Κανείς πρόεδρος των ΗΠΑ δεν ανέλαβε την εξουσία, φορτωμένος με τέτοιο όγκο δυσεπίλυτων προκλήσεων, όπως ο Μπαράκ Ομπάμα. Οι ιστορικοί, στην προσπάθειά τους να βρουν ιστορική αναλογία, παραλληλίζουν τη στιγμή, με την ανάληψη της προεδρίας από τον Αβραάμ Λίνκολν, στις παραμονές του Εμφυλίου ή με την άφιξη του Φράνκλιν Ρούζβελτ στην Ουάσιγκτον, υπό τη σκιά της Μεγάλης Οικονομικής Κρίσης.
Αν και ο Ομπάμα δεν αντιμετωπίζει τέτοιες προκλήσεις, ακόμη και ο πιο αισιόδοξος Δημοκρατικός νιώθει δέος μόλις αντιληφθεί ότι ο 47χρονος «πρωτοετής» γερουσιαστής, χωρίς σημαντική εμπειρία διοίκησης, καλείται τώρα να διαχειρισθεί δύο πολέμους, να προστατεύσει το έθνος από τρομοκρατικό χτύπημα και να στηρίξει την προβληματική εθνική οικονομία. Σε τι είδους ηγέτη θα εξελιχθεί εντέλει ο Μπαράκ Ομπάμα προβληματίζει ακόμη και πολλούς από τους υποστηρικτές του. Η συμπεριφορά του, όμως, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας δείχνει έναν άνθρωπο με εντυπωσιακή ψυχραιμία και αυτοπεποίθηση, αποφασισμένο να ακολουθήσει με μεθοδικότητα την πορεία που επέλεξε.
Στενοί σύμβουλοι του Ομπάμα αποκάλυψαν ότι ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου έχει ήδη έλθει σε επαφή με ηγετικά μέλη του Κογκρέσου, για την εκπόνηση φιλόδοξου προγράμματος δημόσιων έργων, στήριξης ανέργων, παροχής επιδόματος θέρμανσης, διατροφικής βοήθειας και οικονομικής ενίσχυσης των αστικών περιοχών, κόστους 100 δισ. δολαρίων. Ο Ομπάμα είχε μάλιστα και συναντήσεις με τον σημερινό υπουργό Οικονομίας, Χένρι Πόλσον, κατά τις οποίες οι δύο άνδρες συζήτησαν τα φλέγοντα θέματα των ημερών.
Η ικανότητα του Μπαράκ Ομπάμα να δρα άμεσα έχει, όμως, και τα όριά της. «Αν αρχίσει να ασχολείται με τα πάντα και εμπλακεί σε υπερβολικό βαθμό στις πολιτικές διενέξεις, πριν ακόμη ορκισθεί, που σημαίνει ότι δεν ελέγχει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες, μπορεί να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα. Πρέπει να πετύχει δύσκολο εξισορροπητικό έργο», λέει η Ιλέιν Κάμαρκ, πολιτική σύμβουλος του πρώην αντιπροέδρου Αλ Γκορ.
Παρότι ο κ. Ομπάμα αντιπροσωπεύει το τέλος της εποχής Μπους, θα αναγκασθεί να αντιμετωπίσει την κληρονομιά του προέδρου Μπους, για πολλά χρόνια ακόμη. Αν και υποσχέθηκε να διακόψει τη λειτουργία της φυλακής του Γκουαντάναμο, αναλυτές προσκείμενοι και στα δύο μεγάλα κόμματα, εκτιμούν ότι αυτό θα αποδειχθεί δυσκολότερο από όσο ακούγεται. Την ίδια ώρα, ο Μπαράκ Ομπάμα θα «κληρονομήσει» έλλειμμα που πλησιάζει το 1 τρισ. δολάρια, γεγονός που περιορίζει σημαντικά την ελευθερία κινήσεων, που θα απολάμβανε υπό κανονικές οικονομικές συνθήκες. Η βαριά κληρονομιά των ετών Μπους μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διάψευση των πραγματικά τεράστιων προσδοκιών, που έχει δημιουργήσει η εκλογή Ομπάμα σε ευρύτατη μερίδα της αμερικανικής κοινωνίας.
Οι κίνδυνοι
Παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες του για νέα πολιτική και γεφύρωση του κομματικού χάσματος, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν μπορεί να συνεργασθεί πραγματικά με τους χθεσινούς του αντιπάλους. Αν επιτύγχανε συμφωνία με τους Ρεπουμπλικανούς σε καίρια ζητήματα, όπως αυτά του Ιράκ, της τρομοκρατίας και της κλιματικής αλλαγής, κινδυνεύει να χάσει τη στήριξη της δικής του κομματικής βάσης.
Τη στιγμή, που ο Ομπάμα θα εστιάζει στην οικονομία, σημαντικοί κίνδυνοι θα ορθώνονται στο εξωτερικό. Τρομοκράτες εκμεταλλεύθηκαν παραδοσιακά περιόδους κυβερνητικής μετάβασης στη Δύση, για να εξαπολύσουν επιθέσεις σε Βρετανία, Ισπανία και τις ίδιες τις ΗΠΑ, όπως είχε κάνει και η αλ Κάιντα με την πρώτη και αποτυχημένη προσπάθειά της να ανατινάξει τους Δίδυμους Πύργους, λίγες ημέρες μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Μπιλ Κλίντον το 1993.
Ο Μπαράκ Ομπάμα ξεκινά, όμως, τη θητεία του με καλούς οιωνούς. Η εκλογή του έγινε δεκτή με ειλικρινή διεθνή ενθουσιασμό, ενώ τα αποτελέσματα των εκλογών για το Κογκρέσο του προσφέρουν τη σιγουριά ότι η νομοθετική εξουσία δεν θα αντιμάχεται τις προτάσεις και τα νομοσχέδιά του.
«Ο Ομπάμα συνειδητοποιεί ότι η χώρα πρέπει να γιατρευτεί. Η τελευταία δεκαετία υπήρξε δύσκολη, με την αμφισβητούμενη πρόταση μομφής κατά του Μπιλ Κλίντον, τις επαναληπτικές καταμετρήσεις στη Φλόριντα, την 11η Σεπτέμβρη, τους πολέμους σε Ιράκ και Αφγανιστάν, τον Κατρίνα και σήμερα την οικονομική κρίση», λέει ο ιστορικός Μάικλ Μπεσλός, ειδικός της προεδρικής ιστορίας.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ/The New York Times, 06/11/2008)