλώσουν την δυσαρέσκειά τους για το αίσχος που ετοιμάζεται να γίνει.
Αλλά και προς τα μέσα της ενημέρωσης παρόμοιες κινήσεις μπορούν να φέρουν αποτελέσματα. Επιστολές, τηλεγραφήματα, φάξ, τηλεφωνήματα και e-mails δεν είναι εύκολο να αγνοηθούν από εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοράσεις. Εκεί όμως μπορούν να παίξουν κρίσιμο ρόλο και οι παράγοντες της αγοράς. Τα ΜΜΕ ζουν κατά κύριο λόγο από τις διαφημίσεις. Είναι παράδοξο λοιπόν επιχειρήσεις να χρηματοδοτούν ΜΜΕ που υβρίζουν την επιχειρηματικότητα, σπιλώνουν την ελεύθερη οικονομία της αγοράς και προπαγανδίζουν λαϊκισμούς κι ένα πρωτόγονο σοσιαλισμό. Σε διαφορετική περίπτωση οι άνθρωποι της αγοράς εισπράττουν αυτό ακριβώς το οποίο παρήγγειλαν. Δηλαδή εξευτελισμούς, υποβάθμιση και λαϊκή οργή.
Αφού οι πολιτικές αρχές φαίνεται να έχουν χάσει τον έλεγχο των εξελίξεων, οι πολίτες δικαιούνται να αρχίσουν να παρεμβαίνουν για να μην πέσουμε στον γκρεμό. Τα προβλήματα ορθώνονται εμπρός μας. Κάποιοι πλέον οφείλουν να πάρουν στα χέρια τους τις ευθύνες για το μέλλον του τόπου.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 05/11/2008)